Το πλοίο σφυρίζει και σαν αφύπνιση σου υπενθυμίζει ότι ήρθε επιτέλους η στιγμή της χαλάρωσης. Έφτασες στη Σίφνο και όλα μοιάζουν ήδη αλλιώς…
Το κυκλαδίτικο μοτίβο ηρεμεί το μέσα σου, το μπλε του Αιγαίου γαληνεύει το μυαλό σου, η θέρμη του ήλιου «ζεσταίνει » την καρδιά σου και κάπως έτσι -μέσα σε λίγα μόλις λεπτά- βιώνεις μία άλλη πραγματικότητα, εκείνη των καλοκαιρινών διακοπών.
Η Σίφνος είναι ένα νησί που πρέπει να γνωρίζεις τα μυστικά του για να το απολαύσεις στο έπακρο. Τα 10 must του νησιούκαι μας προτείνει τις οχτώ καλύτερες παραλίες του.
1. Χρυσοπηγή
Η «πετρογολέτα» της Χρυσοπηγής είναι βραχώδης νησίδα αποκομμένη από τη στεριά, και που συνδέεται με το νησί με μικρό γεφύρι. Επάνω βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας της Χρυσοπηγής (1650), της πολιούχου της Σίφνου. Πολλοί θρύλοι είναι συνδεδεμένοι με το Μοναστήρι και την θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς. Είναι δικαίως το πιο πολυφωτογραφισμένο σημείο του νησιού και χαρακτηρισμένο με βασιλικό διάταγμα ως «τοπίο απείρου κάλλους». Εντυπωσιακό είναι και το πανηγύρι της Χρυσοπηγής, που γιορτάζει της Αναλήψεως, με το πλοίο της γραμμής να μεταφέρει την εικόνα της Παναγιάς από τις Καμάρες στον ιερό βράχο, προσελκύοντας εκατοντάδες ντόπιους και επισκέπτες και κάνοντάς το το μεγαλύτερο πανηγύρι του νησιού και αξέχαστη ανάμνηση για όσους το έχουν παρακολουθήσει.
2. Ακρόπολη Αγίου Ανδρέα (13ου αι. π.Χ)
O καλά οργανωμένος, βραβευμένος και επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος απλώνεται στο πλάτωμα του λόφου του Αγίου Ανδρέα (ή Άη Ντριά για τους ντόπιους) σε έκταση δέκα χιλιάδων περίπου τετραγωνικών μέτρων.
Οι ανασκαφές που έγιναν στην περιοχή έφεραν στο φως το ισχυρό μεγαλοπρεπές μυκηναϊκό τείχος της Ακρόπολης (13ου αι. π.Χ) και τον πυκνό πολεοδομικό ιστό που περιλαμβάνει, με το μεγάλο ιερό, τα οικοδομήματα, τους δρόμους, τα έργα διαχείρισης των ομβρίων υδάτων καθώς και πληθώρα ποικίλων κινητών ευρημάτων.
Τάσος Δούσης: Σου έχω 4 σοβαρούς λόγους για να τα βροντήξεις όλα και να αρχίσεις να ταξιδεύεις!
Η πλήρης ανάδυση της εντυπωσιακής αυτής Ακρόπολης ύστερα από τόσες χιλιάδες χρόνια έδειξε με τον πιο γλαφυρό τρόπο τη μεγαλοπρέπεια και ευρωστία του νησιού.
Για τις αρχαιολογικές ανασκαφές και την ανάδειξη της Μυκηναϊκής Ακρόπολης στο λόφο του Αγίου Ανδρέα η Ελλάδα βραβεύτηκε το 2012 από τη Εuropa Nostra ως μοναδικό παράδειγμα ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς!
Ο χώρος της Ακρόπολης, όπως και το εκθετήριο με τα ευρήματα από τις ανασκαφές της περιοχής που χρονολογούνται από τη νεολιθική εποχή, είναι επισκέψιμα όλο το χρόνο καθημερινά (εκτός Δευτέρας και αργίας) από τις 8:30 έως τις 15:00. Το καλοκαίρι υπάρχει καθημερινά εκτός Δευτέρας στις 11 το πρωί ένα δρομολόγιο λεωφορείου από τον Αρτεμώνα προς από τον Αρχαιολογικό χώρο.
Τόσο ο χώρος & τα ευρήματα των ανασκαφών όσο και η μαγευτική θέα του νησιού από ψηλά σίγουρα αξίζουν τον κόπο!
3. Το Κάστρο
Το πιο ξεχωριστό χωριό της Σίφνου είναι το Κάστρο. Στη σημερινή του μορφή ο οικισμός αποτελεί δείγμα κάστρου ενετικής περιόδου. Είναι χτισμένο πάνω σε αρχαία πόλη, το «άστυ» που αναφέρει ο Ηρόδοτος. Κατοικείται από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα και είναι ένα ανοιχτό μουσείο. Η πρώτη σειρά από τα συνεχόμενα διώροφα ή τριώροφα σπίτια αποτελεί το εξωτερικό μεσαιωνικό τείχος. Εδώ κατοικούσε η λαϊκή τάξη, ενώ στην εσωτερική σειρά, που βρίσκεται στο ψηλότερο μέρος του κάστρου, διέμενε η αριστοκρατική τάξη για να είναι περισσότερο ασφαλής από τις πειρατικές επιδρομές και λεηλασίες.
Ο επισκέπτης μπαίνει σήμερα στο Κάστρο από τις παλιές εισόδους-στοές, τις «λόζιες», τις οποίες άλλοτε ασφάλιζαν και προστάτευαν πολεμικοί πύργοι. Εκτός από την επίσκεψη στο χώρο του δίνεται και η ευκαιρία να κάνει επίσκεψη στο χρόνο αφού στη διαδρομή του θα δει από το αρχαίο τοίχος της αρχαίας Ακρόπολης του Κάστρου, αρχαίες κολώνες και άλλα αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη εντοιχισμένα στα κτίσματα, ρωμαϊκές σαρκοφάγους, ενετική ατμόσφαιρα και αρχιτεκτονική, βυζαντινές εκκλησίες.
Αξίζει να κάνεις έναν περίπατο στον περιφερειακό πεζόδρομο, να θαυμάσεις το γραφικό εκκλησάκι «Εφταμάρτυρος» (Επτά Μαρτύρων) με την απέραντη θέα στο Αιγαίο, να επισκεφτείς το Αρχαιολογικό Μουσείο και τις 21 εκκλησίες του χωριού. Στα νότια ριζά του λόφου του Κάστρου βρίσκεται ο Γιαλός ή Σεράλια το αρχαίο λιμάνι της Σίφνου.
4. Παραδοσιακά χειροποίητα κεραμικά
Η Σίφνος αποτελεί το προπύργιο της ανάπτυξης και διάδοσης της αγγειοπλαστικής στον Κυκλαδικό χώρο και όχι μόνο.
Τα πρώτα δείγματα αγγειοπλαστικής τέχνης χρονολογούνται από την Πρωτοκυκλαδική περίοδο (αγαλματίδια, διακοσμητικά και χρηστικά σκεύη) και από τότε συνεχίζεται αδιάκοπα η τέχνη αυτή. Η καλή ποιότητα του αργιλοχώματος και το μεράκι των ντόπιων μαστόρων έχουν κάνει τη Σίφνο ξακουστή για την ποιότητα των κεραμικών της.
Στο νησί υπάρχουν αυτή τη στιγμή 19 αγγειοπλαστεία που οι επισκέπτες μπορούν να επισκεφθούν, να δουν τους αγγειοπλάστες να δημιουργούν και να αποκτήσουν χρηστικά η διακοσμητικά αντικείμενα.
5. Σιφνέικη κουζίνα & Φεστιβάλ Κυκλαδίτικης Γαστρονομίας
Η Σίφνος που είναι η γενέτειρα πολλών μεγάλων μαγείρων, όπως ο Τσελεμεντές, και ο Μάρκου, έχει γευστικότατη κουζίνα με παραδοσιακά εδέσματα όπως: οι ρεβιθοκεφτέδες η μανούρα, η μυζήθρα, τα αμπελοφάσουλα με σκορδαλιά, τα ρεβίθια στο φούρνο, η καπαροσαλάτα, το ψητό κρέας στο μαστέλο κ.α. . Περιζήτητα επίσης είναι τα σιφναϊκα σπιτικά γλυκά, και βουτήματα όπως τα αμυγδαλωτά τα μπουρέκια, το παστέλι, η μελόπιτα, οι κουλούρες κ.α.
Στον Αρτεμώνα διοργανώνεται κάθε χρόνο στις αρχές του Σεπτέμβρη τριήμερο φεστιβάλ Κυκλαδίτικης Γαστρονομίας με συμμετοχές από όλα τα νησια των Κυκλάδων και όχι μόνο.
6. Αρχαιότητες
Οι επισκέπτες με αρχαιολογικά ενδιαφέροντα θα βρουν τον παράδεισο τους στη Σίφνο. Αρχαία μεταλλεία στις περιοχές Αγίου Σώστη, Αγίου Συλβέστρου, Βορεινή, Κάψαλος, Ξερό Ξύλο, Αγ. Ιωάννη, Αποκοφτό. Το αργυρορυχείο στη θέση «Άγιος Σώστης» είναι το αρχαιότερο του κόσμου. (Πρώιμη μεταλλευτική δραστηριότητα από την πρώιμη εποχή του χαλκού, τέλη της 4ης χιλιετίας π. Χ.)
Εβδομήνταέξι (76) αρχαίοι πύργοι (6ου-3ου αι. π.Χ.) απόρεια του πλούτου του νησιού στην αρχαιότητα εξαιτίας του χρυσού, του ασημιού και του σιδήρου των σιφναικών μεταλλείων. Οι φρυκτωρίες αυτές απλώνονται σε όλη την έκταση του νησιού σε εντυπωσιακή αναλογία: περίπου μία ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Οι αρχαίοι πύργοι της Σίφνου που χρησίμευαν είτε σαν αμυντικοί οικισμοί είτε ως σημεία επικοινωνίας με τους υπόλοιπους πύργους και τις 4 αρχαίες Ακροπόλεις του νησιού (μέσω σημάτων με κάτοπτρα ή με καπνό) ξαναζωντανεύουν τα τελευταία 15 χρόνια με αναβίωση της επικοινωνίας τους από εθελοντές την παραμονή του Αγίου Πνεύματος) .
Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Σίφνου στο Κάστρο καθώς και το Εκθετήριο στο λόφο του Αγίου Ανδρέα λειτουργούν όλο το χρόνο καθημερινά εκτός δευτέρας από τις 8:30 έως τις 15:00
7. Μοναστήρια, εκκλησίες και παραδοσιακά πανηγύρια
Στο νησί υπάρχουν συνολικά 227 εκκλησίες. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν όλες οι εκκλησίες του Κάστρου, καθώς η εκκλησία της Χρυσοπηγής , Παναγίας Βρύσης , Μονή Πανάγιας Βουνού, Αγγελόκτιστη Καταβατής , Άγιος Σώζων , Παναγιά η Κόχη, Παναγία τα Γουρνιά , Παναγία η Άμμο , Άγιος Γεώργιος Αφέντης, Άγιος Λουκάς , Άγιος Κωνσταντίνος. Πολλές από τις εκκλησίες και τα μοναστήρια της Σίφνου έχουν χαρακτηριστεί ιστορικά μνημεία και έχουν τεράστιο ιστορικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Χαρακτηριστικά αναφέρονται τα εξής:
Παναγία η Αγγελόκτιστη στην Καταβατή, Μονοστήρι του προφήτη Ηλία του Ψηλού, Μοναστήρι του Χρυσοστόμου στο Κάτω Πετάλι., Παναγία τα Γουρνιά στο Πάνω Πετάλι, Άγιος Αντύπας στο Πάνω Πετάλι, Άγιος Κωνσταντίνος στον Αρτεμώνα, Παναγία της Άμμου και Παναγία η Κόγχη στον Αρτεμώνα, Παναγία Ελεούσα στο κάστρο, Μοναστήρι Παναγίας Πουλάτης, Παναγία του Βουνού, Μοναστήρι της Παναγιάς της Χρυσοπηγής. Στα περισσότερα ξωκλήσια και μοναστήρια γίνονται τουλάχιστον μια φορά το χρόνο παραδοσιακά πανηγύρια με κοινά δείπνα που θυμίζουν την αρχαία «εστίαση» και τις πρωτοχρονιάτικες «αγάπες».
Περιλαμβάνουν απαραίτητα την παραδοσιακή ρεβιθάδα και κρέας με μακαρόνια ή πατάτες, ή βακαλάο με πατάτες σαλάτα, κρασί, και παραδοσιακή μουσική βιολί και λαούτο.
8. Τα δίκτυο των μονοπατιών της Σίφνου
Tα μονοπάτια, ένα μοναδικό δίκτυο διαδρομών 200 περίπου χιλιομέτρων, δημιουργήθηκαν για τις ανάγκες κυρίως της αγροτικής και κτηνοτροφικής ζωής και είχαν καθημερινή χρήση. Τα παλιότερα από αυτά έχουν ιστορία που αγγίζει την 3 χιλιετία π.Χ. Στις μέρες μας, συνεχίζουν να οδηγούν σε εκκλησίες, παραλίες, και υπέροχα τοπία και χρησιμοποιούνται από ντόπιους και ξένους πεζοπόρους. Μερικά από αυτά είναι λιθόστρωτα ή μαρμαρόστρωτα και άλλα χωμάτινα.
Σε κάθε διαδρομή ο πεζοπόρος θα συναντήσει μοναστήρια και ξωκλήσια, μνημεία του λαϊκού πολιτισμού όπως πηγάδια, βρύσες, περιστεριώνες, θεμωνιές, αρχαίους πύργους, απομεινάρια ορυχείων, αλώνια, ασβεστοκάμινα, μύλους και χιλιάδες μέτρα ξερολιθιάς.
Η καλύτερη εποχή για πεζοπορία στη Σίφνο είναι η άνοιξη και το φθινόπωρο όταν ο καιρός βοηθάει και η φύση είναι στα καλύτερά της. Βότανα, κέδροι, χαμηλή βλάστηση και αγριολούλουδα, μερικά από τα οποία προστατευόμενα, έχουν κατατάξει τη Σίφνο ανάμεσα στους 13 βοτανικούς παραδείσους της Ελλάδας και συναντώνται σε κάθε διαδρομή.
Τα τελευταία χρόνια, η τοπική κοινωνία, συνειδητοποιώντας ολοένα και περισσότερο την ανάγκη διάσωσης και προστασίας των μονοπατιών, καταβάλει συντονισμένη προσπάθεια για τον καθαρισμό, τη σήμανση και τη χαρτογράφησή τους. Την προσπάθεια στηρίζουν η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (συνεχίζοντας το έργο που ξεκίνησε η Ν.Α. Κυκλάδων), ο Δήμος Σίφνου, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Εξωραϊστικοί και Επαγγελματικοί Σύλλογοι του νησιού και πλήθος εθελοντών.
Αυτές είναι οι 10 ωραιότερες παραλίες της Μεσογείου! Φυσικά, η χώρα μας δεν λείπει!
Σήμερα υπάρχουν στο νησί 19 επίσημα σηματοδοτημένες διαδρομές 100 χιλιομέτρων τις οποίες μπορεί να βρει ο επισκέπτης τόσο στο διαδίκτυο όσο και σε πεζοπορικούς χάρτες που διατίθενται στο νησί.
9. Η Παναγία Πουλάτη
Τοποθεσία στα δυτικά της Σίφνου με μαγευτική ομορφιά και με την ομώνυμη εκκλησία της Παναγιάς. Η περιοχή προσελκύει φανατικούς οπαδούς της κολύμβησης στα βράχια της, έχει κηρυχθεί με βασιλικό διάταγμα ως «τοπίο απείρου κάλλους»!
10. Κεντρικοί οικισμοί και παραδοσιακή αρχιτεκτονική
Οι κεντρικοί οικισμοί της Σίφνου (Απολλωνίας και Αρτεμώνα και οι πέριξ αυτών) είναι κηρυγμένοι και προστατεύονται από το 1962 ως «χώροι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους».
Στη Σίφνο, τα εξαιρετικής αισθητικής ανθρώπινα δημιουργήματα χαρακτηρίζονται από μέτρο και πλαστικότητα και δένουν αρμονικά με το φυσικό περιβάλλον. Κάποια από τα χαρακτηριστικά της σιφνέικης αρχιτεκτονικής είναι: τα άσπρα σπίτια, οι επίπεδες οροφές, ώστε να συλλέγεται το πολύτιμο νερό της βροχής σε στέρνες, οι «φλάροι» (πήλινες καμινάδες στις ταράτσες), οι λιθόστρωτες αυλές και τα μονοπάτια με τους αρμούς, οι 40 ανεμόμυλοι, οι 70 περιστεριώνες, τα 237 μοναστήρια και ξωκλήσια και φυσικά τις 2500 χιλιόμετρα «ξερολιθιές» (αναβαθμίδες).
Οι ξερολιθιές που υπάρχουν παντού στο νησί, χρησιμεύουν τόσο για να συγκρατούν το χώμα και το νερό της βροχής στα χωράφια όσο και για να διαχωρίζουν τις ιδιοκτησίες, και αποτελούν γιγαντιαία κατάθεση μόχθου χιλιάδων ανθρώπων επί αιώνες. Στις μέρες μας, σπουδαστές από την Αμερική και την Ευρώπη έρχονται να θαυμάσουν και να σπουδάσουν την κυκλαδίτικη και τη βιοκλιματική αρχιτεκτονική στη Σίφνο.
