Τα τοπiα και η φύση της αφρικανικής αυτής χώρας θα αιχμαλωτίσουν για πάντα το νου σας. Φυλές που ζουν σε μια δική τους χρονοδιάσταση, μακριά από κάθε επιρροή του δυτικού τρόπου ζωής, αγωνιούν και παλεύουν μόνο για το σήμερα, παιδιά με φωτεινά χαμόγελα, γεμάτα διάθεση να σε ακουμπήσουν, να σε νιώσουν, ήθη και έθιμα, άγρια ζώα και πουλιά είναι οι πρωταγωνιστές σε αυτό το ταξίδι. Ένα ταξίδι σε αυτόν τον ξεχασμένο, θα λέγαμε, κόσμο σίγουρα δεν είναι για τον καθένα, αλλά αν το αποφασίσετε, η εμπειρία θα μείνει βαθιά χαραγμένη στο μυαλό σας.
Η Αιθιοπία είναι μία από τις πιο πυκνοκατοικημένες (καλύπτει μία έκταση 1.127.127 τ. χλμ. με πληθυσμό που πλησιάζει τα 73 εκατ. κατοίκους) και πιο φτωχές χώρες της Αφρικής. Η χώρα, τοποθετημένη στο ανατολικό άκρο της ηπείρου (γνωστό ως το Κέρας της Αφρικής) δεν διαθέτει εκβολές στη θάλασσα. Η Αιθιοπία διαφύλαξε την ανεξαρτησία της για 3.000 χρόνια με μόνη εξαίρεση τη σύντομη ιταλική κατοχή από το 1936-1941. Ο λόγος που έχει γίνει ευρύτερα γνωστή σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι οι μαρτυρικές περίοδοι πείνας και ξηρασίας που έχει περάσει μέσα στις τελευταίες δεκαετίες.
Στην Αιθιοπία θα βρείτε πλούσια πανίδα που συγκεντρώνει, ανάμεσα στα θηλαστικά, και πολυάριθμα είδη αντιλόπης, πιθήκους και μπαμπουίνους, αν και δεν λείπουν και κάποια σπανιότερα είδη, όπως ο αιθιοπικός λύκος (Canis simensis). Πλούσια είναι και η ποικιλία πουλιών, με πάνω από 20 ενδημικά είδη, εύκολα αναγνωρίσιμα από τους εραστές της παρατήρησης πουλιών. Αν και η χώρα δεν είναι μακριά από τον Ισημερινό, οι χαμηλές θερμοκρασίες στο κεντρικό υψίπεδο μπορεί να πέσουν και κάτω από το μηδέν, με μέση ετήσια θερμοκρασία γύρω στους 16οC, ενώ οι πιο ζεστές ζώνες, με υψηλές θερμοκρασίες που μπορεί να αγγίξουν και τους 50οC, βρίσκονται κάτω από τα 1.500μ. υψόμετρο. Η εποχή των βροχών (το kremt) διαρκεί από τα μέσα Ιουνίου έως τα μέσα Σεπτεμβρίου, αλλά ακόμα και τους μήνες Μάρτιο και Απρίλιο μπορεί να κάνουν την εμφάνισή τους μικρές περίοδοι βροχοπτώσεων.
ΑΝΤΙΣ ΑΜΠΕΜΠΑ (ADIS ABABA)
Με το που θα φτάσει ο ταξιδιώτης στην πόλη, θα σοκαριστεί, ειδικά αν δεν έχει επισκεφθεί χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Η θέα από τους ταξιτζήδες, τις πόρνες, τους ζητιάνους, τους ανάπηρους, ανθρώπους που έχασαν τα μέλη τους στον πόλεμο, ημίγυμνα παιδιά του δρόμου που θα βρεθούν γύρω σας, ζητώντας επίμονα birr (το τοπικό νόμισμα), είναι εικόνες άγνωστες για το δυτικό πολιτισμό.
Πρώτο αξιοθέατο για να επισκεφθείτε το Εθνικό Μουσείο, το οποίο λέγεται ότι είναι ένα από τα καλύτερα της Αφρικής με πολύ ενδιαφέροντα εκθέματα. Στην τιμή του εισιτηρίου περιλαμβάνονται καλά κατατοπισμένοι συνοδοί.
Επίσης, μπορείτε να επισκεφθείτε την ελληνική εκκλησία και την Παναγία των Λόφων, από όπου θα έχετε μια εκπληκτική θέα προς το οροπέδιο που φιλοξενεί την πρωτεύουσα της χώρας. Η μεγαλύτερη αγορά της Αφρικής βρίσκεται εκεί. Είναι η αγορά Mercato. Να την επισκεφθείτε μόνο εάν αντέχετε τις έντονες μυρωδιές -όχι απαραίτητα ευχάριστες- και με την προϋπόθεση ότι έχετε αφήσει τα πολύτιμα είδη στο ξενοδοχείο, καθώς σίγουρα θα έχετε να αντιμετωπίσετε τους διάφορους μικροαπατεώνες που δεν θα χάσουν την ευκαιρία να βάλουν χέρι στην τσέπη σας.
ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΣΤΟ ΑΓΝΩΣΤΟ
Στο νότιο τμήμα της Αιθιοπίας υπάρχουν φυλές (περιοχές Omo & Mago) που χωρίς υπερβολή ζουν σε άλλη εποχή. Μέχρι την κωμόπολη Shashemene μπορεί κανείς να φτάσει με δημόσια συγκοινωνία και μεγάλη υπομονή. Ο μοναδικός τρόπος για να κινηθεί κανείς νοτιότερα, είναι με 4×4, αφού υπάρχουν εκατοντάδες χιλιόμετρα εκτός δρόμου. Σε περίπτωση που τολμήσετε αυτό το «σαφάρι», σας συνιστούμε να έχετε 2 τουλάχιστον 4×4, ανεξαρτήτως του πόσα άτομα είστε, καθώς η ακινητοποίηση του αυτοκινήτου για οποιαδήποτε λόγο θέτει σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή των επιβατών, αφού οι περιοχές είναι απομονωμένες. Οι διαδρομές διαρκούν από 7 – 10 μέρες και οι τιμές για τη μεταφορά και τον οδηγό είναι αστρονομικές. Ένας διερμηνέας είναι αναγκαίος για τη συνεννόησή σας με τις φυλές, ενώ ιδιαίτερη σημασία πριν ξεκινήστε, πρέπει να δώσετε στα αυτοκίνητα (ένας βασικός έλεγχος είναι αναγκαίος) γιατί τα περισσότερα είναι σαράβαλα.
ΛΙΜΝΕΣ ZWAI ΚΑΙ LANGANO
Ο δρόμος προς το Νότο ακολουθεί το Μεγάλο Ρήγμα (Rift Valley) και είναι ασφαλτοστρωμένος. Υπάρχει δημόσια συγκοινωνία αλλά οι λευκοί ταξιδιώτες συνήθως ταξιδεύουν με οργανωμένα γκρουπ και τζιπ. Στην περιοχή υπάρχουν μάλιστα και αρκετά ξενοδοχεία. Η επίσκεψη στις λίμνες (η πρώτη 160 χλμ. από την Αντίς Αμπέμπα, η δεύτερη 210 χλμ.) αξίζει τον κόπο για το τοπίο και για τα πολύχρωμα πουλιά που θα φωτογραφίσετε. Στη λίμνη Langano υπάρχουν 2 αρκετά καλά ξενοδοχεία στις όχθες της, το ένα είναι κρατικό (Wabe Shebele).
Η μικρή πόλη Arba Minch είναι μία από τις πιο φτωχές στην Αιθιοπία, αλλά όπως θα διαπιστώσετε και μόνοι σας, οι κάτοικοι είναι πολύ φιλικοί. Χτισμένη πάνω σε ύψωμα, έχει θαυμάσια θέα προς όλες τις κατευθύνσεις. Εκεί κοντά υπάρχει κι ένα παραδοσιακό χωριό της φυλής Κόνσο, χτισμένο στην κορυφή ενός λόφου και με ξεχωριστή ατμόσφαιρα. Οι ντόπιοι το λένε «Νέα Υόρκη» γιατί η διάβρωση του εδάφους έχει σχηματίσει ένα φαράγγι με τμήματα του εδάφους να προεξέχουν σαν ουρανοξύστες. Νοτιότερα βρίσκεται η Jinka, η τελευταία πόλη που μπορείτε να ανεφοδιαστείτε με πετρέλαιο, νερό κ.λπ., πριν συνεχίσετε νοτιότερα, προς την κοιλάδα Omo.
Οι περιοχές γύρω από την κοιλάδα θεωρούνται οι πιο παρθένες της ανατολικής Αφρικής. Το ταξίδι στις περιοχές αυτές έχει περισσότερο το χαρακτήρα «αποστολής» καθώς δεν είναι πολύ εύκολο για τους απλούς ταξιδιώτες. Η περιοχή κατά μήκος του ποταμού Omo κατοικείται από διάφορες φυλές, (Μούρσι, Κόνσο, Κάρο) οι οποίες τώρα αρχίζουν να έρχονται σε επαφή με τους ταξιδιώτες. Πολλοί από αυτούς είναι οπλισμένοι με ντουφέκια και καλό θα είναι να αποφύγετε μεγάλες οικειότητες μαζί τους. Στα χωριά των Μούρσι που είναι πιο εξοικειωμένα με τους ταξιδιώτες, για κάθε φωτογραφία μαζί τους θα σας ζητήσουν αντάλλαγμα. Πέρα από τις φυλές, η περιοχή έχει ενδιαφέρον και για το μαγευτικό τοπίο και την άγρια φύση.
ΒΟΡΕΙΑ ΑΙΘΙΟΠΙΑ
Το ταξίδι στη Β. Αιθιοπία είναι σαφώς ευκολότερο από ότι στο Νότο, αφού εκεί οι μετακινήσεις γίνονται είτε με δημόσια συγκοινωνία ή με εσωτερικές πτήσεις της Ethiopian Arilines. Βέβαια, οι ταξιδιώτες προτιμούν να ταξιδεύουν οργανωμένα με τζιπ, mini bus, ή μεγαλύτερα πούλμαν.
ΑΞΟΥΜ
Πρόκειται για την ιστορική πρωτεύουσα της Αιθιοπίας και πιο ιερή πόλη κατά την ορθόδοξη αιθιοπική εκκλησία. Ξεκινήστε την περιήγησή σας από τον τόπο που βρισκόταν κάποτε η αρχαία πόλη (Stelae field) όπου θα δείτε τις περίφημες αρχαίες στήλες από μονόλιθους που στέκονται όρθιοι για τουλάχιστον 2.000 χρόνια. Εκεί κοντά βρίσκεται και το μουσείο του Αξούμ στο οποίο παρουσιάζεται το υψηλό τεχνολογικό και καλλιτεχνικό επίπεδο της αρχαίας πόλης. Το πιο σημαντικό σημείο της πόλης είναι ο ναός της Μαρίας της Σιών (St. Mary of Zion) στον περίβολο του οποίου φυλάσσεται η Κιβωτός της Διαθήκης. Στη συνέχεια μπορείτε να επισκεφθείτε τα ερείπια του παλατιού της Sheeva και την πισίνα που οι κάτοικοι της πόλης έκαναν τα μπάνια τους.
Μετά θα συναντήσετε τη Bahir Dar. Αυτή τη μικρή πόλη επισκέπτονται αρκετοί τουρίστες για να δουν τους καταρράκτες του Μπλε Νείλου. Η πόλη βρίσκεται στις ακτές της λίμνης Tana, της μεγαλύτερης λίμνης της χώρας, γνωστή για τις εκκλησίες και τα μοναστήρια που βρίσκονται στα 20 από τα 37 νησάκια της. Η Bahir Dar έχει πολλά clubs όπου οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν παραδοσιακή και μοντέρνα αιθιοπική μουσική και χορό.
Με το εντυπωσιακό πέτρινο τοίχος, πέντε κάστρα και πλήθος από διαδρόμους και μικρότερα κτήρια στο κέντρο της πόλης, αξίζει να περιπλανηθείτε στο Gonder. Υπάρχουν επίσης 44 εκκλησίες, με πιο γνωστή από όλες την εκκλησία του Debre Birhan Selasie.
Αν υπάρχει ένας αρχαιολογικός χώρος για τον οποίο είναι γνωστή η Αιθιοπία στον υπόλοιπο κόσμο, αυτός δεν είναι άλλος από την Λαλιμπέλα με τις καταπληκτικές εκκλησίες που είναι σκαλισμένες μέσα στους βράχους της περιοχής και που δικαίως της έδωσαν το όνομα της «Μικρής Ιερουσαλήμ». Κάθε εκκλησία είναι μοναδική ως προς το σχέδιο, το μέγεθος και το διάκοσμο, και δικαίως θεωρούνται ένα από τα θαύματα του κόσμου. Η πρόσβαση στη Λαλιμπέλα είναι σχεδόν αδύνατη την εποχή των βροχών, αφού μαζί με το δρόμο κλείνει και ο διάδρομος προσγείωσης. Αν δεν ταξιδεύετε οργανωμένα ή με αυτοκίνητο και οδηγό, ο καλύτερος τρόπος να φτάσετε εδώ είναι το αεροπλάνο από την Αντίς Αμπέμπα ή το Gonder. Στη Λαλιμπέλα, υπάρχει και υπαίθρια αγορά που συνδυάζει και το παζάρι των ζώων.
ΜΙΑ ΑΓΝΩΣΤΗ ΦΥΛΗ
Οι afar είναι οι κύριοι κάτοικοι του Ντανακίλ. Απόγονοι Αράβων (σύμφωνα με τους ίδιους, που φέρονται να συνδέονται απευθείας με τον Προφήτη και τον Αλλάχ), αλλά σκούροι στο δέρμα και μιλώντας μια γλώσσα αφρικανική, είναι νομάδες βοσκοί καμηλών και προβάτων. Είναι περισσότεροι από 500.000, όλοι ψηλοί και αδύνατοι.
Οι βοσκοί στο Κέρας της Αφρικής είναι αυτάρκεις. Για να γίνει αυτό, οι afar χρησιμοποιούν κάθε μέσο και κάθε στρατηγική για την επιβίωσή τους. Καταρχήν, κατοικούν σε μία περιοχή αφιλόξενη, που δεν χαρίζεται σε κανέναν. Το Ντανακίλ, ένα είδος παράκαμψης της Ερυθράς Θάλασσας, δεν φαίνεται να έχει κανενός είδους πόρους. Κατά δεύτερον, διατηρούν την περιοχή μη προσβάσιμη: η μη ύπαρξη μονοπατιών σημαίνει και μη ύπαρξη εισβολέων. Και με τα πόδια είναι πραγματικά δύσκολα. Τρίτος μηχανισμός: ο τρόμος. Κάθε άντρας afar, από τα 12 με 14 χρόνια, δεν μπορεί να μην έχει επάνω του το jile, ένα μαχαίρι κοφτερό και από τις δύο πλευρές της λάμας, που χρησιμοποιείται ουσιαστικά για τον ευνουχισμό των εχθρών.
Η τέταρτη στρατηγική είναι η λεηλασία, τυπική όλων των νομάδων βοσκών. Οι afar την χρησιμοποιούν με ποικίλους τρόπους: χιλιάδες κεφάλια ζώων αλλάζουν -δίχως να θέλουν- ιδιοκτήτη από εκείνα τα μέρη, σε ένα είδος παιχνιδιού ντόμινο. Πρόκειται για μία μέθοδο που σκοπό έχει να ανακατέψει τη γενετική κληρονομιά των ζώων, πέρα από αυτή των ανθρώπων (ο βιασμός των γυναικών και η βία προς αυτές, ήταν και είναι μέρος της καθημερινότητας).
O άντρας afar ξεχωρίζει σταδιακά από την «ποσότητα τρόπαιων». Ένα χτένι ή ένα πούπουλο (συνήθως στρουθοκαμήλου) ανάμεσα στα μαλλιά υποδεικνύει την πρώτη βαθμίδα (μόνο μία δολοφονία). Δύο νεκροί δίνουν την άδεια στον άνδρα να κόψει το λοβό του αυτιού του. Ένα σιδερένιο βραχιόλι στο μπράτσο είναι σημάδι δέκα ή περισσότερων νεκρών. Οι γηραιότεροι λένε: «Είναι καλύτερα να πεθάνεις παρά να ζεις χωρίς να έχεις σκοτώσει».
Η πιο σημαντική στρατηγική επιβίωσης για τους afar, όπως και για όλους τους νομαδικούς λαούς, είναι η μετακίνηση. Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης έχουν εκφράσει πολλές φορές τις προτάσεις τους για μόνιμη εγκατάσταση των afar. Με την παροχή κατοικιών, πηγαδιού, σχολείων, νοσοκομείων και εμπορικών κινήτρων για επιχειρήσεις ζητούν από το συμβούλιο των γηραιών απάντηση. Αυτή, όμως, δεν αλλάζει ποτέ: «Φυσικά, ναι. Αλλά μόνο αν η κυβέρνηση είναι διατεθειμένη να δώσει και χορτάρι. Χωρίς χορτάρι, τα ζώα μας θα πεθάνουν. Και μαζί με αυτά και εμείς. Ευχαριστούμε, όπως και να έχει».
Για τους νομάδες βοσκούς, ο περιοριστικός παράγοντας είναι το χορτάρι, όχι το νερό.
Αν τα ζώα τρώνε χορτάρι, καταφέρνουν να ενυδατώνονται, πίνοντας λίγα υγρά, παρέχοντας όμως με τη σειρά τους γάλα στο βοσκό, ο οποίος έτσι ούτε θα πεινάσει, ούτε θα διψάσει. Φαίνεται αδύνατο, παρατηρώντας καλά το πέρασμα του Ντανακίλ, αλλά η καμήλα και το πρόβατο είναι ο ενδιάμεσος κρίκος ανάμεσα στο περιβάλλον και το βοσκό afar.
Στην πραγματικότητα, το Ντανακίλ μία πηγή διαθέτει· το αλάτι. Και φαίνεται περίεργο· σε έναν κόσμο δίψας, ποιος επενδύει σε κάτι που προκαλεί δίψα περισσότερο κι από τον πιο καυτό ήλιο, που στο Ντανακίλ πιάνει τις υψηλότερες θερμοκρασίες του κόσμου; Η εξάτμιση του νερού φέρνει στην επιφάνεια, και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες, κάτι πιο ακριβό και από το πετρέλαιο, για ανθρώπους και ζώα. Η περισυλλογή του αλατιού, σε ένα σεληνιακό σκηνικό, έχει αποδοθεί σε μία κάστα υπηρετών των afar (οι βοσκοί είναι υπερβολικά κύριοι για να δουλέψουν και έχουν δούλους).
Μολονότι φαίνεται σκληρό, το σύστημα των βοσκών afar είναι ένας οργανισμός που αναπνέει, σε ένα μοντέλο που χρησιμοποιεί την εισπνοή (κατά τη διάρκεια της ξηρής περιόδου, σε συγκέντρωση των φυλών γύρω από μόνιμα πηγάδια) και την εκπνοή (την εποχή των βροχών, σε προσωρινά καταλύματα για κάθε οικογένεια χωριστά). Με αυτό τον τρόπο, αυξάνουν στο έπακρο τις πηγές γρασιδιού και νερού. Η μετακίνηση στην περιοχή είναι απαραίτητη. Αν αυτό το είδος αναπνοής διαταραχθεί με οποιονδήποτε τρόπο, και του δοθεί ένα παγκόσμιο εμφύσημα, το σύστημα θα πεθάνει. Αυτή θα μπορούσε να είναι μία από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές καταστροφές του αιώνα. Μόνο στο Κέρας της Αφρικής, στο οποίο το Ντανακίλ είναι απαραίτητο μέρος, όταν οι κυβερνήσεις καταφέρουν να εγκαταστήσουν μόνιμα τους νομάδες (όπως λένε ότι θέλουν να κάνουν), θα πρέπει να εξαλείψουν από πείνα τουλάχιστον 10 εκατομμύρια ανθρώπων, τώρα αυτάρκεις.
ΚΟΣΤΟΣ
Υπάρχουν άλλες τιμές για τους ντόπιους και άλλες για τους ξένους. Τα δωμάτια που υπάρχουν για τους ντόπιους είναι κάτι παραπάνω από φτηνά (δεν θα δυσκολευτείτε να βρείτε δωμάτιο με ?2-3/άτομο) ενώ το ίδιο ποσό θα ξοδέψετε για φαγητό. Οι μετακινήσεις με τα λεωφορεία είναι επίσης πολύ οικονομικές και αντίστοιχα άβολες και κουραστικές. Για να οργανώσετε κάποια δραστηριότητα, όπως σαφάρι, επίσκεψη σε φυλές, τρέκινγκ κλπ. είναι αρκετά ακριβά. Την πιστωτική σας κάρτα αφήστε την στο σπίτι. Δεν νομίζουμε ότι θα μπορέσετε να τη χρησιμοποιήσετε στην Αιθιοπία. Τέλος, φροντίστε να μην ξεμείνετε από χρήματα στην Αιθιοπία για οποιοδήποτε λόγο (π.χ. από κλοπή), γιατί είναι απίστευτα δύσκολο και χρονοβόρο να σας στείλει κάποιος χρήματα.
ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΙ
Στην Αιθιοπία υπάρχουν πολλές αρρώστιες από τις οποίες πρέπει να προφυλαχθείτε. Λάβετε λοιπόν όλες τις προφυλάξεις σε ό,τι αφορά στους εμβολιασμούς πριν το ταξίδι και δείξτε σχολαστικότητα με το πλύσιμο των χεριών, το νερό και το φαγητό κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Προσοχή: Λόγω της ασταθούς πολιτικής κατάστασης στη χώρα, συστήνουμε να ενημερωθείτε πριν αναχωρήσετε για το ταξίδι σας στην Αιθιοπία. Μπορείτε επίσης να απευθυνθείτε στην ελληνική Πρεσβεία στην Αντίς Αμπέμπα.
Off Debre Zeit Rd., P.O. Box 1168
ADDIS ABABA
Τηλ: +2511 6549112
Fax: +2511 654883
