Με πολλά χιλιόμετρα ακτογραμμής και με επιβλητικά βουνά να συνθέτουν το τοπίο της, η Μεσσηνία προσφέρει μία τεράστια ποικιλία προορισμών και ταξιδιωτικών εμπειριών ικανοποιώντας κάθε επισκέπτη. Εκτός όλων των άλλων που μπορείτε να βρείτε εδώ, η Μεσσηνία μπορεί να “καυχιέται” για τις δύο πλωτές καστροπολιτείες της που δεν είναι άλλες από την Μεθώνη και την Κορώνη.
Στα νοτιοδυτικά του νομού, στο πρώτο «πόδι» της Πελοποννήσου, βρίσκονται οι φημισμένες Μεθώνη και Κορώνη, με τα δυο μεγάλα κάστρα τους να συνδέουν τον Μεσσηνιακό κόλπο με το Ιόνιο… Εδώ θα κάνουμε ένα ταξίδι μέχρι τις εκπληκτικές αυτές Καστροπολιτείες που σίγουρα είναι μια πραγματική ταξιδιωτική εμπειρία για τον επισκέπτη.
Μεθώνη
Η καστροπολιτεία της Μεθώνης είναι από τα σημαντικότερες αι ωραιότερες της Ελλάδας. Χτίστηκε από τους Βενετούς όταν έγιναν κυρίαρχοι της πόλης το 1209. Βρίσκεται σε στρατηγική θέση, σε έναν βράχο που εισχωρεί στην θάλασσα και χωρίζεται από την ξηρά με τεχνητή τάφρο.
Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα καστροπολιτείας που εκτείνεται σε μια μεγάλη έκταση περίπου 93 στρεμμάτων. Επιπλέον ένα εξαιρετικό φυσικό λιμάνι, το οποίο κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους αποτελούσε σταθμό στο δρόμο των προσκυνητών για τους Αγίους Τόπους και των εμπορικών πλοίων από τη Δύση στην Ανατολή.
Η περίοδος ακμής του κάστρου τοποθετείται στην περίοδο της Α’ Ενετοκρατίας (13ος-15ος αι.).
Στην αρχαιότητα η Μεθώνη ήταν γνωστή με το όνομα Πήδασος.
Ο Όμηρος την αναφέρει ως μία από τις επτά πόλεις που ο Αγαμέμνονας προσέφερε στον Αχιλλέα για να κατευνάσει την οργή του και να τον πείσει να επιστέψει στη μάχη (Ιλιάδα , Ι 149-153).
Ο Παυσανίας και ο Στράβωνας την ονομάζουν «Μοθώνη» και την ταυτίζουν με την ομηρική πόλη.
Κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους η πόλη κερδίζει την αυτονομία της από τον αυτοκράτορα Τραϊανό και ενισχύεται με καλύτερες οχυρώσεις.
Ο Παυσανίας μάλιστα αναφέρει την ύπαρξη ναού της Αθηνάς Ανεμώτιδος και ιερού της Άρτεμης, ενώ από την πόλη σώζονται νομίσματα που απεικονίζουν το λιμάνι της.
Κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο το λιμάνι της Μεθώνης γνωρίζει μεγάλη ακμή ως εμπορικό κέντρο και σταθμός ανεφοδιασμού των πλοίων και αυτή η κατάσταση συνεχίστηκε λίγο – πολύ και κατά τη Μεσοβυζαντινή περίοδο.
Είναι γνωστό πως ο στρατηγός Βελισσάριος είχε χρησιμοποιήσει το κάστρο της Μεθώνης σαν ορμητήριο στην εκστρατεία του εναντίον των Βανδάλων της Βορείου Αφρικής το 583.
Ορμητήριο πειρατών
Στις αρχές του 12ου αιώνα η Μεθώνη είχε γίνει ορμητήριο πειρατών. Το 1125 οι Ενετοί επιτέθηκαν και κατέστρεψαν την πόλη σε αντίποινα για την αιχμαλωσία Βενετών εμπόρων από τους πειρατές.
Οι Ενετοί πρωτοεμφανίζονται στο ιστορικό σκηνικό κατά τον 11ο αιώνα, όταν αποκτούν προνόμια σχετικά με την ελεύθερη διακίνηση των εμπορευμάτων τους σε διάφορες πόλεις-λιμάνια της βυζαντινής αυτοκρατορίας μεταξύ των οποίων και η Μεθώνη.
Με την κατάλυση της βυζαντινής αυτοκρατορίας από τους Φράγκους το 1204 (Δ΄Σταυροφορία) και η Μεθώνη θα δοκιμάσει την κυριαρχία τους.
Η φραγκοκρατία θα διαρκέσει ως το 1206, οπότε η Μεθώνη καταλαμβάνεται από τους Ενετούς και με συνθήκη που υπεγράφη το 1209 εξασφαλίζεται η κυριαρχία τους στην πόλη.
Εμπορικός σταθμός στη Μεσόγειο
Κατά την πρώτη Ενετική περίοδο, η ζωή στη Μεθώνη οργανώθηκε σύμφωνα με τα συμφέροντα της Βενετίας.
Η πόλη οχυρώθηκε και αναπτύχθηκε σε σημαντικό εμπορικό κέντρο αφού ορίζεται ως υποχρεωτικός σταθμός για όλα τα βενετικά πλοία που ταξίδευαν στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η ακμάζουσα αυτή περίοδος για την Μεθώνη λήγει τον Αύγουστο του έτους 1500 όταν, μετά από αιματηρή πολιορκία, καταλαμβάνεται από τους Οθωμανούς.
Η πρώτη περίοδος της Τουρκοκρατίας θα διαρκέσει ως το 1686 όταν η πόλη πολιορκήθηκε από τον Μοροζίνι και επανήλθε στην κατοχή των Βενετών.
Το 1715 οι Οθωμανοί γίνονται για δεύτερη φορά κάτοχοι της Μεθώνης, ο πληθυσμός της οποίας αυξήθηκε καθώς και η εμπορική κίνηση στο λιμάνι.
Στην διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης το κάστρο της Μεθώνης δεν κατελήφθη από τους Έλληνες επαναστάτες, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες που είχαν καταβάλλει, λόγω της σθεναρής αντίστασης του οχυρωμένου οθωμανικού πληθυσμού.
Το 1825 αποβιβάστηκε στο λιμάνι της πόλης ο Ιμπραήμ και εγκαταστάθηκε εντός του κάστρου, το οποίο έγινε ορμητήριο των Αιγυπτίων κατά την διάρκεια της εκστρατείας τους στην Πελοπόννησο.
Οι Αιγύπτιοι θα παραδοθούν αμαχητί το 1828 στο γαλλικό εκστρατευτικό σώμα του οποίου ηγείτο ο στρατηγός Μαιζών.
Ο οικισμός τότε μεταφέρεται εκτός των τειχών, γίνεται το ρυμοτομικό σχέδιο πόλης ενώ το κάστρο που για αιώνες υπήρξε το κέντρο της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της πόλης ερημώνεται.
Το Κάστρο της Μεθώνης αποτελείται από δύο τμήματα.
Στα νότια απλώνεται η πόλη, που περικλείεται από απλό τείχος με πύργους σε τακτά διαστήματα ενώ στο βόρειο τμήμα, που είναι ενισχυμένο αμυντικά, καθότι είναι το πλέον ευπρόσβλητο, αναπτύσσεται το φρούριο της πόλης, έδρα του κατά καιρούς στρατιωτικού διοικητή.
Τα δύο τμήματα χωρίζονται με ένα ενδιάμεσο χαμηλό τείχος ενισχυμένο με πέντε πύργους.
Τα τείχη του φρουρίου προστατεύονται από ευρεία τάφρο και ενισχύονται από δύο προμαχώνες που δεσπόζουν στη βόρεια πλευρά του κάστρου. Στο μέσο της ίδιας πλευράς ανοίγεται η κεντρική πύλη εισόδου που είναι κατασκευασμένη από ορθογώνια λαξευμένους πωρόλιθους και φέρει περίτεχνη διακόσμηση στις παραστάδες της.
Το κάστρο έχει ακόμα έξι πύλες εκ των οποίων τρεις βρίσκονται προς την πλευρά του λιμανιού. Οι περισσότερες από τις πύλες ανοίγονται στο ισόγειο πύργου και προστατεύονται από καταφραγές και καταχύστρες.
Τα τείχη του κάστρου κατασκευάζονται από αδρά λαξευμένους λίθους με ισχυρό συνδετικό ασβεστοκονίαμα, έχουν επάλξεις που είναι προσιτές από τον περίδρομο στον οποίο η πρόσβαση γίνεται από το εσωτερικό των δύο τμημάτων του κάστρου.
Τα τείχη ενισχύονται κατά διαστήματα με πύργους, οι περισσότεροι εκ των οποίων σώζονται σε πολύ χαμηλό ύψος.
Ανάλογα με τις ανάγκες και τις εξελίξεις της οχυρωματικής αρχιτεκτονικής για την αντιμετώπιση των νέων απαιτήσεων της πολεμικής τέχνης, τα τείχη ενισχύονται ή ανακατασκευάζονται.
Εντός του κάστρου διατηρούνται διάφορα κτίσματα. Σε κεντρικό του τμήμα γνωστό ως «πλατεία των όπλων» υπάρχει ο Ι.Ν Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, μονόχωρος ξυλόστεγος ναός που πιθανόν κατασκευάστηκε κατά την διάρκεια της Β΄Ενετοκρατίας.
Πλησίον αυτού και σε επαφή με το δυτικό τείχος υπάρχει τετράγωνο οικοδόμημα μικρών διαστάσεων με πυραμιδοειδή κάλυψη το οποίο χρησίμευε ως πυριτιδαποθήκη και χρονολογείται κατά την πρώτη Ενετική περίοδο.
Κατά μήκος της κεντρικής διαδρομής του κάστρου σώζονται δύο οθωμανικά λουτρά τα οποία αποτελούνται από πολλές θολοσκεπείς αίθουσες, κάθε μια εκ των οποίων είχε διαφορετικές χρήσεις
Κορώνη
Χτισμένη αμφιθεατρικά στη δυτική ακτογραμμή του Μεσσηνιακού κόλπου, η Κορώνη, η πάλαι ποτέ φημισμένη Καστροπολιτεία της Μεσσηνίας, αποτελεί ένα οικιστικό σύνολο ξεχωριστής ομορφιάς, με έντονο νησιώτικο χρώμα.
Όπως και η γειτονική της Μεθώνη, η Κορώνη γνώρισε περίοδο ακμής κατά τους Μεσαιωνικούς Χρόνους, όταν εξελίχθηκε σε αξιόλογο εμπορικό και ναυτικό κέντρο των Βενετσιάνων, συνήθη σταθμό για τους εμπόρους, τους προσκυνητές των Αγίων Τόπων και τους περιηγητές της Μεσογείου. Συχνά, μάλιστα, τα δύο σημαντικά αυτά μεσσηνιακά λιμάνια αναφέρονταν από κοινού ως «Μοθοκόρωνα».
Δεσπόζουσα θέση στην Κορώνη κατέχει το κάστρο της, που οικοδομήθηκε κατά τους Βυζαντινούς Χρόνους (πιθανώς τον 6ο-7ο αιώνα) εκεί όπου παλαιότερα, κατά τον Παυσανία, βρισκόταν η πόλη Ασίνη.
Η αρχική βυζαντινή οχύρωση γνώρισε διαδοχικές οικοδομικές φάσεις κατά την Α’ Ενετοκρατία (13ος-15ος αιώνας) με την προσθήκη ενός μεγάλου περιβόλου στα ανατολικά, ισχυρών τειχών και διπλού ημικυκλικού προμαχώνα στη βορειοανατολική γωνία, για προστασία από την πλευρά της θάλασσας.
Το κάστρο της Κορώνης κατελήφθη από τους Τούρκους το 1500. Κατά τη διάρκεια της Α’ Τουρκοκρατίας (1500-1685) η οχύρωση του κάστρου ενισχύθηκε στη νοτιοανατολική πλευρά με μια δεύτερη γραμμή άμυνας και την προσθήκη δύο κυκλικών προμαχώνων στα άκρα της.
Πελοπόννησος: Οι καλύτερες διαδρομές για ένα αξέχαστο road trip!
Το κάστρο ανακατελήφθη από τους Ενετούς το 1685 (Β’ Ενετοκρατία), περιήλθε και πάλι στους Τούρκους το 1715 (Β’ Τουρκοκρατία), απελευθερώθηκε δε το 1828 από το γάλλο στρατηγό Νικολά Ζοζέφ Μεζόν.
Το Κάστρο της Κορώνης χτίστηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους, στη θέση, όπου δέσποζε κάποτε η πόλη της αρχαίας Ασίνης.
Στο κάστρο της Κορώνης ανεβαίνει κανείς με αυτοκίνητο , διασχίζοντας το δρόμο που ξεκινά από το πεζούλι του Αγίου Δημητρίου.
Το κάστρο της Κορώνης μαζί με το αδελφάκι του, εκείνος της Μεθώνης αποτελούσαν «Τα μάτια της Βενετίας» στη Μεσόγειο, καθώς από τον 13ο μέχρι τον 17ο αιώνα ήταν λιμάνια – «κλειδιά» για το εμπόριο από και προς την Ανατολή.
Το κάστρο τραβάει τα βλέμματα σαν μαγνήτης. Είναι πανέμορφο!
Όταν το επισκεφτείτε, σας συμβουλεύουμε για λίγα λεπτά να απολαύσετε τη θέα που προσφέρει.
Λίγα λόγια για την ιστορία του
Το Κάστρο γνώρισε διάφορες οικοδομικές φάσεις ανά χρονική περίοδο. Αρχικά, διακρινόταν σε ένα τριγωνικό χώρο και ένα εξωτερικό οχύρωμα στα ανατολικά. Το βυζαντινό φρούριο βρισκόταν στο ψηλότερο σημείο, εκεί όπου βρίσκεται σήμερα το γυναικείο μοναστήρι.
Κατά την Α Ενετοκρατία προστέθηκε ένας μεγάλος περίβολος στα ανατολικά, οικοδομήθηκαν ισχυρά τείχη και ο διπλός ημικυκλικός προμαχώνας στη βορειοανατολική γωνία, με σκοπό την προστασία από την πλευρά της θάλασσας.
Στην Α Οθωμανική περίοδο η οχύρωση ενισχύθηκε στη νοτιοανατολική πλευρά με μια δεύτερη γραμμή άμυνας, η οποία ανατινάχθηκε από το Morosini το 1685, και την προσθήκη δύο κυκλικών προμαχώνων στα άκρα της.
Κατά τη λήξη του Β Παγκοσμίου Πολέμου, ο προμαχώνας στο βόρειο άκρο του τείχους ανατινάχθηκε από τους Γερμανούς.
Σήμερα σώζονται λίγα ερείπια του συγκεκριμένου τμήματος του Κάστρου. Το 1463, στη δυτικότερη άκρη του, οι Βενετοί κατασκεύασαν ένα προμαχώνα, ο οποίος γνώρισε επάλληλες οικοδομικές φάσεις με τελευταία αυτήν της Β Ενετοκρατίας (1685-1715).
Στο εσωτερικό του κάστρου σώζονται τα κατάλοιπα της τρίκλιτης βασιλικής της Αγίας Σοφίας (πιθανόν του 7ου αιώνα) και η εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους (ο αρχικός καθολικός ναός, αφιερωμένος στον Άγιο Ρόκκο, μετατράπηκε σε οθωμανικό τέμενος και εν συνεχεία, στους Νεότερους Χρόνους, σε ορθόδοξο ναό). Κατά τη διάρκεια των προσθηκών, χρησιμοποιήθηκε αρχαίο οικοδομικό υλικό.
Εντός των τειχών του κάστρου βρίσκεται, επίσης, η μονή του Τιμίου Προδρόμου, με υπέροχη θέα στη σύγχρονη κωμόπολη. Η μονή ιδρύθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από τον αρχιμανδρίτη Θεόδουλο (Γεώργιο Αναγνωστόπουλο).
Στο δυτικό άκρο του Κάστρου υπάρχει το παλαιοημερολογίτικο μοναστήρι (Μονή του Τιμίου Προδρόμου) που ιδρύθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα.
Δείτε επίσης
