Μεταξύ άλλων, πολλών που μπορεί να υπερηφανεύεται η Ήπειρος είναι και η κουζίνα της. Η ηπειρωτική κουζίνα, η παραδοσιακή δηλαδή ελληνική κουζίνα της Ηπείρου, ξεχωρίζει τόσο για τις γεύσεις της όσο και για τα προϊόντα της.
Το σημαντικότερο συστατικό της ηπειρωτικής κουζίνας είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το βούτυρο και διάφορα είδη τυριών. Εξάλλου η περιοχή είναι γνωστή για τα τυριά της. Φημίζεται ιδιαίτερα για την παραγωγή φέτας, και η φέτα της έχει κατοχυρωθεί προϊόν ΠΟΠ. Η Φέτα παράγεται, περισσότερο στην περιοχή των Ιωαννίνων, της Δωδώνης και της Άρτας.
Εκτός από τη φέτα, άλλα τυριά για τα οποία φημίζεται η περιοχή είναι ο ανθότυρος, το γαλοτύρι, η κεφαλογραβιέρα, το κεφαλοτύρι, η ούδρα και η φλογέρα που είναι επίσης ένα παραδοσιακό ηπειρώτικο τυρί . Ξεχωριστή αναφορά στο κεφάλαιο των τυριών αξίζει σίγουρα το Μέτσοβο. Τα παραδοσιακά τυριά του Μετσόβου είναι διάσημα σε όλη την Ελλάδα. Τα τυριά του Μετσόβου, είναι εδώ και πολλά χρόνια κατοχύρωμενα προϊόντα ΠΟΠ και σύμφωνα με τον Ελληνικό και Ευρωπαϊκό νόμο μόνο τα τυριά από την προαναφερόμενη περιοχή μπορούν μόνο να ονομάζεται Μετσοβόνε, Μετσοβέλλα, Μετσοβάνα και Παρμεζάνα Μετσόβου. Παρασκευάζονται κυρίως από αγελαδινό γάλα ή μείγμα αγελαδινού με πρόβειο ή κατσικίσιο (όχι όμως πάνω από 20%). Η Παρμεζάνα Μετσόβου, είναι παραλλαγή της γνωστής ιταλικής Παρμεζάνας, και ξεκίνησε να παρασκευάζεται, τα τελευταία χρόνια σε μικρότερη παραγωγή, αποκλειστικά από γάλατα της περιοχής.
Παραδοσιακά χαρακτηριστικά ηπειρώτικα πιάτα
Εδώ ειδική αναφορά πρέπει να γίνει και στις πέστροφες που κατακλύζουν τα ποτάμια της Ηπείρου, και καταναλώνονται με όλους τους τρόπους ενώ την τιμητική της έχει η καπνιστή.
Μεγάλο κεφάλαιο στην Ήπειρο είναι οι παραδοσιακές πίτες. Στην Ήπειρο φτιάχνονται πολλά είδη πιτών, π.χ. Κασιόπιτα (Κικιτσόπιτα), Κοθρόπιτα, Κιμαδόπιτα, Κρεατόπιτα, Πεπέκι, Κασάτα, Χορτόπιτα, Μανιταρόπιτα, Μακαρονόπιτα και Μπλατσαριά. Οι πίτες φτιάχνονται με πολλή μαεστρία και τραγανό φύλλο, περισσότερο στην περιοχή των Τζουμέρκων και τα Ζαγοροχώρια.
Η Ήπειρος επίσης φημίζεται για τα παραδοσιακά ζυμαρικά όπως, τραχανά, Χυλοπίτες, πλεξούδες, παραλλαγές ταλιατέλας και τα παραδοσιακά λειριά (ζυμαρικό με σχήμα λειριού κόκορα), τα οποία συνοδεύονται, με υπέροχες και καυτερές σάλτσες και ντόπια τριμμένα τυριά.
Τα βατραχοπόδαρα και το Χέλι, είναι κατ’ εξοχήν, παραδοσιακά ντόπια φαγητά, και τοπικές σπεσιαλιτέ στο Νησί Ιωαννίνων. Επίσης στην Ήπειρο, φημίζονται τα ψάρια, της λίμνης Παμβώτιδας (ειδικότερα ο οξύρρυχος, και τα αβγά του, τα οποία γίνονται Χαβιάρι), η γάμπαρη Αμβρακικού (είδος γαρίδας, που αλιεύεται στην περιοχή του Αμβρακικού Κόλπου) και η σαρδέλα Πρέβεζας.
Την τιμητική τους έχουν και διάφορα πιάτα με κρέατα Κοντοσούβλι, Σούβλα, Σουβλάκι, Γύρος, Μπιφτέκι, Κεμπάπ κ.α. ψημένα με διάφορους τρόπους: στην σχάρα, βραστά, γυριστά, ψητά στο γκριλ, τηγανητά κ.α. Επίσης, η Ήπειρος φημίζεται σε πολλές περιοχές της, για το λουκάνικο.
Όταν βρεθείτε σε κάποιο από στα όμορφα μέρη της Ηπείρου μην αμελήσετε να δοκιμάσετε κάποια ξακουστά παραδοσιακά πιάτα, όπως, είναι η γίδα βραστή, που είναι ένα είδος σούπας, που σερβίρεται σε πολλές ορεινές περιοχές της Ηπείρου, περισσότερο στην περιοχή των Τζουμέρκων, τα Ζαγοροχώρια, το Πωγώνι και το Μέτσοβο. Επίσης, στα παραδοσιακά πιάτα συγκαταλέγονται , το πρόβειο κοντοσούβλι, το κοκορέτσι, το πρόβειο κρέας μαγειρεμένο στο πήλινο, η κατσικίσια σπάλα σιγομαγειρεμένη, οι κεφτέδες με πράσο και σάλτσα βοτάνων, τραχανόσουπα με βασιλομανίταρα, γίγαντες με χόρτα και φυσικά πέστροφα σε αρκετές εκδόσεις (τηγανητή, ψητή, καπνιστή, με αμύγδαλα).
Από την γαστρονομία της περιοχής φυσικά δεν λείπουν και τα εκλεκτά επιδόρπια και ποτά.
Εδώ θα βρείτε παραδοσιακά σιροπιαστά γλυκά όπως, το σαραγλί, γαλακτομπούρεκο, κανταΐφι, με πρότυπες συνταγές και γιαννιώτικος μπακλαβάς, σιροπιαστό γλυκό, που περιέχει γέμιση ξηρών καρπών, συνήθως φουντούκι, φυστίκι ή καρύδι, στα Ιωάννινα, γίνεται και με ασπρισμένο αμύγδαλο, ενώ και στα συστατικά του είναι λιγότερο γλυκός. Την τιμητική τους έχουν επίσης τα διάφορα γλυκά του κουταλιού, όπως το κεράσι, περγαμόντο, μανταρίνι, σύκο, κράνα κ.α. Ξεχωριστή αναφορά αξίζεισ το ξακουστό Κλωστάρι, που είναι ένα είδος μπακλαβά που φτιάχνεται κυρίως στην Κόνιτσα.
Στην Ήπειρο μην αμελήσετε να απολαύσετε και τοπικό κρασί, το οποίο παράγεται στις περιοχές του Μετσόβου και της Ζίτσας.
Εστιατόρια με παραδοσιακή ηπειρώτικη κουζίνα
Από την Πρέβεζα μέχρι την Ηγουμενίτσα και από τα Ζαγοροχώρια μέχρι το Μέτσοβο και τα Τζουμέρκα και από τα Ιωάννινα μέχρι την Άρτα, η Ήπειρος είναι γεμάτη με πολλά, πανέμορφα μέρη που όλα έχουν παράδοση στην ευρύτερη γαστρονομία της περιοχής. Είναι σίγουρο ότι θα βρείτε παντού, πολλές επιλογές για να απολαύσετε εκλεκτές ηπειρώτικες γεύσεις αλλά εδώ θα πάμε συγκεκριμένα μέχρι το γραφικό Ζαγόρι που σε ένα πρόσφατο ταξίδι μας εκεί, σε κάποια από τα χωριά του απολαύσαμε λαχταριστό παραδοσιακό φαγητό. Εδώ συγκεντρώσαμε τα καλύτερα εστιατόρια της περιοχής που τιμούν την παραδοσιακή κουζίνα και τα τοπικά προϊόντα.
Στα Ριζά, Βίτσα
Από τις πιο δημοφιλείς προτάσεις για φαγητό γενικά στο Ζαγόρι, τα Ριζά αποτελούσαν από το 2004 λόγο για να επισκεφθεί κάποιος το χωριό Ελάτη. Ωστόσο εδώ και κάποια χρόνια μεταφέρθηκε στη Βίτσα και συνεχίζει να γράφει τη δική του γαστρονομική ιστορία με την ίδια φιλοσοφία. Το εστιατόριο ξεχωρίζει για τη θέα και για την προσεγμένη της διακόσμηση µε ζαγορίτικα χρώματα και τραπεζάκια δίπλα στο τζάκι. Στην κουζίνα “αναβιώνουν” οι αυθεντικές ηπειρώτικες συνταγές σε ένα μενού µε μεγάλη ποικιλία σε αχνιστές σούπες, πίτες, καθώς και λαχταριστά μαγειρευτά που το έχουν αναδείξει σε top γαστρονομικό προορισμό όχι µόνο για τους επισκέπτες, αλλά και για τους ντόπιους οι οποίοι το επιλέγουν σταθερά και το συνιστούν µε κλειστά µάτια. (Βίτσα, Τ. 26530 71550, FB: Στα ριζά/ sta riza)
Πίτες της Φρόσως, Μονοδένδρι
Όπως αποκαλύπτει και το όνομά του, εδώ θα έρθετε για να φάτε εξαιρετικές, παραδοσιακές πίτες. σε έναν ζεστό και φιλόξενο χώρο με γρήγορη εξυπηρέτηση. Το μαγαζί βρίσκεται στην πλατεία του χωριού και σερβίρει (φυσικά) χειροποίητες πεντανόστιμες πίτες -τοπικές συνταγές. Δοκιμάστε σίγουρα την κορόπιτα ενώ φημίζεται για την παραδοσιακή αλευρόπιτα. Εκτός από τις πίτες, θα βρείτε και άλλα νόστιμα παραδοσιακά πιάτα στο μενού, εξίσου εκλεκτά. Συνδυάστε τα με το φοβερό χύμα ντόπιο κρασί. (Μονοδένδρι, Τ. 2653 071320, Facebook Οι πίτες της Φρόσως)
Λίθος, Δίλοφο
Αν βρεθείτε στο Δίλοφο, θα ακούσετε από κάπου γύρω σας, “Πάμε στου Τάκη”… Το παραδοσιακό καφενείο-εστιατόριο “Λίθος” ή “στου Τάκη” όπως το αποκαλούν φίλοι και πελάτες βρίσκεται στο Δίλοφο και είναι γνωστό σε όλο το Ζαγόρι.
Στο φιλόξενο περιβάλλον του, θα απολαύσετε πίτες με φύλλο χειροποίητο, φαγητά μαγειρεμένα με μεράκι, βασισμένα στις παλιές καλές συνταγές, με υλικά ντόπια που αντιπροσωπεύουν το Ζαγόρι,κρεατικά στη σχάρα και το περίφημο χειροποίητο σουβλάκι, σαλάτες εποχής και την περίφημη σαλάτα “Λίθος”. Λόγος γίνεται για τα ρεβύθια με μελιτζάνες στο φούρνο, αξίζει σίγουρα να τα δοκιμάσετε. Εδώ θα ολοκληρώσετε το φαγητό σας απολαμβάνοντας, με τα γλυκά του ταψιού και την αφράτη, όλο αρώματα, ρεβανί. Επίσης μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ, το τσάι και τα γλυκά κουταλιού με την συνοδεία της υπέροχης θέας στα βουνά της Tύμφης. (Δίλοφο, Τ.26530 22600, lithos-dilofo.gr)
Eν Αρίστη, Αρίστη
Σε αυτό το παραδοσιακό καφενείο – εστιατόριο σε ένα από τα ομορφότερα και γνωστότερα χωριά του Ζαγορίου, την Αρίστη, θα απολαύσετε αυθεντικά ζαγορίσιες γεύσεις! Το παλιό καφενείο του χωριού, 250 ετών, στην πλατεία του χωριού, ανακαινίσθηκε το 1994 και επεκτάθηκε με το εστιατόριο το 2003, διατηρώντας ατόφια όλα τα στοιχεία του Ζαγορίσιου παρελθόντος. Οι λάτρεις του Ηπειρώτικου τσίπουρου και του μεστού κρασιού εδώ θα ανακαλύψουν τον δικό τους παράδεισο. Ταξιδιώτες και ντόπιοι γίνονται μία παρέα όταν κάθονται κάτω από τον Πλάτανο και απολαμβάνουν το παραδοσιακό τσίπουρο και τις αυθεντικές γεύσεις. Οι εσωτερικοί χώροι είναι ζεστοί όπως και τα χαμόγελα των ανθρώπων εδώ, και φιλόξενοι με τζάκι ενώ δε λείπει και η μαγική θέα στο καταπράσινο εντυπωσιακό ζαγορίσιο τοπίο. Όλα αυτά αν τα συνδυάσουμε με ένα μενού εκλεκτών παραδοσιακών γεύσεων φτιαγμένων με μεράκι, γνώση και εκλεκτά τοπικά προϊόντα, καταλαβαίνουμε για το Εν Αρίστη προσφέρει μια ολοκληρωμένη γαστρονομική εμπειρία! (Αρίστη, Τ.2653 042103, enaristi.gr)
Άστρα, Πάπιγκο
Τα ‘Αστρα στο όμορφο Πάπιγκο είναι ξενώνας και εστιατόριο. Μέσα στην μαγευτική φύση του χωριού δημιουργήθηκε ο ξενώνας Άστρα που συνδυάζει το παραδοσιακό και το μοντέρνο στυλ σε απόλυτη εναρμόνιση με το φυσικό περιβάλλον δημιουργώντας μια μικρή όαση άνεσης και φιλοξενίας. Από την άλλη, στον ξενώνα λειτουργεί και το ομώνυμο εστιατόριο. Με την γνώση και την εμπειρία των τοπικών νοικοκυρών, με ντόπια υλικά και προϊόντα δικής τους παραγωγής και την αγάπη για το σπιτικό φαγητό, μαγειρεύουν καθημερινά για τους επισκέπτες του εστιατορίου. Επίσης εδώ θα απολαύσετε τσίπουρο δική του παραγωγής, που συνοδεύεται από χειροποίητες πίτες. Από ένα μέρος σαν και αυτό δε θα μπορούσε να λείπει το τζάκι, που τον χειμώνα κάνει τον χώρο ζεστό και ευωδιαστό, με τη χαρακτηριστική μυρωδιά του ξύλου και της φωτιάς. Όλα τα υλικά, λαχανικά και φρούτα, που χρησιμοποιούν στην κουζίνα, στο φαγητό αλλά και στα προϊόντα που φτιάχνουν είναι τοπικά ενώ το μενού περιλαμβάνει παραδοσιακά πιάτα με κρέας και τυροκομικά από παραγωγούς της περιοχής, με αγνά μυρωδικά και βότανα από τη φύση του Παπίγκου. Το ψάρι είναι κι αυτό ολόφρεσκο, μιας και είναι από τις δικές τους, πέστροφες. Στο εστιατόριο θα βρείτε επίσης, συσκευασμένα προϊόντα προς πώληση τα οποία είναι βιολογικά και παρασκευασμένα με μεράκι, τηρώντας όλες τις προδιαγραφές. (Μεγάλο Πάπιγκο, Τ. 26530 42108, astra-inn.gr)
Θουκυδίδης, Καπέσοβο
Αυτό το ανακαινισμένο αρχοντικό του 1875 βρίσκεται στο χωριό Καπέσοβο και εκτός από το εστιατόριο διαθέτει και ξενώνα με θέα στο βουνό. Το παραδοσιακό εστιατόριο έχει τζάκι, ρουστίκ διακόσμηση και ζεστή ατμόσφαιρα ενώ σερβίρει τοπικές σπεσιαλιτέ με έμφαση στην ποιότητα, τη γεύση και τον χαρακτήρα της ζαγορίσιας κουζίνας. Εδώ ετοιμάζονται μαγειρευτά και μόνο φαγητά, με βιολογικά λαχανικά από τον κήπο τους και ό,τι πιο νόστιμο μπορεί να δώσει ένας τόπος. Το μενού βασίζεται στην παράδοση και οι γεύσεις είναι ιδιαίτερες.
Δοκιμάστε κρέας με βασιλομανίταρα και σπιτικό πουρέ, κρέας με καραμελωμένα κυδώνια, βελουτέ σούπες, τραχανά με βιολογικό σιτάρι , μακαρόνια με άγρια μανιτάρια, και φυσικά τις περίφημες ζαγορίσιες πίτες! (Καπέσοβο, Τ. 2653 071 761, thoukididis.gr)
Δείτε επίσης
