Άγριο και αρχοντικό! Αυτά τα δύο επίθετα χαρακτηρίζουν το πιο «πράσινο» νησί των Κυκλάδων, αλλά πρόσθεσε και το παραδεισένιο τοπίο με τους κρυστάλλινους θησαυρούς που κρύβει στις δαντελωτές ακτές του. Τα βράδια όλα λούζονται από το φως των αμέτρητων αστεριών που λαμπιρίζουν στον ουρανό της μοιάζοντας παραμυθένια, σχεδόν… ψεύτικα. Και όμως, είναι αληθινά… Βρίσκεσαι στην Άνδρο!
ΑΠΟΣΤΟΛΗ-ΚΕΙΜΕΝΟ: ΕΛΠΙΔΑ ΠΙΤΑΚΗ ([email protected])
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΡΤΣΑΛΗΣ
— «Έρχομαι. Οι αισθήσεις μου σπαργώσαι ώσεις. Καμιά κλεψύδρα δεν μπορεί στη νήσο αυτή να εξαντλήση την άμμο της πιο μικρής ακόμη ακρογιαλιάς. Κανένα μέτρο να μετρήση το διάφανο μπλάβο βάθος που έχουν εδώ τα κρεμαστά νερά. Κανένα άλλο νησί δεν ημπορεί να δώση για την ψυχή και τις αισθήσεις στον κόσμο τούτο βιος πιο ζείδωρο και πλούσιο».
Αυτή είναι η Άνδρος στα μάτια του ανδριώτη ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκου, του μοναχικού περιπατητή και μόνιμου νοσταλγού του νησιού του. Η βαθιά αγάπη για τη γενέτειρά του, η γλαφυρή περιγραφή για τον αρχοντικό προορισμό, ο μοναδικός τρόπος γραφής και οι παραστατικές εικόνες που συνθέτει με την ταλαντούχα πένα του μέσα από το ποίημα «Άνδρος» της συλλογής «Αι Γενεαί Πάσαι», δεν θα μπορούσαν να αποτελούν καλύτερη αφορμή για ένα ταξίδι μέχρι την πατρίδα του αξεπέραστου Εμπειρίκου. Για μια εξερεύνηση όλων εκείνων που περιγράφει εκ των έσω. Για μια περιπέτεια συναισθηματική, εικονική και ταυτόχρονα πραγματική.
Για μια εμπειρία άγρια και παράλληλα αρχοντική. Με οδηγό μας τις δημιουργίες του συλλέκτη των πιο κρυφών και μοναδικών στιγμών του νησιού (είτε αυτές πραγματοποιείται μέσα από τις φωτογραφικές λήψεις του, είτε με τη γραφή του), είμαστε έτοιμοι να βουτήξουμε στο πράσινο της πιο αρχοντικής Κυκλαδίτισσας και να ανακαλύψουμε τις παραδεισένιες παραλίες της, για τις οποίες φημίζεται. Σε απόσταση μόλις 90΄ από το λιμάνι της Ραφήνας, η βορειότερη κόρη των Κυκλάδων και το δεύτερο μεγαλύτερο νησί του συμπλέγματος μοιάζει η ιδανικότερη επιλογή για την πρώτη καλοκαιρινή εξόρμησή μας!
Αρχοντιά και περηφάνια
Με το πλοίο προσεγγίζουμε το Γαύριο, το λιμάνι του νησιού στο βορειοδυτικό τμήμα του. Χωρίς δεύτερη σκέψη βάζουμε απευθείας πλώρη για τη Χώρα, θέλοντας να επιβεβαιώσουμε ιδίοις όμμασι αν η αρχοντιά που τη χαρακτηρίζει είναι πράγματι τόσο μεγαλειώδης όσο έχουμε ακούσει από περιγραφές. Η απόστασή της από το σημείο εκκίνησής μας είναι περίπου 32 χλμ. Ο αριθμός μπορεί να σου φαίνεται μικρός, ωστόσο η διάρκεια της διαδρομής αγγίζει τα 45΄ καθώς ο δρόμος είναι γεμάτος φιδογυριστές στροφές. Οι εικόνες, ωστόσο, που σε περιμένουν μέχρι να φτάσεις στον προορισμό σου, παραμένουν η μεγαλύτερη ανταμοιβή της… ταλαιπωρίας σου! Άφησε το αυτοκίνητό σου λίγο πριν την κεντρική πλατεία του Θεόφιλου Καΐρη και ξεκίνησε πεζή τη γνωριμία σου με τη Χώρα, την πιο αρχοντική κυρία των Κυκλάδων. Κατηφορίζοντας την κεντρική περαντζάδα του Ακλ. Εμπειρίκου παρατήρησε το παλιό Δημαρχείο και το Γηροκομείο στην πλατεία που προαναφέραμε, κάνε μια στάση στο Art Café για παγωμένο cappuccino, χάζεψε στα καταστήματα με τα χειροποίητα είδη (ρούχα, κοσμήματα κ.ά.), κάθισε σε κάποιο καφενείο στην πλατεία πριν την Καμάρα για να δροσιστείς με το πάσο σου με μια λεμονάδα.
Μόλις περάσεις την Καμάρα, το σκηνικό αλλάζει. Πάλλευκα κυκλαδίτικα σπίτια με χρωματιστά πορτοπαράθυρα και νεοκλασικές επιρροές εγκλωβίζουν το βλέμμα και τρελαίνουν τη φωτογραφική μηχανή. Αρχοντικά καπεταναίων, εφοπλιστών και εμπόρων (μεταξύ άλλων και του Γουλανδρή με τα χαρακτηριστικά λιοντάρια στην είσοδό του) αλλά και κάτασπρα κτήρια με χρωματιστές λεπτομέρειες, περίτεχνα πόμολα και σκαλιστά φαναράκια στους τοίχους σε κάνουν να απορήσεις με την ομορφιά και την αρχοντιά που μπορεί να χωρέσει σε έναν τόπο. Και πίστεψέ με, στην Άνδρο χωράει πολύ!
Ο δρόμος θα σε βγάλει αβίαστα στην πλατεία του Αφανούς Ναύτη. Το τεράστιο μπρούντζινο ομοίωμά του μοιάζει να χαιρετίζει το μεσαιωνικό Κάστρο, ακριβώς απέναντι -συνδέεται με τη Χώρα με ένα μικρό πέτρινο γεφυράκι- καθώς ατενίζει το βαθύ μπλε και τα αγριεμένα κύματα του Αιγαίου που απειλούν να ξεσπάσουν στο Φάρο του Τουρλιτή.
Tip: στην επιστροφή σου, συνέχισε τη διαδρομή από το σοκάκι στη δυτική πλευρά της Χώρας, η οποία διαγράφεται παραπλεύρως της θάλασσας και σου επιτρέπει να θαυμάσεις αφ’ υψηλού το Νημπορειό, το επίνειο της Χώρας, και το εκκλησάκι της Αγίας Θαλασσινής στην Πλακούρα.
Η μέρα κλείνει με ένα απολαυστικό δείπνο στο ολοκαίνουριο εστιατόριο Agosto του 5* ξενοδοχείου Micra Anglia. Οι δημιουργίες της μεσογειακής κουζίνας (με έμφαση στις ιταλικές γεύσεις) σε συνδυασμό με κάποια από τις εκλεκτές ετικέτες της κάβας, θα σου ψιθυρίσουν την πιο γλυκιά… καληνύχτα!
Στην παραλία να πάμε
Γι’ αυτό δεν ήρθαμε άλλωστε; Για να ανακαλύψουμε τη μεγαλοπρέπεια του νησιού και να βουτήξουμε στους κρυστάλλινους θησαυρούς του. Έτσι, η δεύτερη μέρα της διαμονής μας στην Άνδρο ήταν αφιερωμένη στις καλοκαιρινές βουτιές μας.
— «Στα Άχλα», ήταν η απάντηση που μας έδιναν όλοι οι κάτοικοι με ένα στόμα μια φωνή όποτε τους ρωτούσαμε σε ποια παραλία θα διαπιστώσουμε ότι η Άνδρος φημίζεται επάξια για τις παραδεισένιες ακτές της. Παρ’ όλο που η απόστασή τους από τη Χώρα είναι μόλις 20 χλμ. (στο ΝΑ τμήμα του νησιού), η διαδρομή ως εκεί είναι δύσβατη και κακοτράχαλη, τουλάχιστον ένα κομμάτι μήκους 7 χλμ. Αν επιχειρήσεις να την προσεγγίσεις οδικώς φρόντισε να είσαι τετρακίνητο, επειδή με συμβατικό θα ταλαιπωρηθείς αρκετά (αν καταφέρεις να φτάσεις!). Εναλλακτικά, μπορείς να την προσεγγίσεις από θαλάσσης με το καραβάκι που αναχωρεί από τη Χώρα.
— «Έτσι πρέπει να μοιάζει ο επίγειος παράδεισος», μου ξέφυγε ένας ψίθυρος μόλις αντίκρισα την κρυστάλλινη υδάτινη αγκαλιά με τα καθάρια σμαραγδένια νερά και τη χρυσαφί, σχεδόν λευκή, ψιλή αμμουδιά. Την εκκωφαντική, θα έλεγες, σιγή της απόλυτης ηρεμίας έσπαγαν ο παφλασμός των κυμάτων και το θρόισμα των φύλλων από τα πλατάνια. «Έτσι θέλω να είναι όλο το καλοκαίρι μου», συλλογίστηκα και βούτηξα στην… «πισίνα» του Αιγαίου.
Το πέρασμα από την πιο φημισμένη παραλία-σήμα κατατεθέν του νησιού, ήταν αναπόφευκτο. Ο λόγος για το Πήδημα της Γριάς, 2 χλμ. βορειοανατολικά από τον όρμο Κορθίου, στο νότιο τμήμα της Άνδρου. Για να την προσεγγίσουμε ακολουθήσαμε τις ταμπέλες από τον οικισμό που μας έβγαλαν σε ένα πλάτωμα του δρόμου, όπου αφήσαμε το αυτοκίνητό μας. Μόλις 5΄ αργότερα, κατεβαίνοντας ένα χωμάτινο δρομάκι, ο επιβλητικός χαρακτηριστικός βράχος και τα κρυστάλλινα νερά εμφανίζονταν μπροστά μας. Όσοι αναζητάτε βουτιές μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα (ιδίως αν επισκεφτείτε το νησί πριν τη high season), να ξέρετε ότι εδώ θα βρείτε το αγαπημένο σημείο σας.
Δεν μπορέσαμε, ωστόσο, να απαρνηθούμε και λίγες κοσμοπολίτικες στιγμές, γι’ αυτό η κατεύθυνσή μας αυτή τη φορά έδειξε βορειοδυτικά με τελικό προορισμό τη Χρυσή Άμμο, ανάμεσα στο Μπατσί και το Γαύριο, στην περιοχή Κυπρί. Η χρυσαφένια αμμουδερή παραλία (όνομα και πράγμα) μας υποδέχτηκε στα τιρκουάζ νερά της για βουτιές δίχως τελειωμό. Το παιχνίδι κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο, τα super cocktails και οι δροσιστικές, γιγάντιες φρουτασαλάτες στο beach bar Gold Sand είναι από τις συνήθειες που σίγουρα θα επαναλάβουμε κάποια στιγμή στο εγγύς μέλλον.
Μα και οι λάτρεις του ανέμου κι όσοι θέλουν να γεμίσουν με αδρεναλίνη, θα βρουν τον δικό τους παράδεισο στην αμμώδη ακτή του Αγίου Πέτρου, ακριβώς μετά τη Χρυσή Άμμο και αφού συναντήσουν το εκκλησάκι του Αγίου Παύλου. Όλοι αυτοί θα πάνε ξέροντας ότι θα έχουν πολύ καλές ευκαιρίες για να δαμάσουν τα κύματα!
Στα άδυτα της γης
Με το ζιζάνιο του μικρού εξερευνητή να μας φαγουρίζει, θα αφιερώναμε την τρίτη και δυστυχώς τελευταία μέρα στην ανακάλυψη πολλών κρυφών και φανερών γωνιών της Άνδρου. Με αφετηρία μας τη Χώρα πραγματοποιούμε την πρώτη στάση στο χωριό Αλαδινού, σε απόσταση 4 χλμ. Εκεί μας περιμένει μια έκπληξη: το σπήλαιο Φόρος (ανοιχτά: Τρ., Πέμ., Σάβ.: 11:00-13:00 & 17:00-20:00, είσοδος: €5/ ενήλικας, €3/ παιδί, τηλ. 22820 51388, 6939 696835). Σε έκταση 500 τ.μ. εντοπίζουμε το πρώτο από τα καταγεγραμμένα σπήλαια της Χώρας (φέρει τον αριθμό 15 και ανακαλύφθηκε από την Άννα Πετροχείλου).
Ποικιλόμορφοι και πολύχρωμοι σταλακτίτες, σταλαγμίτες και ελικτίτες διακοσμούν τους 8 θαλάμους του, κάνοντας τον επισκέπτη να εντυπωσιαστεί από το μεγαλείο της φύσης για άλλη μια φορά. Αυτό που θα σου κάνει εντύπωση, όπως συνέβη και με εμάς, είναι ο αντισυμβατικός τρόπος με τον οποίο θα το επισκεφτείς, αφού η προσέγγισή του γίνεται με συνοδό, κράνος και φορητό φωτισμό! Εμείς ήμασταν τυχεροί και η ξενάγησή μας στα έγκατα της γης πραγματοποιήθηκε από τον κύριο Ιωάννη Πιπεριά, πρόεδρο του Εξωραϊστικού Εκπολιτιστικού Συλλόγου Αλαδινού «Η Αγία Τριάδα», ο οποίος είναι η κινητήριος δύναμη του σπηλαίου.
Παραθαλάσσιοι γραφικοί οικισμοί
Ένα από τα πιο σημαντικά τουριστικά θέρετρα του νησιού, το Μπατσί, δεν θα μπορούσε να λείπει από τις στάσεις μας. Δεύτερο στη λίστα των must dos για την τελευταία ημέρα παραμονής μας στην αρχοντική Άνδρο, σε απόσταση 27 χλμ. από τη Χώρα, μας υποδέχεται με την πανοραμική άποψή του μετά από 40΄ οδήγησης σε πολύ στριφτερούς δρόμους. Κατάλευκα σπιτάκια αμφιθεατρικά χτισμένα πάνω από το γραφικό λιμανάκι με τις ψαρότρατες, τις παραδοσιακές ταβέρνες και τα μοντέρνα café-bars, όλα με θέα στα βαθυγάλαζα νερά του Αιγαίου, συνθέτουν την εικόνα του σημείου που συγκεντρώνει τους περισσότερους τουρίστες του νησιού. Εδώ παίζεται όλη η νυχτερινή ζωή της Άνδρου, που δεν τελειώνει πριν από τις πρώτες πρωινές ώρες!
Με κατεύθυνση προς… Ραφήνα, πια, μετά από 10΄ προσεγγίζουμε το λιμάνι του Γαυρίου έχοντας λίγο χρόνο στη διάθεσή μας για την εξερεύνηση κι αυτού του οικισμού. Για κάποιους, φαντάζει ακόμη ένα λιμάνι-πέρασμα. Η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν ισχύει. Η ανάπτυξή του τα τελευταία χρόνια με νέες και αξιόλογες επιχειρήσεις να δίνουν έντονα το «παρών», θα σε κάνουν να το επιλέξεις για το «κάτι παραπάνω». Για τα ωραία μαγαζιά με το παρεΐστικο περιβάλλον, τις ρομαντικές βόλτες κατά μήκος της περαντζάδας, την κυκλαδίτικη αύρα… Μην ξεχνάς, άλλωστε, ότι είναι η πρώτη και η τελευταία εικόνα που συναντά ο επισκέπτης του νησιού.
Καληνύχτα… αστέρια!
Το πλοίο για Ραφήνα έχει φτάσει στο λιμάνι. Το ταξίδι μας στο αρχοντικότερο νησί των Κυκλάδων έχει τελειώσει. Η επιβίβαση έχει ξεκινήσει την ώρα που ο ουρανός παίρνει εκείνα τα μαγικά του χρώματα. Τα αστέρια κάνουν την εμφάνισή τους και φωτίζουν σαν πυγολαμπίδες τις ψυχές των αμέτρητων ματιών που τα παρατηρούν. Πόσα αστέρια να χωράνε σε έναν ουρανό; Πολλά! Στην Άνδρο είδα τα περισσότερα.
Αυτή την εικόνα κρατάω ως τελευταία. Αυτή την εικόνα θέλω να ξαναδώ πρώτη, την επόμενη φορά που θα ξαναβρεθώ στην αγκαλιά της! Κάπως έτσι ξεκίνησε το δικό μου καλοκαίρι κάτω από τον μαγικό έναστρο ουρανό της Άνδρου…
*Το ρεπορτάζ έγινε το Μάιο 2012 για το ICONS Travellers τεύχος 80.
