Είναι ένα σχεδόν παρατημένο κειμήλιο. Τώρα ένα από τα πιο μεγαλοπρεπή ξενοδοχεία της Ευρώπης που περνάει ξανά στην παλιά του δόξα. Με εξαιρετική θέα στον ποταμό Δούναβη, το Hotel Gellért αποτελεί εδώ και καιρό φάρο αρχιτεκτονικής λαμπρότητας και υπερηφάνειας στη Βουδαπέστη.
Από το μεγάλο ντεμπούτο του το 1918, αυτό το αρ νουβό ορόσημο έχει φιλοξενήσει βασιλείς, καλλιτέχνες και αξιωματούχους, χαράζοντας μια διαχρονική θέση στην ιστορία μιας πόλης που ανήλθε και έγινε μια από τις πιο εντυπωσιακές πρωτεύουσες της Ευρώπης πριν από την παρακμή της τις δεκαετίες του κομμουνισμού.
Το Gellért ήταν μάρτυρας όλης αυτής της ταραγμένης ιστορίας, αλλά τα χρόνια άφησαν το στίγμα τους. Μετά από δεκαετίες συνεχούς λειτουργίας, το Gellért έκλεισε το 2019, η πολυτέλειά του ξεθώριασε και οι εσωτερικοί χώροι φθάρθηκαν…
Και τα τελευταία χρόνια, αν και το όμορφο —αν και κάπως ξεθωριασμένο— σπα δίπλα στο ξενοδοχείο συνεχίζει να προσελκύει επισκέπτες ως ένα από τα κορυφαία ιαματικά λουτρά της Βουδαπέστης, το Hotel Gellért έχει κλείσει. Το κάποτε πολύβουο λόμπι του έχει μείνει γεμάτο με παλιά έπιπλα, ορατά μόνο μέσα από σκονισμένα παράθυρα.
Τώρα, περισσότερο από έναν αιώνα μετά τα πρώτα του εγκαίνια, το εμβληματικό ξενοδοχείο βιώνει μια πλήρη αναγέννηση. Με ορίζοντα την επαναλειτουργία του το 2027 υπό τον φημισμένο όμιλο ξενοδοχείων Mandarin Oriental, το νέο Gellért υπόσχεται να συνδυάσει το πλούσιο παρελθόν του με τη σύγχρονη πολυτέλεια.
Σχεδιασμένο από τους Ούγγρους αρχιτέκτονες Ármin Hegedús, Artúr Sebestyén και Izidor Sterk, το ξενοδοχείο άνοιξε νέους δρόμους όταν άνοιξε, με χαρακτηριστικά πολύ πιο μπροστά από την εποχή του: τηλέφωνα στα δωμάτια, ιαματικό νερό με αγωγό και άλλες πρωτοποριακές για την εποχή παροχές.
Οι επισκέπτες μπορούσαν να πληρώσουν στο εθνικό τους νόμισμα και να απολαύσουν την πρώτη υπηρεσία μεταφοράς από/προς το αεροδρόμιο στην Ουγγαρία — μικρές λεπτομέρειες που έθεσαν μεγάλα σημεία αναφοράς στη φιλοξενία στις αρχές του 20ού αιώνα.
Τα ιαματικά λουτρά του ξενοδοχείου ήταν ένα τεράστιο αξιοθέατο, προσελκύοντας πελάτες από κοντά και μακριά.

Μέχρι τη δεκαετία του 1930, το ξενοδοχείο είχε γίνει η καρδιά της υψηλής κοινωνίας της Βουδαπέστης. Με τα χρόνια, προσωπικότητες όπως ο Μαχαραγιάς της Καπουρτάλα – ένας από τους τελευταίους δυναστικούς βασιλικούς ηγεμόνες της Ινδίας – ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης Τζίμι Γουόκερ και ο Σάχης Ρεζά Παχλεβί του Ιράν πέρασαν από τις ιστορικές αίθουσές του.
Ο πρώην πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον ήταν φιλοξενούμενος του ξενοδοχείου, και μεγάλα ονόματα του Χόλιγουντ όπως η Τζέιν Φόντα αναζητούσαν την ιδιωτικότητα μέσα στους τοίχους του. Ο βιολιστής Γιεχούντι Μενουχίν έβρισκε έμπνευση στην ηρεμία του. Η Ελίζαμπεθ Τέιλορ και ο Ρίτσαρντ Μπάρτον έμειναν στο Gellért κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων στη Βουδαπέστη. Λέγεται ότι ο Μπάρτον της έκανε δώρο το διάσημο διαμάντι Krupp που βρισκόταν στο ξενοδοχείο.
Η γοητεία του Gellért έχει αντικατοπτριστεί ακόμη και στον κινηματογράφο, με στοιχεία από την ταινία «The Grand Budapest Hotel» του Γουές Άντερσον να μοιάζουν να έχουν διαμορφωθεί σύμφωνα με την ιδιότροπη γοητεία του. Το φανταστικό ξενοδοχείο του Άντερσον μοιράστηκε επίσης μια παρόμοια μοίρα με το Gellért, με την αίγλη των προπολεμικών χρόνων του να ξεθωριάζει αργότερα – σε αυτήν την περίπτωση μια ζοφερή λειτουργικότητα σοβιετικού στιλ της δεκαετίας του 1970.
Ευτυχώς, το πραγματικό ξενοδοχείο βρίσκεται στα πρόθυρα μιας αναγέννησης. Αναγνωρίζοντας την πολιτιστική του σημασία, ο Ούγγρος όμιλος ιδιωτικών κεφαλαίων BDPST απέκτησε το ακίνητο το 2022, ξεκινώντας μια φιλόδοξη ανακαίνιση τον Οκτώβριο του 2024. Καθοδηγούμενη από αυστηρές αρχές διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, η ομάδα πίσω από την αναβίωση επιδιώκει να αποκαταστήσει τη θέση του ξενοδοχείου στην πόλη.
«Συχνά σκεφτόμαστε τα ιστορικά κτίρια ως μέρος της ζωής μας — αλλά με το Gellért, το βλέπω διαφορετικά. Πιστεύω ότι εμείς είμαστε αυτοί που γινόμαστε για λίγο μέρος της ζωής του», λέει ο Zoltán Kecskeméthy, διευθύνων σύμβουλος της BDPST Real Estate Development.
Εθνικός θησαυρός
Οι χαρακτηριστικοί χώροι αποκαθίστανται σχολαστικά χρησιμοποιώντας αρχειακές φωτογραφίες και πρωτότυπα σχέδια.
Για τον Κετσκεμέθι, το Gellért αντιπροσωπεύει έναν εθνικό θησαυρό — μάρτυρα πολέμων, επαναστάσεων και γενεών ουγγρικής ζωής. «Δεν είναι απλώς ένα ξενοδοχείο», συνεχίζει. «Είναι ένα σύμβολο».
«Προσπαθούμε να κάνουμε τους διεθνείς επισκέπτες να νιώσουν ότι μπαίνουν σε μια ιστορία πολύ μεγαλύτερη από τους ίδιους — και οι ντόπιοι να νιώσουν για άλλη μια φορά ότι αυτό το κτίριο είναι δικό τους. Αν κάνουμε καλά τη δουλειά μας, θα το μεταδώσουμε με ακόμη μεγαλύτερο νόημα από ό,τι το βρήκαμε.»
Το ανακαινισμένο ξενοδοχείο θα προσφέρει 134 δωμάτια, συμπεριλαμβανομένων 34 σουιτών, κατασκευασμένα με γνώμονα την παράδοση, ανταποκρινόμενα παράλληλα στα σύγχρονα πρότυπα. Χαρακτηριστικοί χώροι όπως το λόμπι, η Αίθουσα του Δούναβη και η Αίθουσα Γκομπελέν αναπαλαιώνονται σχολαστικά χρησιμοποιώντας αρχειακές φωτογραφίες και πρωτότυπα σχέδια.
Το βρετανικό στούντιο σχεδιασμού Alexander Waterworth Interiors είναι υπεύθυνο για τους εσωτερικούς χώρους, ενώ η ουγγρική εταιρεία Archikon Architects επιβλέπει το αρχιτεκτονικό έργο.
Πρόσφατη κατεδάφιση στο εσωτερικό της Αίθουσας Γκομπελέν αποκάλυψε πρωτότυπα χαρακτηριστικά που για καιρό ήταν κρυμμένα. Κάτω από στρώματα πράσινης αυτοκόλλητης μπογιάς, έχουν επανεμφανιστεί ξεθωριασμένα κόκκινα διακοσμητικά μοτίβα. Μια φατνωματική οροφή – που κάποτε καλύπτονταν από μια δεύτερη ψευδοροφή της κομμουνιστικής εποχής – αποκαλύφθηκε προσεκτικά, αποκαλύπτοντας την δεξιοτεχνία του παρελθόντος. Αυτές οι ανακαλύψεις καθοδηγούν την ομάδα αποκατάστασης καθώς εργάζονται για να επαναφέρουν τον χώρο στην αίγλη του 1918.
Ενώ οι βάσεις του ξενοδοχείου είναι ιστορικές, η ομάδα που το ανακαινίζει αναγνωρίζει ότι η ψυχή του είναι προσανατολισμένη στο μέλλον.
«Πιστεύουμε ότι η καινοτομία είναι μέρος του DNA του Gellért», εξηγεί ο Kecskeméthy. «Στην ακμή του, το ξενοδοχείο ήταν πρωτοπόρο σε πολλές πτυχές: ορισμένοι επισκέπτες έφταναν με υδροπλάνο από τη Βιέννη. Κάθε δωμάτιο διέθετε τηλέφωνο — κάτι σπάνιο για την εποχή. Ιαματικό νερό διοχετευόταν απευθείας σε ορισμένα δωμάτια. Επιλεγμένα μπάνια διέθεταν ακόμη και ανθρακούχο νερό — αυτά τα χαρακτηριστικά έγιναν πρωτοσέλιδα διεθνώς σε μια στιγμή. Και το σπα διέθετε μια πισίνα με τεχνητά κύματα, δεκαετίες μπροστά από την εποχή του».
Αυτό το πνεύμα συνεχίζεται σήμερα, με νέες προσθήκες όπως ένα sky bar στον τελευταίο όροφο — μια σύγχρονη πινελιά που συνάδει με τον αρχικό τολμηρό σχεδιασμό του ξενοδοχείου. «Επιθυμούμε να διοχετεύσουμε το πνεύμα προόδου που έκανε το Gellért εξαιρετικό εξαρχής», προσθέτει. «Σεβόμενοι την ιστορία και τις παραδόσεις του, θέλουμε να είναι ξανά αυτό — με τον τρόπο του 21ου αιώνα».
Μια σκηνή για την ιστορία
Το ξενοδοχείο ήταν κάποτε γνωστό για τις κοινωνικές του εκδηλώσεις και τους επιφανείς επισκέπτες του.
Η μεταμόρφωση ξεπερνά τα συνηθισμένα. Όπως σημειώνει ο Γκάμπορ Ζίγκμοντ, γενικός διευθυντής του Εθνικού Μουσείου της Ουγγαρίας, «Το Gellért ήταν πάντα σύμβολο της Βουδαπέστης — ένας εξέχων χώρος κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής, πολυτέλειας, θεραπείας, ακόμη και γαστρονομίας».
Από τις βραδιές γκαλά του μεσοπολέμου μέχρι τις σημαντικές διπλωματικές συναντήσεις-ορόσημα, το ξενοδοχείο έχει αποτελέσει σκηνή για την ουγγρική ιστορία. Αρχιτεκτονικά, παραμένει ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα ουγγρικής αρ νουβό, σε συνδυασμό με ανατολίτικες και μοντέρνες πινελιές που το κάνουν να μην μοιάζει με κανένα άλλο στην πόλη.
«Στο παρελθόν, ήταν περισσότερο γνωστό για τις κοινωνικές εκδηλώσεις, την πολυτέλεια και τους επιφανείς επισκέπτες του», προσθέτει ο Zsigmond. «Στο μέλλον, ως μέρος της αλυσίδας Mandarin Oriental, αναμένεται να συνεχίσει να δίνει έμφαση στην ιστορική και πολιτιστική του κληρονομιά, συμπληρωμένη από σύγχρονες πολυτελείς υπηρεσίες, καθιστώντας το ελκυστικό και για τις νέες γενιές».
Η αναβίωση σέβεται τις ιδιομορφίες του παρελθόντος. Ενώ τα ιστορικά Λουτρά Gellért, δίπλα στο ξενοδοχείο, θα παραμείνουν υπό τη διαχείριση της πόλης, ένα νέο σπα στις εγκαταστάσεις θα προσφέρει τις χαρακτηριστικές εμπειρίες ευεξίας του Mandarin Oriental. Οι γαστρονομικές προσφορές θα συνδυάζουν το παρελθόν με το παρόν, με εστιατόρια σχεδιασμένα να ικανοποιούν τόσο τους ντόπιους όσο και τους διεθνείς επισκέπτες.
Ο Kecskeméthy είναι ιδιαίτερα παθιασμένος με την αποκατάσταση της τοπικής σημασίας του ξενοδοχείου.
«Θέλουμε τα εστιατόριά μας να είναι μέρη που αγαπούν οι ντόπιοι, ακριβώς όπως ήταν στο παρελθόν. Αυτό το ξενοδοχείο κάποτε βρισκόταν στην καρδιά της κοινωνικής ζωής της Βουδαπέστης. Ευχόμαστε να ξαναζήσει αυτό το συναίσθημα.»
Η συνεργασία με την Mandarin Oriental θεωρείται καθοριστική.
«Δεν επιβάλλουν ένα τυποποιημένο στυλ. Αντίθετα, συνεργάζονται για να δημιουργήσουν κάτι μοναδικό», λέει ο Kecskeméthy. «Νοιάζονται για την κουλτούρα, τους συνεργάτες και τον τόπο — και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όταν αναπτύσσεται μια ιδέα σπα σε ένα ξενοδοχείο σαν κι αυτό».
Κάθε απόφαση, από τις θεραπείες μέχρι τον σχεδιασμό, λαμβάνεται με γνώμονα τη μακροζωία. Η ομάδα ανακαίνισης αξιολογεί «τις θεραπείες, τις εμπειρίες και τον σχεδιασμό» που θα σας φανούν διαχρονικές όταν το ξενοδοχείο ανοίξει ξανά, αλλά και καινοτόμες τα επόμενα χρόνια.
Καθώς το Gellért προετοιμάζεται για το επόμενο κεφάλαιό του, όσοι βρίσκονται πίσω από την αναβίωσή του είναι περήφανοι που επαναπροσδιορίζουν έναν ακρογωνιαίο λίθο του παρελθόντος της Βουδαπέστης για το μέλλον, έτοιμοι να καλωσορίσουν τον κόσμο για άλλη μια φορά με χάρη, μεγαλοπρέπεια και μια πινελιά τόλμης.
Δείτε επίσης