Σήμερα τρώμε μπακαλιάρο – σκορδαλιά. Γιατί; Αν δεν σας έχει ενημερώσει η μανούλα ή ακόμη καλύτερα η γιαγιά σας, να σας πούμε ότι είναι έθιμο που κρατάει από τον καιρό της Τουρκοκρατίας.
Τον 15ο αιώνα αριβάρισε από τις βόρειες χώρες ο παστός μπακαλιάρος, ο αλμυρός βακαλάος, ο λεγόμενος και υγράλατος, ο στεγνωμένος με χοντρό αλάτι. Βλέπετε η εκκλησία εν μέσω νηστείας είπε να δείξει μια χαλαρότητα και να επιτρέψει κι ένα διάλειμμα στους πιστούς. Έτσι έδωσε άφεση στη διακοπή της νηστείας για δυο μέρες, αλλά προσοχή, μόνο με ψάρι.
Διαβάστε ακόμα: 20 προορισμοί στην Ελλάδα για έναν ταξιδιάρικο Απρίλιο
Του Ευαγγελισμού και των Βαΐων, καθότι χαρμόσυνες οι μέρες μέσα στη νηστεία, ένα γιορτινό τραπέζι δεν βλάπτει.
Καλά όλα αυτά κύριε Πατριάρχα μου αλλά πού να βρούμε ψάρι οι βουνίσιοι; Νομίζετε όλη η Ελλάδα στα παράλια ζει και στα νησιά; Και άντε και κατηφορίσαμε μέχρι το ακρογιάλι, πώς να φτάσει φρέσκο το ψάρι μέχρι το χωριό με το κάρο;
Έτσι βολεύτηκαν όλοι με το ψάρι μακράς διαρκείας, το παστό βακαλάο, που μεταξύ μας, τη νοστιμιά του δεν την φτάνει ούτε ο φρέσκος. Από τότε, ένα 24ωρο πριν ξημερώσει του Ευαγγελισμού, οι νοικοκυρές ξεκινούν να ξαλμυρίζουν μπακαλιάρο και ανάμεσα στα νερά που αλλάζουν κάθε λίγες ώρες (έτσι κάνουν οι καλές νοικοκυρές, νομίζεις θα γλυτώσεις με μια αλλαγή;) στα χωριά ακόμα βγαίνουν στις αυλές για καφεδάκι με τις γειτόνισσες. Είναι που τότε αρχίζει να μαλακώνει κι ο καιρός και μοσχοβολάει η άνοιξη (μην κοιτάς τώρα που μας τα έκανε μαντάρα ο καιρός).
Καλύτερος λένε ότι είναι της Ισλανδίας αλλά εδώ συνήθως θα βρούμε τον κλασικό Νορβηγικό. Κι επειδή στην Ελλάδα τα έθιμα τα κρατάμε, μας έμαθαν οι Νορβηγοί τόσα χρόνια και δεν προλαβαίνουν να ψαρεύουν και να παστώνουν λίγο πριν την 25η Μαρτίου.
Μη νομίζετε όμως ότι μπορεί να αντικαταστήσει την φασολάδα ως εθνικό μας φαγητό γιατί μας έχουν προλάβει άλλοι. Οι Άγγλοι φυσικά. Γιατί το περιβόητο fish ‘n’ chips, το κλασικό street food του Ηνωμένου Βασιλείου είναι μπακαλιάρος σε κουρκούτι (μπύρας φυσικά) με πατάτες τηγανιτές. Είναι το “βρώμικο” των Άγγλων και θα το βρεις και στις καντίνες του δρόμου. Και μια που το θυμήθηκα, δείτε οπωσδήποτε την “Καντίνα/Τhe van”, την απολαυστική κωμωδία του Στέφεν Φρίαρς (1996) για να καταλάβετε πώς το μαγειρεύουν εκεί το μπακαλιαράκι.
Η ιδέα αυτή της καντίνας με fish ‘n’ chips, όσο κι αν σας φαίνεται παράξενο, στην Ελλάδα πάλι από δω απ΄την πόλη μας ξεκίνησε. Από τον πρώτο διδάξαντα. Τον Αρίστο στο λιμάνι.
Στα 1940 άνοιξε το μαγαζάκι στο Λιμάνι για να εξυπηρετεί με γρήγορο φαγητό τους εργάτες του Λιμανιού. Μαγαζί μια σταλιά, ίσα να χωράς να ψήνεις και απ΄έξω η ουρά να σερβίρεται στη λαδόκολλα. Και είναι ακόμη εκεί στο Λιμάνι. Μόνο που μεγάλωσε, πήγε απέναντι απ΄το παλιό και έγινε μίνι αλυσίδα. Στη Σαλονίκη, λοιπόν, μπορείς να φας μπακαλιάρο σκορδαλιά -εκτός από το σπίτι σου- σχεδόν παντού σε ουζερί και ψαροταβέρνες, αλλά μέρα που είναι είπα να κάνω τις δικές μου προτάσεις. Κι αν θέλετε μ΄ακολουθείτε.
Τα Μπακαλιαράκια του Αρίστου
Παρόλο που τον ξέρουν όλοι θα ήταν ιεροσυλία να τον αφήσω εκτός λίστας. Και μην σας τρομάξει η ουρά, η εξυπηρέτηση είναι ταχύτατη. Τα μπακαλιαράκια έχει λίγα χρόνια που μετακόμισαν σε μεγαλύτερο χώρο όπου μπορείς και να κάτσεις (γιατί παλιά τον έτρωγες και στα όρθια, όπως ακριβώς και στις αρχές του προηγούμενου αιώνα). Ιστορικό μαγαζί, που το άνοιξε ο πατέρας του Αρίστου στα 1940, όπως είπαμε.
Έναν αιώνα μετά το περιοδικό National Geographic, στο αφιέρωμά του για τη Θεσσαλονίκη ως προορισμό του 2013 (Best Trips 2013), τον προτείνει ως ένα από τα τρία μέρη στην πόλη για χαρακτηριστικές γευστικές εμπειρίες (τα άλλα δυο είναι μυδοπίλαφο στις 7 θάλασσες και σουτζουκάκια στη Νέα Διαγώνιο).
Ο κατά γενική ομολογία τέλειος μπακαλιάρος του Αρίστου σερβίρεται με σκορδαλιά, καυτερή πιπεριά (προαιρετική), τηγανιτές πατάτες κομμένες σε ροδέλες στο χέρι με αλάτι και ρίγανη και μισό καρβέλι ψωμί πάνω σε λαδόκολλα. Κυρίως κάθεσαι στο καλντερίμι (την Κατούνη καλέ) γιατί ο μέσα χώρος δεν φτάνει.
*Το νέο κατάστημα στο Λιμάνι, είναι ακριβώς απέναντι από το παλιό, που είχε το μέγεθος τρύπας και βρίσκεται Κατούνη 3 κ Φασιανού 2, Λαδάδικα, τηλ. 2310-548668. Το κατάστημα στον Εύοσμο είναι στην Καραολή Δημητρίου 221-223 και ένα ακόμη Φωκαίας 6, τηλ. 2310567111. Διαλέξτε ένα και καλή όρεξη.
Στο Β restaurant
Την 25η Μαρτίου σας περιμένει με πεντανόστιμο, τραγανό και ζουμερό, παραδοσιακό μπακαλιάρο σκορδαλιά. Απολαύστε μία ακόμη ημέρα όπου η παράδοση και η γεύση συνδυάζονται ιδανικά, στην πανέμορφη αυλή του εστιατορίου. Κάντε έγκυρη κράτηση στο έγκαιρη κράτησή σας στο 2310 869695.
*Β restaurant, Λεωφ. Γ Σεπτεμβρίου 2, Τηλ: 231 086 9695, facebook
Τα κουμπαράκια
Θα κολλήσει πάνω σου η τηγανίλα και η τσιγαρίλα (άντε να μάθεις τον παππού να μην καπνίζει μετά το φαγητό), αλλά δεν θα σε νοιάξει καθόλου. Για τον μπακαλιάρο θα πας. Οικογενειακή επιχείρηση κι αυτή, από το 1976 στο ίδιο σημείο. Οι μερίδες χορταστικές (όπως τις ξέρουν οι παλιοί) και ο κόσμος κάθε ηλικίας (από παππούδες μέχρι φοιτητές). Τα υπόλοιπα πιάτα είναι τα κλασικά με τις καθαρές γεύσεις της οικογενειακής ελληνικής ταβέρνας. Μην περιμένεις γκουρμεδιές.
*Εγνατίας 140, τηλ. 2310271905,2310268442 (για delivery). Δευτέρα κλειστά. Κυριακή ανοικτά μέχρι τις 18:00.
Το ουζερί στην Ανθέων
Είναι ωραίος δρόμος η Βαφοπούλου. Με δέντρα κι απ΄τις δυο μεριές του δρόμου. Ένας από τους πιο ήσυχους τόσο κοντά στην Όλγας. Το ουζερί λειτουργεί από το 1982 κι έχει όνομα στη γειτονιά. Δεν έχει καμιά ιδιαίτερη διακόσμηση, αν και βελτιώθηκε σαφώς μετά την ανακαίνισή του πριν λίγα χρόνια, αλλά με τον καλό καιρό όταν βγάζει τραπεζάκια έξω είναι πολύ όμορφα κάτω απ΄τα δέντρα. Έχει και κρεατικά αλλά εσύ σήμερα θα πας για τον μπακαλιάρο σκορδαλιά που είναι και στις σπεσιαλιτέ του.
*Βαφοπούλου 7, τηλ. 2310429375. Δευτέρα κλειστά
Εις υγείαν του Απόλλωνα Καλαμαριάς
Το ταβερνάκι-κουτούκι στην Καλαμαριά το γνωρίζουν καλά οι “ντόπιοι”. Κι έχει ιστορία “βαριά” να στολίζει τους τοίχους του. Ο Σύλλογος Παλαίμαχων Ποδοσφαιριστών Απόλλωνα Καλαμαριάς είναι βέβαια από μόνος του ιστορία. Ο σύλλογος λοιπόν έχει ένα στέκι, που τα τελευταία χρόνια έγινε και στέκι καλοφαγάδων ανθρώπων της πόλης, που το ανακάλυψαν και το τιμούν. Μια ταβέρνα-μουσείο αναμνήσεων δηλαδή, που απογειώνει τη φήμη της χάρη σε δυο ουσιαστικούς παράγοντες.
Ο πρώτος είναι το φαγητό και κυρίως τα ψάρια. Ό,τι πιο φρέσκο κυκλοφορεί στις ελληνικές θάλασσες του Βορρά και αλιεύεται βρίσκεται στα πιάτα του. Γαλέος τηγάνι με σκορδαλιά -τραγανό φιλετάκι θεϊκό. Και για να έχει και καλή παρέα προτείνουμε καλαμάρι τηγανητό “old time classic”, λακέρδα παλαμίδας και σκουμπρί καπνιστό. Παράγων δεύτερος οι τιμές! 3-5-7 ευρώ το πιάτο, άντε δέκα με τη βία οι γαρίδες.
*Σουρμένων με Τριπόλεως γωνία, Καλαμαριά, Ανοικτά: 09:00-16:00 & 19:00-23:00, Σάββατο 09:00-23:00, Κυριακή 09:00-19:00, Τηλέφωνο: 2310410621
Ακαδημία
Έτσι για να μη λέτε ότι μόνο σε ταβερνάκια σας πάω, θα προτείνω κι ένα εστιατόριο υψηλής γαστρονομίας όπου όμως τον μπακαλιάρο σκορδαλιά θα τον φάτε κλασικό όπως σας αρέσει. Η “Ακαδημία” άνοιξε τα Χριστούγεννα του 2011, στον υπέροχο δρόμο με τις νεραντζιές στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Στην Αγίου Μηνά. Δρόμος αγαπημένος, λόγος από μόνος του για να πας. Η Ακαδημία ήρθε κι έδεσε με τον δρόμο.
Εξαιρετικός μπακαλιάρος με ελαφρύ κουρκούτι και πολύ καλές χειροποίητες τηγανιτές πατάτες πασπαλισμένες με χοντρό αλάτι και μυρωδικά. Το μενού του είναι μεσογειακό και αρκετά μεγάλο. Θα ξαναπάτε σίγουρα μια άλλη μέρα για να δοκιμάσετε και τα κρεατικά του.
Για σήμερα ετοιμάζουν και μπακαλιάρο γιαχνί και σκορδαλιά, σπιτικά ντολμαδάκια, μελιτζανοσαλάτα με ταχίνι και καρύδια, σουσαμένιες σαρδέλες και άλλα πολλά που μάλλον δεν θα μπορέσετε να τα δοκιμάσετε όλα. Μην παρασυρθείτε στην παραγγελία. Οι μερίδες είναι μεγάλες και οι τιμές ελαφρώς τσιμπημένες αλλά λογικές σε σχέση με τα υπέροχα πιάτα. Στην Αθήνα θα τα πλήρωνες χρυσά κάτι τέτοια. Και μην ξεχάσετε να ενημερωθείτε για τα events, τις μουσικές βραδιές και τα εικαστικά δρώμενα που γίνονται κάθε μήνα στο εστιατόριο.
*Αγίου Μηνά 3, τηλ. 231 052 1803
Ψαροταβέρνα Σταύρος
Καραμπουρνάκι. Αν δεν σας πήγαινα μέχρι εκεί τι δικαιολογία θα είχα; Στην Αργοναυτών, η ταβέρνα λειτουργεί εδώ και 47 χρόνια. Σπεσιαλιτέ της θεωρείται η ψαρόσουπα της ώρας που σερβίρεται με την κατσαρόλα στο τραπέζι. Αγνά υλικά, κλασικές γεύσεις, χορταστικές μερίδες. Ο ορισμός της οικογενειακής ταβέρνας που πας και ξαναπάς και την συστήνεις και στους φίλους σου. Φρέσκα ψάρια κάθε μέρα από λαυράκι μέχρι χελιδονόψαρο και σπέσιαλ φρέσκο καλαμάρι στα κάρβουνα, λευκός ταραμάς και διάφορα σαγανάκια specialite με ουρίτσες, γαύρος μαρινάτος, σπιτικά ντολμαδάκια και φυσικά ο μπακαλιάρος σκορδαλιά. Εκεί θέλαμε να καταλήξουμε. Έχει και delivery αν δεν σας αρέσει η πολυκοσμία.
*Αργοναυτών 17, Καραμπουρνάκι, Καλαμαριά, Τηλ. 2310410844, 2310412007, Ανοιχτά: 12:00 – 01:30. Κυριακή:11:00 – 18:00
