Ταξίδια: H απαραίτητη «συνταγή ευεξίας» - Τι αποκαλύπτουν πρόσφατες έρευνες

Πώς ένα ταξίδι μπορεί να λειτουργήσει ως «reset» για το σώμα, το πνεύμα και τις σχέσεις μας

Πόσες φορές – μέσα στη ρουτίνα, στα email, στα deadlines – νιώσαμε ότι χρειαζόμαστε «κάτι παραπάνω»; Μία «αναπνοή», μία αλλαγή σκηνικού, μία ευκαιρία να επανα-συνδεθούμε με τον εαυτό μας. Τι κι αν αυτό το «κάτι παραπάνω» μπορεί να είναι – με επιστημονική τεκμηρίωση – ένα ταξίδι; Σήμερα, όλο και περισσότερες μελέτες από διεθνή πανεπιστήμια και περιοδικά επισημαίνουν ότι το ταξίδι δεν είναι απλώς «διαφυγή», αλλά εργαλείο ευεξίας: για το σώμα, για το μυαλό, για τις ανθρώπινες σχέσεις.

- Advertisement -

Τα ταξίδια ως πολλαπλή επένδυση

Η λέξη «ευεξία» (well-being) περιλαμβάνει πολλαπλές διαστάσεις: σωματική υγεία, ψυχική ισορροπία, κοινωνική σύνδεση, αίσθηση νοήματος. Πριν από λίγα χρόνια, το ταξίδι θεωρούνταν κυρίως ως «διακοπή» από την καθημερινότητα. Σήμερα, μέσα από την έρευνα, εξετάζεται ως κίνητρο και μέσο για την ενίσχυση της ευεξίας.

Επιστημονικά «στοιχεία»

Ας δούμε μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες έρευνες που τεκμηριώνουν αυτή την ιδέα:

Σε μεγάλη μελέτη στην Κίνα με επαγγελματίες φαρμακοποιούς, η συχνότητα αναψυχής – δηλαδή ταξιδιών αναψυχής – συνδέθηκε θετικά με την ψυχολογική ευεξία, μέσω των μεσολαβητών του αντιλαμβανόμενου άγχους και της κοινωνικής υποστήριξης.
Η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας με τίτλο “Well-Being and Tourism: A Systematic Literature Review” (2024) καταλήγει ότι οι διακοπές/ταξίδια μπορούν να οδηγήσουν σε βιώσιμες βελτιώσεις της υποκειμενικής ευημερίας, επηρεάζοντας θετικά τη ζωή των ταξιδιωτών.
Μία έρευνα με έμφαση στον τουρισμό ευεξίας (wellness tourism) στην Ελλάδα έδειξε ότι οι τουρίστες αναφέρουν πολύ υψηλό επίπεδο ικανοποίησης όταν οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν φυσική και πνευματική ευεξία – υποδεικνύοντας ότι το ταξίδι «ευεξίας» αποδίδει.
Μία ακόμα έρευνα εστίασε στην εμπειρία τουρισμού στη φύση (nature-based tourism): σε ομάδα φοιτητών που είχαν υψηλά επίπεδα άγχους/κατάθλιψης/στρες, η συμμετοχή σε ταξίδι στο φυσικό περιβάλλον οδήγησε σε σημαντικές μειώσεις σε αυτά τα συμπτώματα.
Ο «Τουρισμός & Ευεξία» εξετάστηκε και μέσα στο πλαίσιο της πανδημίας, σε μία έρευνα που τεκμηριώνει πως τουριστικές εμπειρίες (ακόμα και «μικρές») μπορούν να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα και την ψυχολογική ευεξία των ανθρώπων.
Τέλος, μία έρευνα για το πώς η τεχνολογία (digital travel media) επηρεάζει την εμπειρία του ταξιδιού και, μέσω αυτής, την ψυχολογική ευεξία, δείχνει ότι και η μορφή του ταξιδιού εξελίσσεται – αλλά εξακολουθεί να συνδέεται με την ευημερία.

Τι μας «λένε» όλα αυτά;

Το ταξίδι ως αποσύνδεση – και επανασύνδεση: Η απόσταση από την καθημερινότητα, τα μοτίβα του άγχους, η έκθεση σε νέα περιβάλλοντα, διευκολύνει ένα «reset».
Το ταξίδι ως κοινωνική υποστήριξη: Φίλοι, οικογένεια, νέα γνωριμίες – η κοινωνική διάσταση του ταξιδιού ενισχύει την ψυχική ισορροπία.
Το ταξίδι ως φυσική και πνευματική ανανέωση: Πεζοπορία στη φύση, καινούρια τοπία, διαφορετικές κουλτούρες – όλα αυτά ενεργοποιούν σωματικά και ψυχικά.
Το είδος του ταξιδιού μετράει: Δεν είναι όλα τα ταξίδια ίδια. Οι μελέτες δείχνουν πως επισκέψεις σε φυσικό περιβάλλον, εμπειρίες ευεξίας (wellness tourism), και μορφές τουρισμού που στοχεύουν σε πνευματική/σωματική αναζωογόνηση αποδίδουν περισσότερο.
Η διάρκεια της επίδρασης: Κάποιες έρευνες δείχνουν ότι τα οφέλη μπορεί να εξασθενήσουν με τον χρόνο, αν δεν υπάρχει συνέχεια ή νέα ταξιδιωτική εμπειρία.

Πράγματα που μπορείς να εφαρμόσεις – συμβουλές για «ταξιδιωτική συνταγή ευεξίας»

Όρισε ένα ταξίδι εκτός ρουτίνας: επίλεξε προορισμό ή δραστηριότητα που δεν επαναλαμβάνει ό,τι κάνεις κανονικά.
Συνδύασε φυσική δραστηριότητα με μια νέα εμπειρία και χρόνο για χαλάρωση: π.χ. πεζοπορία, ξεκούραση, γνωριμία με την τοπική κουλτούρα.
Μην ανατρέψεις την κοινωνική σύνδεση: ταξίδεψε με φίλους/οικογένεια ή προσπάθησε να ανοιχτείς σε καινούριες γνωριμίες/τοπικές εμπειρίες.
Επένδυσε στην ποιότητα, όχι απλώς στην ποσότητα: ένα σωστά σχεδιασμένο ταξίδι μπορεί να αποδώσει πολύ περισσότερο από πολλές ασύνδετες αποδράσεις.
Σκέψου τη συνέχεια: το ταξίδι όχι μόνο ως «μια φορά και φύγαμε», αλλά ως μέρος ενός ευρύτερου πλάνου ευεξίας (μικρότερες αποδράσεις, σύντομα breaks, επανεκκίνηση).
Εξέτασε το «wellness» στοιχείο: αν ο προορισμός ή το πακέτο ενσωματώνει δραστηριότητες ευεξίας ή φυσικού περιβάλλοντος, τα οφέλη φαίνεται να είναι μεγαλύτερα.

Προσοχή

Φυσικά, το ταξίδι δεν είναι πανάκεια. Οι μελέτες επισημαίνουν ότι:

Τα οφέλη εξαρτώνται από το άτομο και από τις συνθήκες.
Ταξίδια με μεγάλο άγχος – κακή οργάνωση, υπερβολικές προσδοκίες, έλλειψη επαφής με το περιβάλλον – μπορεί να μην αποδώσουν, ακόμη και να έχουν αντίθετα αποτελέσματα.
Η αίσθηση ευεξίας μπορεί να μειωθεί αν επιστρέψουμε και «πέσουμε» ξανά στη ρουτίνα χωρίς διάλειμμα.
Οι ταξιδιωτικές επιλογές που περιλαμβάνουν υπερβολική κατανάλωση, έντονη δραστηριότητα χωρίς χαλάρωση ή υψηλό στρες δεν προσφέρουν τα ίδια οφέλη.

Κλείνοντας, θα λέγαμε ότι το ταξίδι – όταν σχεδιάζεται με νόημα – μπορεί πραγματικά να λειτουργήσει ως «συνταγή ευεξίας». Όπως δείχνουν οι έρευνες: όχι μόνο ως απόδραση, αλλά ως εργαλείο αποκατάστασης για ψυχική και σωματική ισορροπία. Σκεφτείτε το επόμενο ταξίδι σας όχι απλώς ως μια «καλή ιδέα», αλλά ως επένδυση στην υγεία και στην ποιότητα ζωής σας. Και όταν το κάνετε — κάντε το με πρόθεση, συνειδητά, με στοιχεία που το στηρίζουν.

«Ταξιδεύουμε όχι για να ξεφύγουμε από τη ζωή, αλλά για να μην μας ξεφύγει η ζωή».

Δείτε επίσης