Ένα από τα πιο εμβληματικά καφέ της Ευρώπης, το Antico Caffè Greco στη Ρώμη, έκλεισε τις πόρτες του ύστερα από 265 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας (ωστόσο κατά άλλες πηγές δεν είναι απόλυτα σαφές εάν η λειτουργία ήταν συνεχής όλα αυτά τα χρόνια). Το ιστορικό καφέ, που ιδρύθηκε το 1760 στην περίφημη οδό Via dei Condotti, λίγα βήματα από τη Scalinata di Trinità dei Monti (τα Ισπανικά Σκαλιά), σφραγίστηκε στις αρχές Οκτωβρίου 2025 μετά από πολυετή δικαστική διαμάχη με τον ιδιοκτήτη του κτιρίου, το Οspedale Israelitico di Roma (Εβραϊκό Νοσοκομείο Ρώμης).
Το τέλος ενός θρύλου
Το Antico Caffè Greco υπήρξε για περισσότερους από δυόμισι αιώνες ένας ζωντανός ναός του πολιτισμού, της τέχνης και της λογοτεχνίας. Στις σάλες του, που θυμίζουν περισσότερο μουσείο παρά καφετέρια, σύχναζαν σπουδαίες μορφές της ευρωπαϊκής διανόησης: Γκαίτε, Σέλλεϋ, Μπάιρον, Καντ, Λιστ, Ροσσίνι, Βάγκνερ, Μπωμαρσέ, Νίτσε, αλλά και Τζέιμς Τζόις και Κάρολος Μπωντλαίρ. Για δεκαετίες, υπήρξε σημείο συνάντησης καλλιτεχνών, συγγραφέων και μουσικών, που αντάλλασσαν ιδέες πίνοντας έναν εσπρέσο μέσα στην ατμόσφαιρα μιας άλλης εποχής.
Οι τοίχοι του φιλοξενούν περισσότερα από 300 έργα τέχνης, πίνακες, σκίτσα και αντικείμενα ιστορικής αξίας, τα οποία κατασχέθηκαν από τις αρχές πριν το κλείσιμο, προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία τους ως μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης.
Η δικαστική διαμάχη
Η κρίση για το καφέ ξεκίνησε το 2017, όταν έληξε η μακροχρόνια μίσθωση του χώρου. Οι ιδιοκτήτες, το Εβραϊκό Νοσοκομείο, ζήτησαν την εκκένωση του ακινήτου και τον τερματισμό της σύμβασης, καθώς το ενοίκιο θεωρήθηκε πολύ χαμηλό σε σχέση με την αξία του ακινήτου στο κέντρο της Ρώμης. Ο διαχειριστής του καφέ, Carlo Pellegrini, αντιστάθηκε νομικά, επικαλούμενος την ιστορική και πολιτιστική σημασία του χώρου, αλλά και την ανάγκη να παραμείνει «ζωντανό κομμάτι της ευρωπαϊκής μνήμης».
Η υπόθεση πέρασε από όλα τα δικαστικά στάδια, μέχρι που η ιταλική Corte di Cassazione (Ανώτατο Δικαστήριο) επικύρωσε οριστικά την έξωση το φθινόπωρο του 2025. Στις 8 Οκτωβρίου 2025, όπως μετέδωσε το ANSA, αστυνομικοί και δικαστικοί επιμελητές προχώρησαν στη σφράγιση του χώρου, παραδίδοντας τα κλειδιά στον ιδιοκτήτη.
“Σφραγισμένο, αλλά όχι ξεχασμένο”
Σύμφωνα με δηλώσεις των εκπροσώπων του Ospedale Israelitico, η απόφαση δεν σημαίνει το τέλος του καφέ, αλλά την έναρξη μιας νέας φάσης: «Η ιστορία του Caffè Greco δεν τελειώνει εδώ. Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι θα ξανανοίξει, με σεβασμό στην παράδοση και τη σημασία του για τη Ρώμη και τον κόσμο».
Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει σαφές σχέδιο για το πότε και με ποια μορφή μπορεί να επαναλειτουργήσει. Η πολιτιστική κοινότητα της Ιταλίας, καθώς και προσωπικότητες από τον χώρο των τεχνών και της διανόησης, έχουν ήδη εκφράσει τη θλίψη και την ανησυχία τους για την απώλεια ενός ζωντανού μνημείου που «αντικατόπτριζε την ψυχή της Ρώμης».
Ένα καφέ-μνημείο της Ευρώπης
Το Antico Caffè Greco θεωρείται το παλαιότερο καφέ της Ρώμης και το δεύτερο αρχαιότερο της Ιταλίας, μετά το Caffè Florian της Βενετίας (1720). Με το χαρακτηριστικό του νεοκλασικό ντεκόρ, τους κόκκινους βελούδινους καναπέδες και την ατμόσφαιρα που αποπνέει 18ο αιώνα, αποτέλεσε αγαπημένο σκηνικό για φωτογράφους, σκηνοθέτες και ταξιδιώτες απ’ όλο τον κόσμο.
Πέρα από χώρος ψυχαγωγίας, υπήρξε σύμβολο του ευρωπαϊκού κοσμοπολιτισμού, όπου συναντήθηκαν ιδέες, γλώσσες και κουλτούρες. Στα χρόνια της Ρομαντικής περιόδου, το Caffè Greco έγινε “σπίτι” για καλλιτέχνες που ταξίδευαν στη Ρώμη για να μελετήσουν την κλασική τέχνη· αργότερα, στη Belle Époque, εξελίχθηκε σε κοσμικό σαλόνι της ιταλικής πρωτεύουσας.
Το μέλλον
Παρότι το καφέ έχει πλέον σφραγιστεί, η συζήτηση για τη διάσωσή του συνεχίζεται. Πολίτες, ιστορικοί και πολιτιστικοί φορείς ζητούν την παρέμβαση του ιταλικού κράτους ώστε ο χώρος να χαρακτηριστεί προστατευόμενο πολιτιστικό μνημείο και να λειτουργήσει ξανά με σεβασμό στην ιστορική του ταυτότητα.
Όπως έγραψε χαρακτηριστικά η La Repubblica, «το Caffè Greco δεν είναι απλώς ένα καφέ· είναι ένα κεφάλαιο της ευρωπαϊκής ιστορίας που δεν πρέπει να σβήσει».
Δείτε επίσης
Aκολουθήστε μας στo Google News
