Μωβ μέδουσα: Χειροτερεύει το φαινόμενο στις ελληνικές θάλασσες – Πού εντοπίζεται κυρίως

Το τελευταίο διάστημα παρουσιάζεται έντονη έξαρση της Pelagia noctiluca, γνωστής και ως μωβ μέδουσα ή τσούχτρα, σε αρκετές περιοχές της ελληνικής ακτογραμμής — κυρίως όμως στη Χαλκίδα, τη Βόρεια Εύβοια, τον Παγασητικό και τις Βόρειες Σποράδες με καταγραφές ακόμη και σε Σκιάθο και Σκόπελο. Οι αρμόδιοι οργανισμοί διατηρούν live χάρτες όπου ο καθένας μπορεί να τσεκάρει ποιες παραλίες είναι σε κατάσταση συναγερμού.

Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας αναφέρει ότι η έξαρση των μωβ μεδουσών εντοπίζεται κυρίως:

• Από Χαλκίδα και Βόρειο Ευβοϊκό. Όσο πιο βόρεια κοιτάμε, τόσο πιο έντονο φαίνεται το πρόβλημα.
• Η Βόρεια Εύβοια αντιμετωπίζει ήδη σοβαρό πρόβλημα, καθώς λειτουργεί σαν έξοδος του Παγασητικού προς τα ανοικτά.
• Στον Παγασητικό συνεχίζεται η παρουσία της μέδουσας, κυρίως στις ανατολικές ακτές του.
• Η έξαρση έχει φτάσει μέχρι και τις Βόρειες Σποράδες, με επιβεβαιωμένες μεμονωμένες παρουσίες σε Σκιάθο και Σκόπελο.

Δείτε εδώ live τον χάρτη με τις επικίνδυνες παραλίες

Τι είναι η μωβ μέδουσα

Η μωβ μέδουσα, γνωστή επιστημονικά ως Pelagia noctiluca, είναι το μοναδικό αναγνωρισμένο είδος του γένους της. Ζει σε θερμές και τροπικές θάλασσες, εκδηλώνοντας βιοφωταύγεια (ικανότητα να λάμπει στο σκοτάδι). Έχει μικρό μέγεθος, αλλά μακριά πλοκάμια — και είναι από τα πιο μελετημένα είδη μεδουσών λόγω της κρισιμότητας των πληθυσμιακών της εκρήξεων.

Το τσίμπημά της είναι συχνό, επώδυνο, αλλά κατά κύριο λόγο όχι επικίνδυνο για τους περισσότερους ανθρώπους. Μπορεί να προκαλέσει κόκκινο, φουσκωμένο, καμένο δέρμα, ακόμα και αποτύπωμα της μέδουσας στο σώμα. Συνοδευόμενα συμπτώματα είναι η ναυτία, η πτώση πίεσης, η ταχυκαρδία, ο εμετός, η διάρροια, και σε ακραίες κρούσεις δεινή δύσπνοια ή βρογχοσπασμοί. Σπανιότερα, μπορεί να εμφανιστεί σοβαρότερο αγγειοοίδημα ή καρδιολογική/νευροτοξική αντίδραση, οπότε απαιτείται άμεση μεταφορά στο νοσοκομείο.

Σε περίπτωση τσιμπήματος, ο ΕΟΔΥ προτείνει να:

• αφαιρείς τα πλοκάμια χωρίς να τα πιάσεις με γυμνά χέρια (ίσως με κάρτα/πλαστικό αντικείμενο)
• ξεπλένεις με άφθονο θαλασσινό νερό ή, αν δεν υπάρχει, τρίβεις με άμμο
• μην χρησιμοποιήσεις γλυκό νερό
• τοποθετήσεις πάγο ή κρύες κομπρέσες
• βάζεις κορτιζονούχα κρέμα
• πάρεις αντιισταμινικό χάπι, ειδικά αν καλύπτεται μεγάλη περιοχή δέρματος
• σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, να επισκεφθείς γιατρό για πιθανή ένεση κορτιζόνης

Άλλα χρήσιμα μέτρα πρόληψης περιλαμβάνουν:

• παρατήρηση του καιρού και των ανέμων πριν την επίσκεψη στην παραλία (προτίμησε ανέμους που ωθούν τις μέδουσες μακριά από την ακτή)
• χρήση μάσκας κατάδυσης (για να βλέπεις τυχόν μέδουσες)
• προτιμότερη χρήση στολής λύκρα ή νεοπρενίου για προστασία σώματος
• αποφυγή κολύμβησης σε περίπτωση πλαγκτόν ή έντονης παρουσίας μεδουσών
• αποφυγή μετακίνησης των μεδουσών στην άμμο, καθώς αυτό απλώς μεταφέρει το πρόβλημα, χωρίς να το επιλύει

Σημ. Υπάρχουν και άλλες μέδουσες που δεν είναι επικίνδυνες, τις οποίες δεν χρειάζεται να βγάζουμε ή να πειράζουμε, για να μην δημιουργούμε περαιτέρω κίνδυνο μέσω κολλημένων κεντριών στο περιβάλλον.

Πώς να προφυλαχθείς περαιτέρω

Για να προστατευτείς όσο το δυνατόν καλύτερα από τσίμπημα μωβ μέδουσας (ή άλλων τσουχτρών) όταν κολυμπάς, δες τι μπορείς να κάνεις πριν και κατά τη διάρκεια του μπάνιου:

Πριν το μπάνιο

1. Έλεγξε τον χάρτη καταγραφής μεδουσών
   Υπάρχουν online χάρτες (όπως το JellyReport.gr ή medousa.aegean.gr) που δείχνουν σε ποιες περιοχές υπάρχει παρουσία μεδουσών. Απόφυγε να πας σε παραλία με “κόκκινη” ένδειξη.
2. Πρόσεξε τον άνεμο
   Αν φυσάει νοτιάς, είναι πιθανό να μεταφέρει μέδουσες προς τις παραλίες. Αντίθετα, ο βοριάς τις διώχνει από την ακτή.
3. Έχε μαζί σου μάσκα, βατραχοπέδιλα και μακρυμάνικη μπλούζα τύπου Lycra
   Η στολή τύπου rashguard (ή και μακρύ μαγιό) προστατεύει από επαφή με τα πλοκάμια.

Κατά τη διάρκεια

1. Μην αγγίζεις τίποτα που επιπλέει ή είναι στην ακτή
   Ακόμα και νεκρές μέδουσες ή πλοκάμια μπορούν να σε τσιμπήσουν.
2. Κολύμπησε με προσοχή και καθαρή ορατότητα
   Η μάσκα σου επιτρέπει να βλέπεις τυχόν μέδουσες στο νερό πριν τις πλησιάσεις.
3. Μείνε κοντά στην ακτή
   Σε περίπτωση τσιμπήματος, θα μπορείς να βγεις άμεσα και να λάβεις πρώτες βοήθειες.
4. Απόφυγε τις βουτιές σε νερά με αφρό ή πλαγκτόν
   Οι μέδουσες συχνά μαζεύονται σε τέτοιες περιοχές.

Δείτε επίσης

• Έξαρση της μωβ μέδουσας στις ελληνικές θάλασσες – Τι πρέπει να ξέρετε
• Αλμυρή Κορινθίας: Η άγνωστη παραλία με τη φυσική νεροτσουλήθρα και μόλις μια ώρα από την Αθήνα
• Οι 13 καλύτερες παραλίες στην δυτική ηπειρωτική ακτογραμμή για ονειρεμένες διακοπές