Η Νάξος, το μεγαλύτερο νησί των Κυκλάδων, με έκταση 430 τ.χλμ., σε απόσταση 103 ν.μ. από τον Πειραιά, είναι στο κέντρο των θαλάσσιων δρόμων του Αιγαίου, και μεταξύ άλλων, ξεχωρίζει με τους επιβλητικούς ορεινούς της όγκους αλλά και τις πολύ εύφορες κοιλάδες της.
Με 25.000 περίπου μόνιμους κατοίκους και 41 χωριά, χτισμένα στην ενδοχώρα και στα παράλια, σε ειδυλλιακές τοποθεσίες, η Νάξος, έχει τόσα να προσφέρει’ πολιτισμό, ιστορία, εξερεύνηση, μουσεία, αρχαία, πύργους και κάστρα, πανηγύρια και φεστιβάλ, πανέμορφες παραλίες, ποικίλες δραστηριότητες και βεβαίως εξαιρετική γαστρονομία καθώς αποτελεί τον επόμενο γαστρονομικό προορισμό.
Φημίζεται για τα χωριά της, την φυσική τους ομορφιά, την διαφορετικότητα που τα χαρακτηρίζει και την αυθεντικότητά τους. Η Νάξος θα σας συνεπάρει με το πλήθος χωριών που διαθέτει. Ακολουθήστε μας στα πιο συναρπαστικά, σε αυτά που αποτελούν εμπειρία από μόνα τους αν τα επισκεφτείτε.
Επτά σημεία στο χάρτη του νησιού, το καθένα με τη δική του ιστορία και προσωπικότητα, παραμένουν must see για τη ταξιδιωτική λίστα του επισκέπτη! Μάλιστα το ένα από αυτά ιδιαίτερα όμορφο και γνωστό έχει μια ιδιαιτερότητα, οι κάτοικοί του μιλούν…κρητικά!
Δείτε τα 7 αγαπημένα ναξιώτικα χωριά!
1.Χαλκί
Το Χαλκί είναι ένα από τα πολλά και πανέμορφα γραφικά χωριά της Νάξου, που όταν το επισκεφθείτε θα σας μαγέψει μέσα από την απλότητα και την ομορφιά του. Ένας ιδανικός προορισμός για να απολαύσετε τις διακοπές σας με ηρεμία σε παραδοσιακούς νησιώτικους ρυθμούς. Είναι ένα ιδιαίτερα όμορφο χωριό που ξεχωρίζει για την αρχιτεκτονική των σπιτιών του, τα οποία είναι χαρακτηριστικά δείγματα του νεοκλασικισμού, που μαρτυρούν την οικονομική ευρωστία που γνώρισε το χωριό σε παλαιότερες εποχές.
Πρόκειται για την παλιά εμπορική πρωτεύουσα του νησιού που αποτελεί στολίδι της ναξιώτικης ενδοχώρας. Στην καρδιά ενός κάμπου γεμάτου ελαιόδεντρα, 15 χλμ. ανατολικά της Χώρας, το καλοδιατηρημένο χωριό κρύβει στα καλντερίμια του θαυμάσια νεοκλασικά αρχοντικά με πλακόστρωτες αυλές, μεγαλόπρεπους πύργους, βυζαντινές εκκλησίες γεμάτες τοιχογραφίες και μια πολύ ενδιαφέρουσα αγορά.
Ξεκινήστε τη βόλτα σας με αφετηρία την Παναγία την Πρωτόθρονη, που λειτουργεί αδιάλειπτα από το 1052 και θεωρείται μία από τις σημαντικότερες του νησιού. Πίσω από την εκκλησία, το βλέμμα σας θα τραβήξει ο επιβλητικός τριώροφος Πύργος Μπαρότσι-Γρατσία, που χτίστηκε στις αρχές του 17ου αιώνα από την οικογένεια Μπαρότσι.
Βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της Τραγαίας στο ημιορεινό τμήμα της Νάξου. Διακρίνεται για το εύφορο έδαφός του λόγω των πολλών ελαιώνων που υπάρχουν στην περιοχή, καθώς και για την προσεγμένη αρχιτεκτονική των σπιτιών που σαν τα αντικρίσετε θα σας εξασφαλίσουν ένα μοναδικό ταξίδι στον χρόνο.
Το Χαλκί κατά το παρελθόν αποτελούσε ένα από τα σπουδαία εμπορικά κέντρα της Νάξου. Το γεγονός αυτός προδίδει και το νεοκλασικό στυλ στα οικίσματα του χωριού όπου ξεχωρίζουν τα παλιά αρχοντικά. Κτίσματα πανέμορφα με τα κεραμίδια, τα κλασικά μπαλκόνια και τις πλακόστρωτες αυλές. Την καρδιά θα σας κλέψουν οι στολισμένες αυλές με τα ολάνθιστα λουλούδια και τα ολοζώντανα χρώματα, πλου περιχύνονται στα γραφικά σοκάκια του χωριού.
Η Νάξος παντρεύει την παράδοση με το μοντέρνο μέσα από μικρά γραφικά μαγαζάκια, όπου σεργιανίζοντας στα σοκάκια του χωριού μπορείτε να τα επισκεφθείτε. Εκεί θα βρείτε κρυμμένους θησαυρούς από χειροποίητα έργα τέχνης, γλυκά και παραδοσιακά προϊόντα του νησιού.
Εξίσου όμορφες είναι οι καφετέριες και τα μαγαζιά όπου μπορείτε να ταξιδέψετε σε κόσμους με πρωτόγνωρες γεύσεις και αρώματα, παρέα με τον ελληνικό καφέ κάτω από την σκιά των αρχοντικών του χωριού.
Στην περατζάδα σας στα ονειρικά σοκάκια του χωριού Χαλκί, κάντε μια στάση και ποτοποιείο-μουσείο «Βαλληνδρά», για να δοκιμάσετε το τοπικό και μοναδικό ποτό Κίτρο. Ανεβείτε
Το χωριό ξεχωρίζει με τα παλιά του αρχοντικά με τα κεραμίδια, τα κλασικά μπαλκόνια με τα ωραία κάγκελα, γιρλάντες στις στέγες και πλακόστρωτες αυλές ενώ βρίσκεται δίπλα στο ρέμα, με τα πανύψηλα δέντρα και το τρεχούμενο νερό, τις γούρνες που έπλεναν τα ρούχα τους άλλες εποχές και τα μικρά καταπράσινα περιβολάκια. Χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο, βιώνουν μια διαφορετική αίσθηση ανεμελιάς, απόλαυσης και εξερεύνησης ενός χώρου που παντρεύει αρμονικά το χθες με το σήμερα. Τα περισσότερα σπίτια ανακαινισμένα και καλαίσθητα “αποκαλύπτουν” περήφανα, την ευημερία των λιγοστών κατοίκων του σε μια εποχή που η ζωή στα υπόλοιπα χωριά ήταν πολύ σκληρή. Αυτό συνέβαινε γιατί η θέση του Χαλκείου είναι σε σημείο που ενώνει οδικά όλα τα χωριά και για το λόγο αυτό είχε εξελιχθεί σε σπουδαίο εμπορικό κέντρο.
Μέσα στο χωριό και τριγύρω του υπάρχουν πολλά αρχαιολογικά μνημεία, βυζαντινές εκκλησίες γεμάτες τοιχογραφίες και ψηλοί ενετικοί πύργοι. Γενικά υπάρχουν πολλές εκκλησίες από τη Βυζαντινή περίοδο στην περιοχή. Σημαντικά μνημεία είναι η Παναγία η Πρωτόθρονος (6ος αιώνας μ.Χ.), αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, ο Άγιος Γεώργιος ο Διασορίτης (11ος αιώνας μ.Χ.), ο Ταξιάρχης στα Μονοίτσια (πρώτη χιλιετία) και ο πύργος του Μπαρότση , ή Γρατσία μετέπειτα, μεγαλόπρεπο κτίριο που κτίστηκε στις αρχές του 17ου αιώνα από την ενετική οικογένεια Μπαρότζι (Barozzi), καθώς και του Παπαδάκη (Μαρκοπολίτη) στους Ακαδήμους.
Tip: Πέρα από τα αξιοθέατα και τις φυσικές ομορφιές του τόπου, το χρόνο σας θα μονοπωλήσουν τα πολύ ιδιαίτερα μαγαζάκια που πωλούν από εικαστικά αντικείμενα μέχρι υφαντά και σπιτικά γλυκίσματα. Επιβάλλεται να κάνετε μια στάση στο παλιό αποστακτήριο της ποτοποιίας Βαλληνδρά (Κίτρο Νάξου Βαλληνδράς – Vallindras Kitron Distillery), για να περιηγηθείτε στο νεοκλασικό κτήριο της οικογένειας και να δοκιμάσετε το φημισμένο κίτρο Νάξου.
2.Κόρωνος
Στις πλαγιές μιας βαθιάς, καταπράσινης ρεματιάς, σε απόσταση 30 χλμ. από τη Χώρα, βρίσκεται η Κόρωνος, ένας από τους παλαιότερους και μεγαλύτερους ορεινούς οικισμούς στη βορειοδυτική Νάξο. Πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά σμυριδοχώρια του νησιού, καθώς προπολεμικά γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη χάρη στην εξόρυξη της σμύριδας. Σήμερα είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς στη Νάξο, προσφέροντας αρκετές επιλογές για διαμονή και φαγητό.
Το πανέμορφο χωριό των Κυκλάδων που οι κάτοικοι μιλάνε… Κρητικά! Μαντινάδες, λύρα και ρακί μακριά από την Κρήτη…
Αφήνοντας το αυτοκίνητό σας ψηλά στην είσοδο, θα περιπλανηθείτε στις επτά γειτονιές του οικισμού (Ανεγυρίδα, Κάστρο, Λειβαδάκι, Κάτω Γειτονιά, Απάνω Στέρνα, Προβολάκια και Πλάτσα), οι οποίες συνθέτουν ένα γραφικό σκηνικό με λαβυρινθώδη καλντερίμια με πολλά σκαλοπάτια και πεζούλια, παραδοσιακά σπίτια με ασπρισμένες αυλές και μικρές πλατείες με παλιές βρύσες.
Στην καρδιά του χωριού βρίσκεται η “Πλάτσα”, η κεντρική πλατεία, με καφενεία και ταβέρνες που προσφέρουν δροσιά και καλό φαγητό κάτω από τις κληματαριές τους.
Tip: Στην Κόρωνο θα βρείτε την ταβέρνα Matina & Stavros Tavern (τηλ. 2285051243), που υμνεί την απλή οικογενειακή κουζίνα. Το μενού διαθέτει 5-6 προτάσεις, με βάση εποχικά υλικά και κρέατα της οικογένειας.
3.Κυνίδαρος
Σε υψόμετρο 400 μ., καταμεσής μιας περιοχής γεμάτης με πλατάνια, ελιές και βελανιδιές, ο Κυνίδαρος ξεχωρίζει για την πλούσια μουσικοχορευτική παράδοσή του. Βρίσκεται δίπλα στα σύγχρονα λατομεία μαρμάρου της Νάξου, 15 χλμ. περίπου ανατολικά της Χώρας.
Ο ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο, ενώ στην ευρύτερη περιοχή μπορείτε να δείτε τις ερειπωμένες βυζαντινές εκκλησίες του Αγίου Αρτεμίου και του Αγίου Δημητρίου. Οι κάτοικοί του φημίζονται για τη έμφυτη αγάπη και ικανότητά τους στη μουσική και το χορό.
Θα το διαπιστώσετε, αν είστε τυχεροί, σε κάποιο από τα πολλά πανηγύρια και τα γλέντια με οργανοπαίχτες που γίνονται στο χωριό.
Tip: Από τον Κυνίδαρο κατάγεται η γνωστή καλλιτεχνική οικογένεια των Κονιτόπουλων.
Δείτε τα πέντε ομορφότερα νησιωτικά χωριά της χώρας μας!
4.Φιλώτι
Το μεγαλύτερο και πολυπληθέστερο χωριό της Νάξου είναι αμφιθεατρικά χτισμένο στους πρόποδες του όρους Ζα (Ζευς), 18 χλμ. ανατολικά της Χώρας.
Ολοζώντανο, με πάνω από 1.800 μόνιμους κατοίκους, πλούσια παράδοση, αρκετά σημαντικά μνημεία και πολιτιστικά κέντρα, πολλές ταβερνούλες και μαγαζιά, το Φιλώτι σφύζει από ζωή και προσελκύει πολλούς επισκέπτες. Το χωριό αποτελείται από δύο γειτονιές, το Ραχίδι και τον Κλέφαρο. Περιδιαβαίνοντας τα στενά δρομάκια του θα συναντήσετε μια πλειάδα από όμορφα κτήρια, όπως τον εντυπωσιακό Πύργο Μπαρότσι (στην κεντρική είσοδο προσέξτε το οικόσημο με την επιγραφή “1718 Geronimo Barozzi”) και τον επιβλητικό ναό της Παναγίας της Φιλωτίτισσας με το εντυπωσιακό καμπαναριό και το εξαιρετικό ολομάρμαρο τέμπλο.
Οι βόλτες σας ολοκληρώνονται ιδανικά στη μεγάλη κεντρική πλατεία, τη “Γέφυρα”, για καφεδάκι και παραδοσιακούς μεζέδες κάτω από τον ίσκιο του αιωνόβιου πλατάνου. Γύρω από την πλατεία θα βρείτε σούπερ μάρκετ, τράπεζες, ταχυδρομείο, αστυνομικό τμήμα και πολλά καταστήματα.
Μια επίσκεψη αξίζει και το Μουσείο της Συλλογής Ελληνικών Νομισμάτων του Νικόλα Γ. Μουστάκη, στο οποίο εκτίθενται κέρματα και χαρτονομίσματα των νεότερων χρόνων που κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα και στην Κύπρο.
Tip: Τα αξιοθέατα στην ευρύτερη περιοχή περιοχή περιλαμβάνουν τον εντυπωσιακό τετραώροφο Πύργο του Χειμάρρου, στο δρόμο για την παραλία του Καλαντού, τη γραφική βρύση των Αριών και το σπήλαιο του Ζα στην πλαγιά του βουνού, καθώς και πολλά βυζαντινά εκκλησάκια.
5.Σαγκρί
Με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, εντυπωσιακούς ενετικούς πύργους και πολλές βυζαντινές εκκλησίες, το Σαγκρί αποτελεί αναμφίβολα ένα από τα πιο πλούσια σε αξιοθέατα χωριά του νησιού. Είναι χτισμένο πάνω σε λόφο με ανοιχτό ορίζοντα, στο δυτικό τμήμα του νησιού, σε απόσταση 11 χλμ. από τη Χώρα.
Στα ασβεστωμένα σοκάκια του θα συναντήσετε καφενεδάκια, ταβέρνες με σπιτικό φαγητό και μαγαζιά με εκλεκτά τοπικά προϊόντα. Σημαντικό αξιοθέατο εντός του οικισμού αποτελεί το εντυπωσιακό μοναστήρι του Αγίου Ελευθερίου, το οποίο λειτούργησε και ως κρυφό σχολειό επί Τουρκοκρατίας, ενώ σήμερα στεγάζει λαογραφικό μουσείο.
Επίσης, αξίζει να επισκεφτείτε και τις βυζαντινές εκκλησίες Παναγία Ορφανή, Παναγία Αρκουλιώτισσα και Παναγία Καλορίτισσα. Δίπλα στην εκκλησία της Παναγίας της Ορφανής, λίγο έξω από το χωριό, βρίσκεται ο αναπαλαιωμένος και κατοικήσιμος Πύργος του Παλαιολόγου του 1699, ενώ στο διατηρητέο οικισμό Κάτω Σαγκρί θα δείτε δύο ερειπωμένους ενετικούς πύργους.
Το σημαντικότερο αξιοθέατο της περιοχής είναι ο αρχαιολογικός χώρος του Γύρουλα, με τον αναστηλωμένο μαρμάρινο ναό της Δήμητρας και το αξιόλογο μουσείο, που απέχει μόλις 4 χλμ. από το χωριό.
Useful Tip: Λίγο πριν φτάσετε στο χωριό, αξίζει να κάνετε μια στάση στον Πύργο του Μπαζαίου (ή αλλιώς Μονή Τιμίου Σταυρού), ο οποίος αρχικά λειτούργησε ως Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού, μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, και σήμερα φιλοξενεί κάθε χρόνο το Φεστιβάλ Νάξου. www.bazeostower.gr
6.Μέλανες
Χτισμένες αμφιθεατρικά στην πλαγιά μιας λαγκάδας με πλούσια βλάστηση, οι Μέλανες, που απέχουν περίπου 8 χλμ. από τη Χώρα, είναι ένα από τα παλαιότερα χωριά της Νάξου. Το πράσινο των δέντρων και οι παλιοί νερόμυλοι μαγνητίζουν το μάτι του επισκέπτη. Το καλό φαγητό που θα γευτείτε στις ταβέρνες του χωριού είναι ένας από τους λόγους που θα σας φέρει εδώ. Ο άλλος είναι τα πολλά σημαντικά αξιοθέατα που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή.
Επιβάλλεται η βόλτα μέχρι την κοντινή τοποθεσία Φλεριό, όπου θα δείτε έναν από τους διάσημους κούρους της Νάξου: τον Κούρο των Μελάνων, έργο του 6ου αιώνα π.Χ. Αξιόλογα μνημεία αποτελούν επίσης το αρχαίο υδραγωγείο, το οποίο μετέφερε το νερό από τις πηγές του Φλεριού και των Μελάνων στην πόλη της Νάξου, καθώς και το ιερό των πηγών.
Στο δρόμο για το χωριό Ποταμιά, στην περιοχή Καλαμίτσια, θα δείτε το επιβλητικό, αλλά ερειπωμένο σήμερα Παλάτι των Ιησουιτών (του 17ου αιώνα), που αποτελούσε κάποτε την καλοκαιρινή κατοικία του τάγματος των Ιησουιτών μοναχών.
Useful Tip: Ανάμεσα στις Μέλανες και στο Κουρουνοχώρι, στη θέση «Ντεμαρή», βρίσκεται το πρώτο μηχανοκίνητο ελαιοτριβείο της Νάξου. Σε ό,τι αφορά στο φαγητό εδώ θα έρθετε για τα περίφημα κοκοράκια που αποτελούν τη σπεσιαλιτέ του χωριού.
7.Απείρανθος: το χωριό που οι κάτοικοι μιλάνε… Κρητικά!
Ένα πανέμορφο χωριό των Κυκλάδων με άρωμα… κρητικό ή καλύτερα αυτό το κυκλαδίτικο χωριό όπου οι κάτοικοι μιλάνε κρητικά, δημιουργούν μαντινάδες και γλεντάνε με λύρα και ρακί!
Η Απείρανθος στη Νάξο ξεχωρίζει όχι μόνο για την κυκλαδίτικη ομορφιά της αλλά και για έναν ακόμα λόγο: Είναι ένα αμιγώς κρητικό χωριό, αλλά μακριά από την Κρήτη! Ακολουθεί πιστά τη μαντινάδα που λέει πως “θα πάρω χώμα και νερό από τον Ψηλορείτη, να το σκορπίσω να γενεί ούλος ο κόσμος Κρήτη”!
Τ’ Απεράθου, όπως την αποκαλούν οι Ναξιώτες, είναι κτισμένη στην πλαγιές ενός λόφου στους ανατολικούς πρόποδες της βουνοσειράς των Φαναριών. Ως χωριό αναφέρεται ήδη στα 1413 από τον περιηγητή Χριστόφορο Μπουοντελμόντι. Αρχικά το είπαν «μαρμάρινο χωριό», αφού μάρμαρο υπάρχει παντού, στους δρόμους, στα σπίτια…
Κάνοντας μια βόλτα στο χωριό αυτό της Νάξου θα θαυμάσετε ενετικούς πύργους, όμορφα παλιά διώροφα σπίτια, μαρμάρινα καλντερίμια με καμάρες, γραφικές πλατείες με καφενεία αλλά και φιλόξενους ανθρώπους που δημιουργούν μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα η οποία σπάνια συναντάται στον κυκλαδικό χώρο.
Το χωριό του Μανώλη Γλέζου σήμερα διαθέτει τη μεγαλύτερη βιβλιοθήκη των Κυκλάδων, τη Βιβλιοθήκη Νίκου Νικ. Γλέζου, καθώς και έναν συνεταιρισμό υφαντικής τέχνης γυναικών. Εντυπωσιακός είναι ο Πύργος του Ζευγώλη (17ος αι.), χτισμένος πάνω σε βράχο στην είσοδο του χωριού.
Αξίζει να δείτε τα πολύ ενδιαφέροντα μουσεία του χωριού: Το Αρχαιολογικό, με ευρήματα κυρίως της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου, το Γεωλογικό, με 2.000 σπάνια εκθέματα από την πλούσια φύση της Νάξου, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας με συλλογή από την πανίδα της περιοχής και ένα μικρό ενυδρείο, καθώς και το Λαογραφικό, με παραδοσιακά υφαντά και εργαλεία.
Μην φύγετε εάν δεν επισκεφθείτε μερικές από τις πιο σημαντικές εκκλησίες του χωριού και κυρίως την Αγία Κυριακή, που χρονολογείται από την περίοδο της Εικονομαχίας (9ος αιώνας) και αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα μνημεία, όχι μόνο της Νάξου, αλλά και των Βαλκανίων.
Χαλκί: Το γραφικό χωριό της Νάξου βγαλμένο από μια άλλη εποχή
Η εξήγηση της κρητικής γλώσσας
Όσοι επισκέπτονται την Απείρανθο νομίζουν ότι… βρίσκονται στην Κρήτη, καθώς στο χωριό υπάρχει έντονο το γλωσσικό περίεργο με το βαθύ “λ” και το “ρ”, που το συναντά κανείς σε δύο τόπους: Στα Ανώγεια (και εν γένει στο Μυλοπόταμο) και… στην Απείρανθο!
Επιπλέον δεν γίνεται γλέντι στο χωριό της Απειράνθου χωρίς κρητική λύρα και λαούτο, ενώ η ρακή ρέει άφθονη αλλά και οι παραδοσιακές φορεσιές μοιάζουν αρκετά με τις κρητικές. Όσο για τις μαντινάδες των δύο τόπων, έχουν ακριβώς την ίδια φιλοσοφία.
Για να εντοπίσει κανείς του λόγους για τους οποίους Απείρανθος και Κρήτη έχουν έρθει τόσο κοντά και έχουν τόσα κοινά, θα πρέπει να ανατρέξει στο μακρινό 1301 και στις εμπορικές σχέσεις των δύο τόπων.
Η Απείρανθος των Κυκλάδων ξεχωρίζει από τα άλλα χωριά της Νάξου στο γλωσσικό ιδίωμα, τα ήθη και τα έθιμα, καθώς οι κάτοικοί της θεωρείται ότι προήλθαν από την Κρήτη και τη Μικρά Ασία. Αυτή ακριβώς η ικανότητα ανδρών και γυναικών να «μιλούν» με στίχους, όπως στην Κρήτη, κάνουν τ’ Απεράθου ένα τόπο ξεχωριστό σε όλη την Ελλάδα.
Δείτε επίσης στο travelstyle.gr:
