Η χρήση του μετρό είναι συνήθως ένα απλό μέσο για την επίτευξη των μετακινήσεων στις πόλεις, αλλά το ολοκαίνουργιο, υπερσύγχρονο και εκθαμβωτικό μετρό του Ριάντ στη Σαουδική Αραβία ανατρέπει αυτή την αντίληψη.
Το αυτοματοποιημένο σύστημα ταχείας μεταφοράς, που τέθηκε σε λειτουργία τον Δεκέμβριο του 2024, δίνει νέο νόημα στη φράση «Δεν είναι ο προορισμός, είναι το ταξίδι».
Με μήκος άνω των 176 χιλιομέτρων (περίπου 110 μίλια), σε έξι διαφορετικές γραμμές, το πολυαναμενόμενο δίκτυο – το μακρύτερο σύστημα μετρό χωρίς οδηγό στον κόσμο – συνδέει βασικά σημεία σε όλη την πρωτεύουσα, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Αεροδρομίου King Khalid και της Οικονομικής Περιοχής King Abdullah, ή KAFD.

Ξεχωριστοί σταθμοί
Κατασκευασμένο με κόστος 22,5 δισεκατομμύρια δολάρια, το σύστημα μπορεί να μεταφέρει τουλάχιστον 3,6 εκατομμύρια επιβάτες την ημέρα. Και είναι γεμάτο με αρχιτεκτονικά θαύματα που μπορούν να περιγραφούν μόνο ως αξιοθέατα!
Το μετρό του Ριάντ διαθέτει συνολικά 85 σταθμούς, με τέσσερις να ξεχωρίζουν — την Οικονομική Περιοχή Βασιλιά Αμπντουλάχ (KAFD), τον Σταθμό STC, τον Σταθμό Western και τον Σταθμό Qasr Al Hokm.

Βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο του Ριάντ, το Qasr Al Hokm σχεδιάστηκε από τη νορβηγική αρχιτεκτονική εταιρεία Snøhetta σε συνεργασία με την εταιρεία σχεδιασμού και συμβούλων ONEWORKS + CREW. Εγκαινιάστηκε επίσημα τον Φεβρουάριο του 2025 και παρέχει άμεση πρόσβαση σε πολλά κυβερνητικά κτίρια και αξιοθέατα, όπως το Παλάτι Al-Hukm, το Μεγάλο Τζαμί Imam Turki bin Abdullah και το Παλάτι Al Masmak.
Ωστόσο, ο ίδιος ο σταθμός έχει ήδη γίνει ορόσημο. Οι επιβάτες συχνά σταματούν για να θαυμάσουν τον εντυπωσιακό σχεδιασμό του.
Καλύπτοντας 22.500 τετραγωνικά μέτρα και φτάνοντας σε βάθος 40 μέτρων, το Qasr Al-Hokm εκτείνεται σε επτά ορόφους, με 17 ανελκυστήρες και 46 κυλιόμενες σκάλες. Το καμπυλωτό στέγαστρο από ανοξείδωτο ατσάλι αντανακλά εικόνες της γύρω περιοχής, έναν σκόπιμο συνδυασμό ιστορίας και νεωτερικότητας.

Στο εσωτερικό υπάρχουν καταστήματα, εκθέσεις τέχνης, ακόμη και ένας εσωτερικός κήπος, όπου οι ταξιδιώτες μπορούν να σταματήσουν σε παγκάκια και να απολαύσουν τον χώρο.
Ένα κορυφαίο αξιοθέατο
Το πολυαναμενόμενο δίκτυο εκτείνεται σε πάνω από 176 χιλιόμετρα σε έξι διαφορετικές γραμμές. Για κάποιους, ο σταθμός πλέον ανταγωνίζεται καθιερωμένα τουριστικά αξιοθέατα. Οι ντόπιοι προτείνουν το Qasr Al-Hokm στους επισκέπτες, μαζί με πιο γνωστά αξιοθέατα όπως η Sky Bridge και το Boulevard World.
Σε απόσταση 30 λεπτών με το αυτοκίνητο από το Qasr Al-Hokm βρίσκεται ο σταθμός του μετρό King Abdullah Financial District, σχεδιασμένος από τους αρχιτέκτονες Zaha Hadid. Ήδη ο πιο πολυσύχναστος σταθμός του δικτύου, διαθέτει μια κυματιστή πρόσοψη από πλέγμα εμπνευσμένη από μοτίβα της ερήμου σε σχήμα ανέμου.

Ο σταθμός είναι τόσο σημαντικός όσο και διακριτικός, καθώς λειτουργεί ως κεντρικός κόμβος στο δίκτυο. Συνδέει τρεις γραμμές, αποτελεί σημείο αναφοράς για ένα νέο σύστημα μονοτρόχιου σιδηροδρόμου και στεγάζει έναν τερματικό σταθμό λεωφορείων.
Στεγάζει επίσης έργα τέχνης, συμπεριλαμβανομένου ενός γλυπτού του Αμερικανού Αλεξάντερ Κάλντερ, μέρος της μόνιμης συλλογής της Riyadh Art.
Ο Δυτικός Σταθμός, σχεδιασμένος από την αρχιτεκτονική εταιρεία Omrania με έδρα το Ριάντ, άνοιξε στην περιοχή Al Sweedi τον Ιανουάριο.
Πολιτιστικό παράθυρο
Τα τρένα στο δίκτυο διαθέτουν τρεις τύπους βαγονιών: μονά, οικογενειακά και πρώτης θέσης.
Ο σταθμός STC, ο οποίος συνδέει δύο γραμμές, σχεδιάστηκε από το γερμανικό γραφείο Gerber Architekten, αντλώντας έμπνευση από τους ασβεστολιθικούς σχηματισμούς στα βουνά Tuwaiq της Σαουδικής Αραβίας.

Πέρα από την οπτική ελκυστικότητα, το μετρό του Ριάντ κερδίζει πόντους βιωσιμότητας με ενεργειακά αποδοτικά τρένα που διαθέτουν συστήματα αναγεννητικής πέδησης. Οι σταθμοί είναι εξοπλισμένοι με ηλιακούς συλλέκτες.
Είναι επίσης σχεδιασμένο να είναι πολύ φιλικό προς το χρήστη.
Οι επισκέπτες της πόλης μπορούν να αγοράσουν μια κάρτα Darb, μια φυσική επαναχρησιμοποιήσιμη κάρτα συγκοινωνίας παρόμοια με την κάρτα OMNY της Νέας Υόρκης, στα μηχανήματα των σταθμών ή να χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή Darb.
Το μετρό λειτουργεί από τις 5:30 π.μ. έως τα μεσάνυχτα, από το Σάββατο έως την Πέμπτη, και από τις 10 π.μ. έως τα μεσάνυχτα τις Παρασκευές. Οι τιμές ξεκινούν από 4 SAR, ή λίγο περίπου 1 ευρώ, για ένα δίωρο εισιτήριο. Με 20 SAR εξασφαλίζονται απεριόριστα ταξίδια για τρεις ημέρες, ενώ με 140 SAR καλύπτεται ένας μήνας.
Όπως και σε άλλες πόλεις με μουσουλμανική πλειοψηφία, συμπεριλαμβανομένης της Κουάλα Λουμπούρ και του Ντουμπάι, υπάρχουν ξεχωριστοί χώροι για άνδρες και γυναίκες στο τρένο. Τα τρένα του Ριάντ χωρίζονται σε τρεις τύπους βαγονιών: μονά, οικογενειακά και πρώτης θέσης.
Τα βαγόνια για μονούς επιβάτες προορίζονται για άνδρες που ταξιδεύουν μόνοι τους, τα οικογενειακά βαγόνια είναι για γυναίκες και οικογένειες και το τμήμα της πρώτης θέσης προορίζεται για επιβάτες με κάρτες VIP.

Οι εσωτερικοί χώροι, σχεδιασμένοι από την Avant Premiere της Γαλλίας, είναι άψογοι — απαγορεύονται τα φαγητά και τα ποτά — και τα καλύμματα των καθισμάτων διαθέτουν μοτίβα εμπνευσμένα από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του Ριάντ.
Πώς είναι, λοιπόν, στην πραγματικότητα να ταξιδεύεις με το μετρό του Ριάντ; Η υπηρεσία είναι γρήγορη και αποτελεσματική — τα τρένα περνούν κάθε τέσσερα λεπτά τις ώρες αιχμής. Είναι επίσης πολύ καθαρό, με απαγόρευση φαγητού και ποτού κατά τη διάρκεια της διαδρομής.
Τα καθίσματα είναι άνετα, αλλά δεν υπάρχουν πολλά στο τρένο, ειδικά σε σύγκριση με το μετρό άλλων πόλεων. Το δίκτυο αποτελείται από τρένα δύο βαγονιών, εξοπλισμένα με περίπου 55 θέσεις, και τρένα τεσσάρων βαγονιών με 123.
Ενώ αυτό δημιουργεί μια ευάερη, ευρύχωρη αίσθηση, σημαίνει επίσης ότι πιθανότατα θα βρεθεί κάποιος όρθιος όταν ταξιδεύει σε ώρες με μεγαλύτερη κίνηση, οι οποίες τείνουν να είναι νωρίς το πρωί, μεταξύ 6 π.μ. και 9 π.μ., και αργά το απόγευμα, από 3 μ.μ. έως 6 μ.μ.
Τα βαγόνια είναι ως επί το πλείστον ήσυχα, αλλά δεν είναι ασυνήθιστο για άγνωστους να ξεκινούν συζητήσεις μεταξύ τους ενώ ταξιδεύουν. Μάλιστα, ορισμένοι ντόπιοι έχουν πιστώσει το σύστημα του μετρό για τη βοήθεια που προσφέρει στη σύνδεση ανθρώπων από διαφορετικά κοινωνικά υπόβαθρα.
Μερικοί από τους σταθμούς, όπως ο KAFD και ο Qasr Al-Hokm, είναι τεράστιοι, κάτι που μπορεί να είναι υπερβολικό για όσους είναι νέοι στο μετρό του Ριάντ. Ευτυχώς, υπάρχει συνήθως αρκετό προσωπικό του σταθμού διαθέσιμο για να προσφέρει βοήθεια σε όσους δυσκολεύονται να πλοηγηθούν.
«Σήμερα, η πόλη του Ριάντ αποκομίζει τα οφέλη αυτού του έργου που θα αναδιαμορφώσει την εικόνα της πρωτεύουσας και θα επαναπροσδιορίσει την κινητικότητα για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της», δήλωσε πέρυσι ο Ibrahim bin Mohammed Al Sultan, Υπουργός Επικρατείας, Μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου και Διευθύνων Σύμβουλος της Βασιλικής Επιτροπής για την πόλη του Ριάντ και συμπλήρωσε:
«Το δίκτυο είναι σύμφωνο με τους οικονομικούς, κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς και αστικούς αναπτυξιακούς στόχους του Ριάντ και αποτελεί ιστορικό ορόσημο στον τομέα των μεταφορών της πρωτεύουσας».

Ιστορικό ορόσημο
Το KAFD είναι ένας κεντρικός κόμβος στο δίκτυο.
Το επίτευγμα είναι αναμφισβήτητο, αλλά έχει μειώσει το μετρό την εξάρτηση της πόλης από τα αυτοκίνητα και την κυκλοφοριακή συμφόρηση;
Η σύντομη απάντηση είναι όχι. Η κίνηση παραμένει αυξημένη και ενώ ορισμένα ταξίδια είναι πιο γρήγορα με το μετρό, άλλα μπορεί να διαρκέσουν διπλάσια, λόγω της αστικής διάταξης του Ριάντ. Παρόλα αυτά, μέσα σε έξι μήνες από το άνοιγμα, το δίκτυο είχε ήδη ξεπεράσει τις προσδοκίες.
Η Βασιλική Επιτροπή για την πόλη του Ριάντ ανέφερε περισσότερους από 18 εκατομμύρια επιβάτες τις πρώτες 11 εβδομάδες. Τον περασμένο μήνα, το μετρό του Ριάντ καλωσόρισε τον 100ο εκατομμυριοστό επιβάτη του.
Η πρώιμη επιτυχία του έχει ήδη ωθήσει σχέδια επέκτασης. Μια προτεινόμενη έβδομη γραμμή θα συνδέει την Qiddiya Entertainment City, τους Διεθνείς Κήπους του Βασιλιά Αμπντουλάχ και την Πύλη Diriyah.
Τον Σεπτέμβριο, ο σταθμός Hassan bin Thabet Street προστέθηκε στην Πορτοκαλί Γραμμή.
«Το μετρό του Ριάντ θα διευκολύνει την καθημερινή ζωή και τις μετακινήσεις των πολιτών, των κατοίκων και των επισκεπτών, προσφέροντάς τους μια εμπειρία αστικής μετακίνησης παγκόσμιας κλάσης», κατέληξε ο Αλ Σουλτάν.
Δείτε επίσης