Τα χωριά του Ζαγορίου, κοινώς γνωστά ως Ζαγοροχώρια, είναι παραδοσιακά, γραφικά και πανέμορφα με χαρακτηριστική αρχιτεκτονική που γοητεύουν με την άγρια ομορφιά της φύσης που τα περιβάλλει! Τα χωριά είναι δεκάδες και σε όποιο και να βρεθείτε έχει τη δική του ομορφιά.
Ωστόσο εδώ θα πάμε σε μία ιστορική περιοχή δίπλα από τα δημοφιλή Ζαγοροχώρια που μπορεί να μην έχει την “φήμη” τους, όμως παραμένει ανόθευτη στον χρόνο και αποτελεί “ακριτικό” σταθμό που παινεύεται όχι μόνο για την γραφικότητα και την ομορφιά του αλλά και την παράδοση και την ιστορία του. Ο λόγος για το γραφικά χωριά του Πωγωνίου.
Το Πωγώνι είναι ιστορική περιοχή της Ηπείρου. Τα 8 από τα 38 συνολικά χωριά της περιοχής βρίσκονται στην Αλβανία στον νομό Αργυροκάστρου στα οποία ο Ελληνικός πληθυσμός έχει την πλειοψηφία. Ο Δήμος Πωγωνίου βρίσκεται βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά του Νομού Ιωαννίνων και οριοθετείται γεωγραφικά από τη Νεμέρτσικα (Δούσκο) (2.209 μ.) στα βόρεια, τα όρη Τσαμαντά (1.826 μ.) στα νότια, τον Κασιδιάρη (1.329 μ.) και το κάτω τμήμα του ποταμού Γορμού στα ανατολικά και τον Μακρύκαμπο (1.672 μ.) στα δυτικά.
Αν και η γεωγραφική γειτνίαση του Πωγωνίου με το κοντινό Ζαγόρι της Ηπείρου είναι πασιφανής, στα χωριά του Πωγωνίου δεν θα βρείτε τις τουριστικές ανέσεις και τις υποδομές που υπάρχουν στα Ζαγοροχώρια.
Στον Παλαιόπυργο Πωγωνίου, στη θέση Γκρέτσι, θα δείτε και το ομώνυμο πέτρινο γεφύρι (γεφύρι Γκρέτση). Στο σημείο υπήρχαν εκτός από το τοξωτό γεφύρι δύο νερόμυλοι, νεροτριβή,(των οποίων σώζονται υπολείμματα) και μονοπάτια που έχουν χαρακτηρισθεί διατηρητέα μνημεία. Μάλιστα το γεφύρι με απόφαση του που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 441/Β/11-6-1996, αναφέρεται χαρακτηριστικά: “Χαρακτηρίζουμε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο το πέτρινο γεφύρι στη θέση “Γκρέτσι” στον Παλαιόπυργο Πωγωνίου Ιωαννίνων, διότι αποτελεί δείγμα γεφυριού λαϊκής αρχιτεκτονικής, σημαντικό για τη μελέτη της Ιστορίας της Αρχιτεκτονικής.”
Τα μεγαλύτερο από τα χωριά του είναι το Κεφαλόβρυσο, ενώ έδρα του είναι το Καλπάκι. Το Δελβινάκι, το οποίο διαθέτει πλουσιότατη ιστορία (ιδρύθηκε το 1081), έχει ορισθεί ως ιστορική έδρα του δήμου. Το χωριό με το μεγαλύτερο πληθυσμό είναι ο Παρακάλαμος.
Η πλούσια ιστορική – πολιτιστική κληρονομιά και το απαράμιλλο φυσικό περιβάλλον αποτελεί πόλο έλξης. Ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα να επισκεφτεί τους ιστορικούς χώρους του έπους 1940 που αποτέλεσαν σύμβολο αντίστασης και νίκης της Ελληνικής ψυχής στη νεώτερη Ιστορία της χώρας μας.
Μπορεί ακόμα να συνδυάσει τις επισκέψεις στους πλούσιους αρχαιολογικούς χώρους, να νιώσει την θρησκευτική ευλάβεια στις εκκλησίες και τα μοναστήρια, να θαυμάσει την αρχιτεκτονική των αρχοντικών, να ζήσει την πλούσια ομορφιά της φύσης, να δροσιστεί στα πλούσια νερά της περιοχής μας, να διασκεδάσει στα όμορφα παραδοσιακά πανηγύρια και τις πλούσιες εκδηλώσεις που διοργανώνει ο Δήμος με τους φορείς της περιοχής , απολαμβάνοντας το αγνό κρασί και τσίπουρο της περιοχής.
Η δημοτική αρχή εργάζεται εντατικά για την βελτίωση των υποδομών, την ανάδειξη των ιστορικών και φυσικών μνημείων καθώς και στην ενίσχυση των εναλλακτικών μορφών Τουρισμού.
Ιδιαίτερο φυσικό κάλλος
Το Πωγώνι αποδεικνύεται η χαρά του ανήσυχου ταξιδευτή που έχει στο αίμα του το μικρόβιο της περιπλάνησης και θέλει να ξεφύγει από τα τετριμμένα, να γνωρίσει αυθεντικούς ανθρώπους και τόπους τους οποίους δεν αλλοίωσε ο τουρισμός, να περπατήσει σε μοναχικά μονοπάτια, να εξερευνήσει ξεχασμένα μοναστήρια, να περιηγηθεί στα καλντερίμια έρημων, ιστορικών χωριών που κάποτε έσφυζαν από ζωή.
Σε κάθε γωνιά, υπάρχουν δείγματα μιας ζωντανής και όμορφης φύσης, όπως είναι συστάδες των δρυών που γεμίζουν με μανιτάρια και σπάνια ή εντυπωσιακά λουλούδια το φθινόπωρο και την άνοιξη. Τέτοιες ομορφιές βρίσκονται πολύ κοντά σε οικισμούς ή σε δρόμους, και περιμένουν τον φυσιολάτρη να τις ανακαλύψει.
Εικονίσματα, ξωκλήσια και μοναστήρια, πολλά από τα οποία έχουν ιδρυθεί κατά τα Βυζαντινά και Μεταβυζαντινά χρόνια, βρίσκονται διάσπαρτα και συμπληρώνουν το ανθρωπογενές τοπίο του αγροτικού χώρου. Τα σπουδαιότερα μοναστήρια είναι η μονή Μακρυαλέξη (1585) στην Κάτω Λάβδανη, η μονή Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου (1614) στην Κάτω Μερόπη, η μονή Άβελ (1770), η μονή Γενεσίου της Θεοτόκου Γιούρχαν (1736) στη Βήσσανη και η Μονή Ευαγγελίστριας (Σώσινου) (1598) στον Άνω Παρακάλαμο.
Τα Χωριά
Το Πωγώνι αποτελείται από 38 χωριά που συνολικά καταλαμβάνουν μια έκταση 498 τ.χλμ.
Τα χωριά αυτά είναι τα εξής:
Αγία Μαρίνα, Άγιος Κοσμάς, Αρετή, Αργυροχώρι, Βασιλικό, Βήσσανη, Δελβινάκι, Δημοκόρι, Δολό, Δρυμάδες, Ζάβροχο, Κακόλακκος, Καστάνιανη (Καστανή), Κάτω Μερόπη, Κεράσοβο, Κεφαλόβρυσο, Κρυονέρι, Κουκλιοί, Κτίσματα, Λάβδανη, Λίμνη (Ζαραβίνα), Μαυρονόρος, Μαυρόπουλο, Μερόπη, Ξηρόβαλτο, Ορεινό, Παλαιόπυργος, Περιστέρι, Ποντικάτες, Πωγωνιανή, Ρουψιά, Σιταριά, Σταυροσκιάδι, Στρατίνιστα, Τεριάχι, Φαράγγι, Χαραυγή, Ψηλόκαστρο, Ωραιόκαστρο.
Ένα τμήμα του Πωγωνίου (περιοχή Μολυβδοσκέπαστης) υπάγεται σήμερα στο Δήμο Κόνιτσας, ενώ ένα άλλο (Σωπική, Σχωριάδες, Πολύτσανη, Τσιάτιστα, Μαυρόγυρο, Χλωμό, Ωψάδα και Σέλτση)στην Αλβανία. Κάποιες ομάδες χωριών, παρόλο που έχουν ενσωματωθεί σε αυτό, ανήκουν ιστορικά σε άλλες ενότητες π.χ. Χρυσόδουλη, Μαυρόπουλο, Κτίσματα στη Δρόπολη, ενώ ορισμένα γειτονικά χωριά παρουσιάζουν έντονες επιρροές από αυτό π.χ Παρακάλαμος, Άνω Ραβένια, Δολιανά, Γεροπλάτανος κ.α.
Το Πωγώνι με τα χωριά του στον χάρτη:
Η βαθύτερη λίμνη της Ελλάδας
Εδώ θα συναντήσετε μια από τις βαθύτερες λίμνες της χώρας. Η λίμνη Ζαραβίνα, γνωστή και ως Νεζερός, ανήκει στον νομό Ιωαννίνων και απέχει μόλις 14 χιλιόμετρα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Η λίμνη αποτελεί καταφύγιο σπάνιων αρπακτικών πουλιών και από τον Αύγουστο του 1983 έχει κηρυχθεί ως τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Μάλιστα, λίγα χρόνια μετά την ανακήρυξή της σε τοπίο φυσικού κάλλους, η Ζαραβίνα εντάχθηκε στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος Natura 2000, με υψηλή προτεραιότητα προστασίας.
Φιλοξενεί σπάνια είδη πτηνών, όπως γύπες, ενώ η χλωρίδα της φημίζεται για την ιδιαιτερότητά της και την ομορφιά της. Την άνοιξη αποκτά υπέροχα χρώματα ενώ από το φθινόπωρο και μετά οι εικόνες αλλάζουν και γίνονται πιο απόκοσμες.
Δείτε επίσης
