Πέτρινα, αγκιστρωμένα σε λόφους ή δίπλα στη θάλασσα, γκρεμισμένα ή κατοικημένα, αναστηλωμένα ή ερειπωμένα, τα κάστρα της Ελλάδας έχουν ιστορίες αιώνων να αφηγηθούν. Θέλεις να τις ακούσεις;
Διαβάστε ακόμα: Αυτά είναι τα εστιατόρια στην Αθήνα με τις ομορφότερες αυλές
Το Κάστρο της Μονεμβάσιας – Λακωνία
Το «πέτρινο καράβι» του Ρίτσου. Η «μόνη έμβασις», η στενή λωρίδα γης που ενώνει το «φοβερό θεριό» του Νίκου Καζαντζάκη με τη στεριά. Ένας βράχος είναι στην πραγματικότητα, που αποσπάστηκε από την ξηρά εξαιτίας ενός σεισμού και χάρη σ’ αυτή την ιδιαιτερότητα πρόσφερε καταφύγιο στους Λάκωνες από τις επιδρομές των βαρβάρων.
Η Μονεμβάσια ορίζεται από την Άνω και την Κάτω πόλη. Η Άνω Πόλη είναι σήμερα ερημωμένη, μια έκταση με ερείπια – μόνο ο ναός της Αγίας Σοφίας, που θεωρείται αντίγραφο της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης, μένει ανέπαφη. Όλη η ζωή συγκεντρώνεται στην Κάτω Πόλη, που θυμίζει λαβύρινθο με τα δαιδαλώδη δρομάκια και τα σφιχταγκαλιασμένα μεταξύ τους – για αμυντικούς λόγους – σπίτια. Η Κάτω Πόλη περικλείεται από πέτρινα τείχη και έχει μόνο μια πλευρά της να αντικρίζει τη θάλασσα.
Μυστράς – Λακωνία
Η ίδρυση του Μυστρά συνδέεται με την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204: η Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατακερματίζεται, η Πελοπόννησος παραχωρείται στους Βιλλεαρδουίνους, που ιδρύουν το Πριγκηπάτο της Αχαΐας και το 1249, ο πρίγκιπας Γουλιέλμος Β΄ Βιλλεαρδουίνος κτίζει το κάστρο του Μυζηθρά στην κορυφή του ομώνυμου λόφου, σε θέση καίρια για τον έλεγχο της κοιλάδας του Ευρώτα. Στη συνέχεια ο Μυστράς θα γίνει πρωτεύουσα του Δεσποτάτου του Μορέως – εδώ θα στεφθεί Δεσπότης και ο τελευταίος Βυζαντινός αυτοκράτορας, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Το τέλος της βυζαντινής περιόδου στην ιστορία του Μυστρά λήγει το 1460 με την παράδοσή του στους Τούρκους.
Με την ίδρυση της σύγχρονης πόλης της Σπάρτης από το βασιλιά Όθωνα, το 1834, αρχίζει η μετακίνηση των κατοίκων του Μυστρά προς τη νέα πόλη. Οι τελευταίοι κάτοικοί του θα εγκαταλείψουν την καστροπολιτεία το 1953. Από το 1989 ο Μυστράς περιλαμβάνεται στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco.
Το Κάστρο της Ναυπάκτου – Αιτωλοακαρνανία
Από τα πιο καλοδιατηρημένα κάστρα της Ελλάδας, έργο κι αυτό των Ενετών, του 15ου αιώνα, χτισμένο πάνω σε ερείπια αρχαίας ακρόπολης, στα 200 μέτρα. Είναι το μοναδικό στην Ευρώπη με πέντε αμυντικές ζώνες που ξεκινούν από το λιμάνι της πόλης και φτάνουν στην κορυφή του λόφου – ο οποίος έχει σχήμα πυραμίδας – και περικλείεται από κυκλικό τείχος διαμέτρου 100 μέτρων.
Η «κατάληξη» του κάστρου είναι οι δύο βραχίονες που κλείνουν την είσοδο του μικρού λιμανιού με δύο πύργους. Σε κάθε πύργο υπάρχουν δύο αγάλματα, του Παξινού πυρπολητή Γιώργου Ανεμογιάννη και του Ισπανού συγγραφέα Μιγκέλ Θερβάντες, που πολέμησε γενναία στη ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571.
Το Κάστρο της Μεθώνης – Μεσσηνία
Το πιο επιβλητικό κάστρο της Πελοποννήσου, πήρε το όνομα του από τον Μόθωνα Λίθο, σύμφωνα με τον Παυσανία. Προμαχώνες, τάφροι, πολεμίστρες, θόλοι πετρόχτιστοι, ανάγλυφα και μια εντυπωσιακή πέτρινη γέφυρα 14 τόξων, αποτελούν τα χαρακτηριστικά της ενετικής αρχιτεκτονικής που αντικρίζεις, σε μια αναδρομή στην μεσαιωνική πορεία του σημαντικού οχυρού. Στο ερειπωμένο εσωτερικό του, θα δεις και τα ίχνη των Τούρκων πασάδων, που μετέτρεψαν – όταν το κάστρο πέρασε στην κατοχή τους – ανάμεσα σε άλλα, την εκκλησία σε χαμάμ.
Την προσοχή σου πάντως θα κερδίσει το Μπούρτζι, ο οκταγωνικός πύργος που βρίσκεται σε μια βραχώδη νησίδα στη νότια πλευρά του κάστρου, η οποία στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε σαν τόπος φυλάκισης και βασανιστηρίων.
Το Κάστρο της Κορώνης – Μεσσηνία
Μπορεί να είναι χτισμένο από τον 6ο αιώνα, πάνω στα ερείπια της αρχαίας Ασίνης, όμως αυτό το τεράστιο σε έκταση κάστρο κατοικείται ακόμα και σήμερα. Σύμφωνα με την αρχαία λαϊκή παράδοση, η Κορώνη πήρε το όνομά της από ένα χάλκινο νόμισμα (κουρούνα) βρέθηκε όταν έσκαβαν τα θεμέλια για τα τείχη.
Διαβάστε ακόμα: Οι λόγοι που η Λισαβώνα είναι ο πιο hot προορισμός.
Με σημαντικά μνημεία της βυζαντινής περιόδου, χαρακτηριστικά δείγματα της αρχιτεκτονικής της εποχής, το κάστρο που μοιάζει να εισβάλλει στη θάλασσα σαν καράβι έτοιμο να σαλπάρει, έχει επιρροές από τη γοτθική τεχνοτροπία. Προμαχώνες, πολεμίστρες, θόλοι και διπλά τείχη, αγκαλιά με αγριόχορτα και αγριοσυκιές που συντροφεύουν τη μεσσηνιακή πέτρα, τώρα που η εποχή της ακμής του εμπορίου έχει σβήσει..
Το Κάστρο των Ιωαννίνων – Ιωάννινα
Το πιο αρχαίο βυζαντινό κάστρο, λέγεται ότι χτίστηκε το 528 μ.Χ., μέσα στα πλαίσια του σχεδίου του αυτοκράτορα Ιουστινιανού για την οχύρωση του Βυζαντινού κράτους. Την εποχή του Αλή Πασά, που υπήρξε το μεγαλύτερο διοικητικό κέντρο ολόκληρης της Ελλάδας, πήρε και την τελική του μορφή. Έχει περίμετρο 2 χιλιομέτρων, έκταση 200 στρεμμάτων και «ακουμπά» στην Παμβώτιδα.
Ένα κάστρο, δύο ακροπόλεις: από τη μία τα ανάκτορα των Βυζαντινών και τα τουρκικά κτίρια, όπως το Ασλάν Τζαμί κι απ’ την άλλη, το εσωτερικό φρούριο, το Ιτς Καλέ. Εδώ σήμερα βρίσκεται το Βυζαντινό Μουσείο, το Φετιχέ τζαμί και ο τάφος του Αλή Πασά. Όσο για τα σπίτια του κάστρου, όσα σώζονται, είναι από τις αρχές του περασμένου αιώνα.
Παλαμήδι – Ναύπλιο – Αργολίδα
Ανατολικά της Ακροναυπλίας, πάνω σε έναν ψηλό και απόκρημνο βράχο, ύψους 216 μέτρων, υψώνεται το απόρθητο κάστρο του Παλαμηδίου. Κτίστηκε από τους Ενετούς τον 18ο αιώνα, πάνω σε παλαιότερα οχυρωματικά έργα και πήρε το όνομά του από τον ομηρικό ήρωα Παλαμήδη. Λέγεται ότι ο Μποροζίνι που οραματίστηκε τη δημιουργία του, κατάφερε μόλις για ένα χρόνο να το χει στην κατοχή του – σειρά πήραν οι Τούρκοι.
Οκτώ προμαχώνες έχει το κάστρο, που παλιότερα είχαν ενετικά ονόματα, όμως ξαναβαφτίστηκαν με ονόματα αρχαίων Ελλήνων πολεμιστών: Μιλτιάδης, Αχιλλέας, Επαμεινώνδας, Φωκίων, Θεμιστοκλής και Λεωνίδας. Στον Μιλτιάδη θα δεις το κελί όπου είχε φυλακιστεί ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ενώ κάτω από τον Θεμιστοκλή, απλώνεται η τέλεια παραλία της Αρβανιτιάς – θα την αναζητήσεις όταν ανέβεις και τα 857 (και όχι 999 που λέει ο μύθος) σκαλιά του κάστρου – έργο του Όθωνα.
Μυκήνες – Αργολίδα
Οι «Πολύχρυσες Μυκήνες», το βασίλειο του μυθικού Αγαμέμνονα, είναι το σημαντικότερο και πλουσιότερο ανακτορικό κέντρο της Ύστερης Εποχής του Χαλκού στην Ελλάδα. Ο μύθος φέρει ως ιδρυτή των Μυκηνών τον Περσέα, ο οποίος ονόμασε την πόλη Μυκήνες είτε επειδή εκεί έπεσε ο μύκης του ξίφους του είτε επειδή εκεί αποκαλύφθηκε η Περσεία πηγή, κάτω από τη ρίζα ενός «μύκητος», δηλαδή ενός μανιταριού.
Κυκλώπεια τείχη, οχυρώσεις, περίβολοι, προμαχώνες, ακροπόλεις, ανάκτορα, ταφικά μνημεία, πύλες, συμπυκνώνουν την ακμή και την παρακμή μια αυτοκρατορίας που μεγαλούργησε για αιώνες στη Μεσόγειο. Και έπειτα η ανελέητη λεηλασία των αρχαιόφιλων κατά τον 18ο και 19ο αιώνα και η φθορά του χρόνου, που δεν δάμασαν ωστόσο ολοκληρωτικά τα μοναδικά αρχιτεκτονικά αριστουργήματα του μυκηναϊκού πολιτισμού.
Το Κάστρο του Πλαταμώνα – Πιερία
Καλοδιατηρημένο, δεσπόζει σ’ ένα μικρό λόφο αντικριστά από τον Κάτω Όλυμπο και είναι η χαρά του ταξιδιώτη, αν περάσει νύχτα από την εθνική οδό και το δει μπροστά του φωταγωγημένο.
Είναι κάστρο-πόλη της μεσοβυζαντινής περιόδου και είναι χτισμένο πάνω στη θέση όπου εικάζεται ότι βρίσκεται η αρχαία Ηράκλεια. Χτίστηκε στα χρόνια της Φραγκοκρατίας, αλλά κι αυτό, όπως συνέβη και με άλλα κάστρα, άλλαξε πολλά χέρια: Ενετοί και Τούρκοι εναλλάσσονταν ως κατακτητές, μιας και η στρατηγική του θέση δεν επέτρεπε την πολυτέλεια της απώλειας της κυριαρχίας. Ρόλο, άλλοτε μεγαλύτερο άλλοτε μικρότερο, είχε σε κάθε πολεμική αναμέτρηση στην Ελλάδα.
Ακροκόρινθος – Κορινθία
Το αρχαιότερο και ισχυρότερο κάστρο της Πελοποννήσου, το μεγαλύτερο της Ελλάδας και από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, δεσπόζει στα 575 μέτρα, αγναντεύοντας την πεδιάδα της Κορίνθου. Η πρώτη οχύρωση έγινε από τον τύραννο Περίανδρο κι έκτοτε κανείς από τους Αχαιούς, τους Ρωμαίους, τους Φράγκους, τους Ενετούς και τους Τούρκους που προσπάθησαν, δεν μπόρεσαν να το κατακτήσουν.
Η Αφροδίτη είναι η τιμώμενη θεά από την αρχαιότητα: για χάρη της υπήρχε ναός στο ψηλότερο σημείο του Ακροκόρινθου, απ΄ όπου το μάτι φτάνει στον Κιθαιρώνα, τη Ζήρεια, το Παναχαϊκό, τη Στερεά Ελλάδα, τον Κορινθιακό, το Σαρωνικό, και όταν έχει πολύ καθαρή ατμόσφαιρα, στην Ακρόπολη.
Πηγή: thetoc.gr
