Κάτω από το Έβερεστ, τον αιώνιο «φρούραρχο» των Ιμαλαΐων, απλώνεται το Νεπάλ. Η πατρίδα του Βούδα, δείχνει σε ορειβάτες και πεζοπόρους από όλο τον κόσμο το δρόμο για την κορυφή.
Μπορεί η Ινδία και η Κίνα να είναι δύο από τις διασημότερες χώρες του κόσμου, όμως ένας μικρός σε μέγεθος γείτονας με έκταση όσο η Αγγλία και η Ουαλία, το Νεπάλ, αποτελεί τον κρυφό πόθο ανθρώπων από όλα τα μήκη και πλάτη της γης. Έχει την αποκλειστικότητα να απλώνεται κάτω από το ξάγρυπνο και προστατευτικό βλέμμα του Έβερεστ, ενώ μπορεί να κάνει πραγματικότητα ένα όνειρο ζωής. την κατάκτηση της υψηλότερης κορυφής του κόσμου. Εγκλωβισμένο μεταξύ δύο γιγάντων -συνορεύει με την Κίνα στο Βορρά, και με την Ινδία ανατολικά, δυτικά και νότια- το Νεπάλ φέρει επιρροές και πανομοιότυπα χαρακτηριστικά με τους γειτονικούς του λαούς. Θα έλεγε κανείς ότι περισσότερες από τις δέκα φυλές του Ισραήλ συγκεντρώνονται στα χώματα αυτής της μικρής χώρας και συμβιώνουν κάτω από το κοινό πρίσμα της διαφορετικότητας. Άνθρωποι με σχιστά μάτια και όψη Θιβετιανών, Μογγόλων, Κινέζων, αλλά και άνθρωποι με μεγάλα, σκούρα, μελαγχολικά μάτια και δέρμα στο χρώμα του μπρούτζου, που θα ορκιζόταν κανείς ότι είναι Ινδοί. Όχι μόνο φορούν διαφορετικές ενδυμασίες αλλά και μιλούν διαφορετικές γλώσσες και διαλέκτους. Για παράδειγμα στα ορεινά χωριά των Ιμαλαΐων, οι Νεπαλέζοι μιλούν θιβετιανά κι εργάζονται σκληρά, διατηρώντας αρχαίες παραδόσεις που χάνονται στα βάθη των αιώνων. Μιλάμε λοιπόν για ένα πολυφυλετικό μείγμα ανθρώπων που υπακούει σε μια άλλη κουλτούρα.
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΚΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟ
Το Νεπάλ είναι ο No1 προορισμός παγκοσμίως για trekking στις ορεινές διαδρομές των Ιμαλαΐων, όμως η έλευση των trekkers δεν έχει κατορθώσει να αναχθεί σε οικονομική ώθηση ικανή να βγάλει τη χώρα από τη μιζέρια. Ας μην ξεχνάμε ότι το Νεπάλ, μέχρι τη στιγμή που μιλάμε, παραμένει ένα από τα πιο φτωχά κράτη στον κόσμο με εξαιρετικά χαμηλό βιοτικό επίπεδο και ανθρώπους στα όρια της εξαθλίωσης. Αν προσθέσουμε τις διαρκείς επιθέσεις και τις προσπάθειες ανατροπής του καθεστώτος από τους μαοϊστές αντάρτες πριν από κάποια χρόνια, το Νεπάλ φαντάζει απρόσιτο. Σήμερα δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος καθώς η ειρήνη και η συμφιλίωση κυριαρχούν σε κάθε γωνιά της χώρας. Ο πλούτος του κρύβεται σε τοπία απίστευτου φυσικού κάλλους, σε επιβλητικά μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς και εθνικά πάρκα διεθνώς αναγνωρισμένα από την UNESCO, που σίγουρα αποτελούν ένα πολύ ισχυρό λόγο για να ταξιδέψει κανείς τόσο μακριά.
Η πρωτεύουσα Κατμαντού, σημείο εκκίνησης για τη γνωριμία με τη χώρα, μας εισάγει στον αυθεντικό τρόπο ζωής των Νεπαλέζων. Πρόκειται για μία πόλη, θα λέγαμε δύο ταχυτήτων, με το ένα πόδι στον 21ο αι. και το άλλο να πατάει στον Μεσαίωνα. Τα πάντα, άνθρωποι, κτήρια και αντικείμενα ταλαντεύονται μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, ενώ μια απίστευτη για τα δυτικά δεδομένα χαλαρότητα χαρακτηρίζει τους κατοίκους. Το να περιφέρεσαι στους δρόμους χωρίς σκοπό και να «χασομεράς», απολαμβάνοντας αποκλειστικά και μόνο τη στιγμή, είναι τρόπος ζωής για τους Νεπαλέζους. Ωστόσο, μία τόσο αδιάφορη συμπεριφορά δεν κάνει ούτε εύκολη ούτε δύσκολη τη ζωή των επισκεπτών. Γέροι και παιδιά, επαγγελματίες επαίτες, πιθανόν να σας ενοχλήσουν αλλά με το πολύ δύο όχι, σας αφήνουν στην ησυχία σας. Στο όνομα της νωχελικότητας και των χαλαρών ρυθμών δεν επιμένουν, δεν πιέζουν, απλώς… υποχωρούν.
Η εκπομπή ρύπων από τα κακής ποιότητας καύσιμα των οχημάτων έχει επιβαρύνει το περιβάλλον και το νέφος έχει πλέον εγκατασταθεί μόνιμα πάνω από την -κατά τα άλλα- όμορφη πόλη με τους δεκάδες ινδουιστικούς και βουδιστικούς ναούς, τις περίτεχνες παγόδες, τα βασιλικά παλάτια, τις πλατείες και τις πολύχρωμες λαϊκές αγορές.
Είναι όμως γεγονός πως λίγο θα σας απασχολήσει το νέφος, καθώς το μόνο σίγουρο είναι ότι θα σας συνεπάρει ο πολιτιστικός πλούτος και η αντιφατικότητα αυτού του τόπου. Η Durbar Square, η πλατεία του παλατιού, στο παλιό κομμάτι της πρωτεύουσας, βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο, αποτελώντας το σημαντικότερο αξιοθέατο της Κατμαντού. Το ίδιο το βασιλικό παλάτι του 16ου αι., το λεγόμενο Hanuman Dhoka της δυναστείας Malla, τα λοιπά μεσαιωνικά κτήρια, οι στούπες και οι παγόδες που κατακλύζουν την πλατεία συναποτελούν Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς κι ένας περίπατος εκεί επιβάλλεται.
Τα συμπαθέστατα και κάποιες φορές εκπληκτικά bars -που σίγουρα δεν θα περίμενε κανείς να συναντήσει σε μία χώρα-προσωποποίηση της φτώχειας- τα εστιατόρια πολυεθνικής κουζίνας, η εντυπωσιακή ποικιλία γεύσεων Ανατολής, τσιμεντένια κτήρια, πολυτελή ξενοδοχεία, αμέτρητα δημόσια κτήρια και πρεσβείες δείχνουν μία άλλη όψη της Κατμαντού, εκείνην της πόλης που κινείται με ταχείς ρυθμούς προς τον εκσυγχρονισμό.
ΣΙΝΤΑΡΤΑ, ΒΙΣΝΟΥ, ΚΑΛΙ…
Ο μεγάλος αριθμός ινδουιστικών ναών της Κατμαντού και των υπόλοιπων πόλεων της Κοιλάδας της είναι απόλυτα δικαιολογημένος, καθώς το Νεπάλ υπήρξε μέχρι πρόσφατα το μοναδικό ινδουιστικό βασίλειο στον κόσμο από τότε που κάποιος Νεπαλέζος βασιλιάς ασπάστηκε τη θρησκεία και επέβαλλε στην κοιλάδα της Κατμαντού το πάνθεον των 33 εκατομμυρίων θεοτήτων. Ωστόσο, ο ινδουισμός είναι σχετικά αποδυναμωμένος συγκριτικά με άλλα κράτη, καθώς οι κάστες δεν είναι τόσο ισχυρές και η ίδια η θρησκεία δεν παίζει τόσο καθοριστικό ρόλο στη ζωή των ανθρώπων του Νεπάλ.
Το Kumari Chowk, στην πρωτεύουσα, είναι ο τόπος λατρείας της Ζωντανής Θεάς, ένα μνημείο των θρησκειών του Νεπάλ, που υποδεικνύει το ρόλο του θρησκευτικού στοιχείου στη ζωή των κατοίκων. Είτε πιστεύουν στον Σίβα είτε στον Βισνού, αποδέχονται τα διαφορετικά θρησκεύματα συνδυάζοντας μάλιστα, πολλές φορές, διαφορετικούς τρόπους λατρείας και περισσότερους από έναν θεούς.
ΙΕΡΟ PASHUPATINAH
Με εφαλτήριο την Κατμαντού κι ένα καλά οργανωμένο πρόγραμμα, θα μπορέσετε να επισκεφθείτε πόλεις και χωριά, ξεχασμένα από το χρόνο. Λίγο έξω από την πρωτεύουσα, βρίσκεται το Pashupatinah, ένας τόπος που διεκδικεί την πρώτη θέση στην ιεραρχία της ιερότητας στο Νεπάλ. Ένας τόπος τόσο σημαντικός για τους Νεπαλέζους όσο και το Βαρανάσι της Ινδίας για τους Ινδούς. Στα ghats -μέρη αποτέφρωσης- στις όχθες του ποταμού Bagmati, η φωτιά σιγοκαίει, η μυρωδιά καμένης σάρκας κατακλύζει την ατμόσφαιρα και η καύση επιταχύνει τη λύτρωση των νεκρών. Οι θέσεις αποτέφρωσης είναι συγκεκριμένες και ανάλογες με την κοινωνική θέση των αποθανόντων. Oι κάστες προκαθορίζουν σε ποιο ghat θα αποτεφρωθεί ο εκάστοτε νεκρός. Εκεί, στα βασιλικά ghat, γράφτηκε η τελευταία λέξη του δράματος για 12 από τα μέλη της βασιλικής οικογένειας, που δολοφονήθηκαν από τον πρίγκιπα Ντιπέντρα. Ο μοναδικός γαλαζοαίματος που γλίτωσε από τον μαινόμενο πρίγκιπα ήταν ο αδερφός του και τελευταίος μονάρχης της χώρας, Γιανέντρα.
ΕΚΤΟΣ ΠΟΡΕΙΑΣ
Σε απόσταση 5 χλμ. από την Κατμαντού βρίσκεται η Patan, μία πόλη τόσο εντυπωσιακή όσο και η αρχιτεκτονική της. Η Durbar Square της Patan, είναι η καλύτερα διατηρημένη μεσαιωνική πλατεία της κοιλάδας της Κατμαντού. Επιβλητικοί, περίτεχνοι ναοί περιβάλλουν το βασιλικό ανάκτορο, ενώ ορδές πιστών και ασκητών πλημμυρίζουν την πλατεία. Εκεί θα βρείτε και το Patan Industrial Estate, δηλαδή συγκεντρωμένα καταστήματα όπου μπορείτε να αγοράσετε τα καλύτερα σουβενίρ του Νεπάλ. Η τρίτη πόλη της κοιλάδας που μπορείτε εύκολα να προσεγγίσετε από την πρωτεύουσα είναι η Bhaktapur, που προτίμησε να σταματήσει το χρόνο στο Μεσαίωνα και να διατηρήσει το πρόσωπο της αλλοτινής ακμής της. Το γεγονός ότι ακόμα και τα νέα κτήρια κατασκευάζονται στα πρότυπα των παλιών δείχνει την εμμονή στο παρελθόν.
Ταξιδεύοντας εκεί, θα δείτε τις απίστευτες ξύλινες παγόδες, θα αγοράσετε περίφημα σκαλιστά αντικείμενα από την Durbar Square και θα χαζέψετε τα γλυπτά που αναπαριστούν ταντρικές θεότητες. Ο επίλογος της βόλτας σας εκεί δεν θα μπορούσε να γραφτεί κάπου αλλού παρά στους αυθεντικούς καφενέδες της πλατείας Taumadhi Tol.
Αξίζει τον κόπο να επισκεφθεί κανείς και την Pokhara. Χτισμένη στις όχθες της λίμνης Πέβα, μαγεύει τους ταξιδιώτες που αναζητούν γαλήνη και ηρεμία, προσφέροντάς παράλληλα μοναδική θέα στο βουνό Anapurna και Daulaghiri, ακόμα και στην Boudha, όπου βρίσκεται το μεγαλύτερο βουδιστικό μνημείο εκτός Θιβέτ.
Χρειάζεται χρόνος και ερευνητική διάθεση, ορθάνοιχτα μάτια και ανοιχτό μυαλό, για να φέρει κανείς εις πέρας ένα τέτοιο ταξίδι και για να κατακτήσει με τον δικό του τρόπο την κορυφή του κόσμου, ή έστω τους πρόποδές της!
